Nazif Cela: “100 vjet Pavarësi, unë i kam kushtuar një jetë”

100-vjet pavarësi e Shqipërisë, një jetë me këngë që ja kushton vetë asaj. Është përgatitur për vite me radhë vetëm e vetëm që këtë vit të jetë më i veçantë se shumë vite të tjera. Ai do jetë përfaqësuesi kryesor i polifonisë labe. Ai do ta ringjall dhe njëherë dhe do ta sjell të freskët këngën e Ismail bej Vlorës si 100-vjet më parë.

Një zë me një muzikalitet të veçantë sikur del nga instrumentet muzikore dhe jo nga një grykëgoje njeriut të zakonshëm. Kur ka kënduar “Janino ç’të panë sytë” kritika muzikore e quajti zërin e tij dhe këtë këngë, si një risi në isopolifoninë shqiptare, mënyrë të kënduari unike jo vetëm në Shqipëri por në mbarë botën. Sa herë ta dëgjosh këtë këngë, duket sikur vetë jeta është një këngë që duhet shijuar. Bëhet fjalë për Nazif Çelaj, bilbili i polifonisë labe, i cili është tipiku i vlonjatit mikpritës, zëri i tij është skalitur në mendjet tona dhe kur e takojmë në jetën e përditshme na duket e pabesueshme. Pasi është po i njëjti që ne e shohim nëpër kanalet muzikore. Ka filluar të këndoj në skenë dekadë më parë, kur ai ishte vetëm 14-vjeç. Ky vit është shumë i dashur për të pasi përkon dhe me 100-vjetorin e pavarësisë. “Tani jam në përgatitje e sipër për albumin tim të ri që së shpejti do të dali në treg.”, tregon me shumë entuziazëm Çelaj, këngëtari vlonjat që numëron më shumë se 30-vite që i këndon Ismail Qemalit dhe Pavarësisë, gjuhës shqipe. Menjëherë nis vargjet e këngës “Ku e shkove djalërinë Smail Qemali me derte, në Stamboll a në Janinë, diplomat në Parlamente”. Nuk ngurohet nga askush këngën e ka në gjak dhe kudo që ai ndodhet mjafton që frymëzimi i tij të ceket sadopak dhe kënga fillon e buçet.

E klientët e rastit në lokalin ku e takojmë e duartrokasin me shumë përzemërsi. Madje edhe pse në kryeqytet bilbili i Labërisë të fton me shumë përzemërsi, dashamirësit e tij që të jenë prezent në koncertet ku ai realizon. ”Kam kënduar gjithmonë në ballkonin e Qeverisë së parë Shqiptare që u themelua në Vlorën time të dashur, këtë vit me rastin e 100-vjetorit të saj mendoj se do kem disa surpriza. Për këngë të reja e kam fjalën”, shton këngëtari duke qeshur. Sipas tij këtë vit do realizohen koncertet e përvitshme me rastin e kësaj feste por me e shumëpritura do të jete ditëlindja e 100-të e pavarësisë.

Kur kënduat për herë të parë?

Që në moshë të vogël shkoja dhe dëgjoja në fund të odës babain dhe xhaxhallarët teksa këndonin në dasma e sebepe. Kam qene vetëm 7 vjeç kur kam nisur të këndoj me pas kënga më lindi në shpirt dhe zuri vend tek unë. Më pëlqente shume babai me zërin e fortë e të fuqishëm që buçiste në të gjithë fshatin por më shumë gjeja veten dhe më pëlqente shumë xhaxhai im që kishte një zë melankolik që më përshtatej më shumë dhe mua si tip. Unë kam jetuar në fshat. Në fshatin e bukur të Lapardhasë që ka nxjerrë njerëz të pushkës, penës, këngës. Në fshat unë isha i zbuluar si talent në vete. Por ai që më tha se ke zë të bukur dhe të veçantë ka qenë rapsodi Feti Brahimi, i njohur në gjithë jugun për tekstet e këngëve dhe rapsoditë e tij.

Dhe kur keni filluar të këndoni në skena të mëdha për herë të parë isopolifoninë?

Unë isha 14 vjeç atëherë kur këndoja së bashku me shokët e klasës apo të lagjes dhe Fetiu më veçoi. Për herë të parë jam ngjitur në skenë në moshën 14-vjeç me grupin e fshatit, “Grupin e Lapardhasë”, së Vlorës. Nga mosha 14-deri në moshën 18 vjeç unë kreva studimet e shkollës së mesme në Kotë të Vlorës. Aty u aktivizova me aktivitetet rajonale e kombëtare gjithmonë me zërin melankolik të grupit. Fetiu filloi të më aktivizojë në koncerte të ndryshme që jepeshin nëpër fshatra si në Kotë por edhe në Vlorë, por gjithmonë si plotësues

Kur u vlerësuat me çmime?

