Të shëndoshë apo të shëndetshëm?

Nëse jeni në plazh ose në pishina hidhni një sy rreth e rrotull. Pamja që do shihni, ka shumë mundësi ti ngjaj këtij përshkrimi: burra me bark lëshuar, gra me probleme celuliti, fëmijë më të shëndoshë ose më të dobët se ç\'duhet. Dhe sikur mos mjaftonte kjo, treçereku i tyre, janë duke ... ngrënë.



Të jesh i shëndoshë dhe të jesh i shëndetshëm janë dy gjëra të ndryshme. Tek ne shqiptarët ndoshta vepron paksa ende edhe një lloj mentaliteti që duhet lënë pas: që shëndoshja dëshmon mirëqenie.



Në fakt nuk duhet kurrfarë mirëqenie që të kesh një bark të madh. Madje, pikërisht e kundërta është e vërtetë.
Veç këtij mentaliteti të ndeshur më shumë në zona rurale, ka edhe një problem që lidhet me pamundësinë tonë për t\'ia përshtatur stilin e jetës, një kulture fizike të domosdoshme që përfshin ushqimin e mirë dhe mirëmbajtjen e trupit me vrapin, palestrën, gjimnastikën qoftë edhe në shtëpi etj. Dikush nuk e bën dot sepse i mungon koha, dikush tjetër sepse i mungojnë paratë. Sido që të jetë, jemi një popull që po bëhemi obezë.



Obeziteti në fakt është problem shqetësues edhe në botë. Të dhënat tregojnë se vendi ynë tashmë futet në listën e vendeve të prekura nga fenomeni i obezitetit. Shefi i shërbimit të Diabetologjisë në Pediatrinë e QSUT-së, Petrit Hoxha, pohon se fenomeni i obezitetit, për fat të keq, po prek në masë fëmijët tanë.


Në vendin tonë, të dhënat e deritanishme flasin se 20 % e të rinjve të shkollave të mesme janë mbipeshë. Tek femrat, mbipesha shkon mesatarisht deri 26 %, ndërsa nga një studim në qytetin e Tiranës për mosha mbi 55 vjeç, u vu re se ky fenomen arrin në shifrën 28.6 %.

"Të dhënat shqetësuese paraqiten tek fëmijët. Një tjetër studim për obezitetin dhe mbipeshën, tregoi se "rreth 15.2 % e fëmijëve janë mbipeshë dhe 3.8 % e tyre, obezë", - bëhet e ditur nga ISHP-ja.
Nisur nga këto të dhëna, specialistët pohojnë se vëmendja duhet drejtuar tek parandalimi dhe frenimi i rritjes së obezitetit të moshës fëminore.

"Kjo, pasi, trajtimi i obezitetit të instaluar është shumë i vështirë, por dhe mundësia e të qenit një adult obez është shumë e lartë. Gjithashtu, po kaq i vështirë është korrigjimi i zakoneve të gabuara ushqyese në moshë të rritur, të cilat janë fituar që në fëmijëri",- pohon Petrit Hoxha, duke shtuar se këta fëmijë janë më të predispozuar për t\'u bërë diabetikë.

Gjithashtu, për shkak të obezitetit dhe mbipeshës, fëmijët mund të vuajnë edhe nga hipertensioni, vështirësitë në fjetje, si dhe probleme psiko-sociale, si probleme të përparimit të ulët në mësime. Por, kanë dhe probabilitet të madh të mbeten obezë në moshën e rritur dhe të zhvillojnë probleme të sëmundjeve serioze, me vuajtje dhe ulje të cilësisë së jetës së tyre.


Specialistët: Ja si përcaktohet mbipesha

Obeziteti është masë e madhe dhjamore, që vjen si rezultat i ngrënies së tepërt dhe djegies së pakët të kalorive të marra, apo depozitimi i tepruar i tepricave kalorike në formë dhjami. Për të përcaktuar peshën e shëndetshme, apo indeksin e masës trupore, çdo njeri mund ta përcaktojë vetë këtë tregues, duke pjesëtuar peshën e tij me gjatësinë në katror. Treguesi i masës trupore (IMT), midis 18,5-24,9 është normal apo i shëndetshëm. Nëse treguesi i masës trupore (IMT) është midis 25-30, personi është mbipeshë dhe nëse treguesi i masës trupore (IMT) është mbi 30, personi është obez.