E kujtoj me shumë mall atë ditë kur unë mora çmim si laureat i festivalit. Ka qenë dita më e rëndësishme e jetës sime. Ka qenë festivali i Gjirokastres ai i pervitshmi kur unë mora pjesë ne festival me grupin e fshatit , “Grupi i Lapardhasë”. Në Festivalin e Gjirokastrës në vitin 1983. Aty këndova të famshmen këngë “Janinë çtë panë sytë”. Në atë Festival zura çmimin e parë. Ishin momente magjike. Kur këndoja atë këngë duartrokitjet nuk kishin të sosur. Ishte një këngë që u pëlqye nga të gjithë dhe çmimi mu dha në mënyrë unanime. Specialistët thanë se kanë një të veçantë në këtë grup, ashti si grupet e tjera kanë mënyrat e tyre të të kënduarit

Po në festivale të tjera keni marrë pjesë?

Po, kam marrë dhe marr pjesë në festivalet ndërkombëtare, marr shkas të përmend këtu Festivalin e Ohrit me këngën “Legjenda e Urës”, ku mora çmim të parë. Më pas kam marrë pjesë dhe në festivalin e Gonatit në Francë me grupin e Labërisë ku edhe aty morëm çmimin e parë.

Tashmë ispolifonia labe njihet në të gjithë botën, në sa vende të botës keni shkuar me grupin tuaj dhe sa çmime ndërkombëtare keni marrë?

Ku nuk kemi vajtur. Pothuajse në të gjithë Evropën. Jemi mirëpritur në mënyrë të shkëlqyer dhe kemi marrë 5 çmime ndërkombëtare si në Gjermani, Holandë, Izrael, Itali, Greqi. Në Greqi kemi qenë me ansamblin Tomorri.

Po me regjisorë të huaj keni bashkëpunuar pasi thuhet se keni patur kërkesa bashkëpunimi?

Në festivalin e Gonatit në Francë një regjisore e huaj na spikati ne. Ajo donte të vinte ne skenë “Elektrën”, por i duhesh një korr me zëra të veçantë që qajnë. Pra i duhej një grup prej 4 ose 5 vetësh që të realizonin këtë pjesë. Ajo kishte kërkuar kudo, por skish munduar të gjente atë që mendonte, skish mundur të kapte ato zëra që ishin brenda idesë së saj. Prandaj u detyrua të kërkonte në internet. Paprirut gjen në internet disa nga këngët e mia sidomos këngën e Janinës. Siç më thoshte më vonë, atë ajo u befasua kur dëgjoi Janinën dhe ngeli e mahnitur. Që atë çast e vendosi se do të më gjente dhe do më merrte. U krijuan lidhjet nëpërmjet internetit dhe unë shkova në Holandë. Kur këndova në prova aty regjisorja më shikonte sikur të isha alien. Nuke njihte mirë isopolifoninë dhe pse tashmë UNESKO e ka marrë nën kujdestarinë e saj. Grupi im. Rrinte në sfond dhe prej aty këndonte në të qarë në rolin e Elektrës. Ndërsa kur dhamë shfaqjen ishte një befasi e dytë. Publiku u mrekullua me këtë mënyrë të qari. Duar trokitjet s’kishin të sosur. Ishte një nga eksperiencat më të bukura të jetës sime. Nga një rastësi u zbulua dhe një visar joni në Holandë.

Mendoni se sot shteti është duke u kujdesur për isopolifoninë?

Jo sa duhet dhe sa i takon këtij zhanri. Edhe Festivali Gjirokastrës vitet e fundit më duket shumë i vakët. Nuk është ai interesim që tregon bota për isoplifoninë, pasi kur shkojmë jashtë nuk merret me mend se si na presin. Ndërsa në vendin tonë shohim një lloj nënvleftësimi.

Keni ndonjë peng në skenë?

Jo. I kam arritur të gjitha. Vetëm do të doja që të kisha dhe në këtë kohë dhe angazhim më shumë. Ne zëri s’na ka ikur, jemi po ata që kemi qenë në zë.

Po tashmë shikoni ndonjë deformim të isopolifonisë?

Sot kanë dalë lloj lloj rrymash të të kënduarit, dhe në disa raste është hyrë dhe në isopolifoninë. Por ajo nuk mund të deformohet është unike në botë.

Ua keni trashëguar fëmijëve?

Ashtu siç e kam trashëguar unë nga të parët e mi edhe unë ua kam trashëguar fëmijëve. Puna e të kënduarit në familjen time është në gjak na buron në vena. Vajza ime Evgjenia edhe pse me profesion mjeke këndon jashtë mase shumë bukur, por në skenë ende nuk ka dalë me ndonjë këngë të veten, tani për tani këndon nëpër sebepe familjare.

Bisedoi: Agime Kastrati NOA