Për mbajtjen e peshës trupore në limitet e rekomanduara (IMT te 20-25) dhe për të patur një ushqyerje të shëndetshme, mjekët rekomandojnë konsumimin e larmishmërisë së ushqimeve, bazuar në ushqime të ndryshme me origjine kryesisht bimore sesa shtazore, konsumimin e bukës, drithërave, orizit, disa herë në ditë, si dhe të zarzavateve e frutave të freskëta (së paku 400 gr në ditë) etj. Gjithashtu, krahas kësaj, ata rekomandojnë kryerjen e aktivitetit fizik çdo ditë (30 minuta ecje e moderuar, të paktën 4 herë në javë).

Familja që ka përfunduar në faqet e para të gazetave

Në Shqipëri shqetësimi është ende në nivel individësh. Por në vende të tjera të Europës, obeziteti dhe problemet shëndetësore ëe vijnë prej tij, janë llogaritur mirë. Aq mirë sa ka vende, ku shteti financon me paratë e buxhetit, ndalimin e obezitetit. Më mirë ta parandalosh sesa të kurosh. Është më me leverdi me sa duket.

Për shkak të kësaj ngarkese në buxhet, vende si Britania e Madhe janë shumë të ndjeshëm ndaj shpërdorimeve që mund të ndodhin. Obezët në këndvështrimin e personit që përfiton nga taksat janë shpesh në qendër të vëmendjes së mediave angleze. I tillë është rasti që po shkruajmë më poshtë.

Një familje e shëndoshë në Angli, është aq obeze, saqë një këshill është duke paguar plot 114.000 paund për të ndaluar mbingrënien e tyre,

Këshilli i "Dundee City" e vendosi familjen obeze, të përbërë nga 8 persona, jashtë në natyrë dhe u dha atyre si detyrë të bënin ushtrime, por të gjithë dështuan.

Tani Projekti Familjar i qytetit, i cili përdori taktika të ndryshme për ti kthyer këta shpërdorues në qytetarë të mirë, do të marrë në kontroll familjen, të cilat duhet t\'i survejojnë dhe t\'i bëjnë të kontrollojnë ushqimin që hanë.
Ata do të lëvizin familjen- mbiemri i së cilës nuk mund të thuhet për arsye ligjore- në një shtëpi të përkohshme, ku tre stafe me kohë të plotë do të monitorojnë vaktet e tyre dhe do detyrojnë ata të dobësohen.
Nëna dhe babai i fëmijëve janë paralajmëruar se nëse ata "hedhin në erë" këtë shans të fundit, 6 fëmijët e tyre do t\'u merren dhe do të çohen në një qendër trajtimi, ku ata nuk mund t\'i shohin më.

Babai 53-vjeçar, i cili ka një problem me zemrën dhe nëna 40-vjeçare, vitin e kaluar i kërkuan këshillit t\'i ndihmonte të kujdeseshin për fëmijët e tyre, por punonjësit socialë kishin mbetur të shokuar kur panë përmasat e tyre.
Më i vogli i fëmijëve, një vogëlush 21-muajsh, peshonte plot 13 kilogramë, ndërsa të tjerët ishin: 102 kilogramë peshonte vogëlushi 12-vjeçar dhe 26 kilogramë një vajzë, e cila ishte vetëm 3-vjeçe.

Këshilli këshilloi prindërit t\'i çonin djalin 12-vjeçar dhe vajzën 3-vjeçare në mësime futbolli dhe danci, por fëmijët dështuan.
Por, një lajm tjetër erdhi nga kjo familje pikërisht 1 javë pas deklaratës që bëri këshilli. Një i afërmi i tyre pohoi me zemërim se nëna e fëmijëve obezë, është sërish shtatzënë.
Njëri nga mbikëqyrësit për fëmijët u shpreh për tabloidin anglez "The Sun", se lajmi që nëna është shtatzënë, është shumë dëshpërues: "Ajo tani do të gjejë një justifikim për të ndenjur ulur sërish gjithë ditën. Si gjithnjë, ajo do t\'i vendosë fëmijët e saj para televizorit me ushqim dhe pije përpara. Ky është dembelizëm i pastër. Ajo madje nuk pranon as të lajë rrobat e tyre".
I afërmi, i cili nuk pranon të thotë emrin, shprehet: "Nuk ka asnjë justifikim për atë çka ata kanë bërë me fëmijët e tyre. Ne vërtet që kemi frikë për ta. Nuk është vetëm obeziteti ai që na mërzit. Ata shqetësojnë fqinjët e tyre. Ata i kanë mësuar fëmijët të jenë edhe agresivë..".
Kur babai i familjes u pyet për këtë çështje, ai nuk pranoi të fliste fare, por u mjaftua vetëm me një "No Coment".