Tė jesh xheloz do tė thotė tė vuash, ndėrsa tė jesh objekt xhelozie do tė thotė tė jesh vazhdimisht i frikėsuar. Dhe ndonjėherė xhelozia ėshtė fatale, vret veten ose tė tjerėt. Xhelozia ėshtė reagim ndaj perceptimit tė kėrcėnimit qė ekziston nė njė marrėdhėnie, qė jo gjithmonė bazohet nė realitet.
Shkaqet e xhelozisė
Zakonisht, xhelozia krijohet nga perceptimi qė njėri partner tėrhiqet nga dikush tjetėr. P.sh. femrat ndjehen xheloze pėr kohėn qė tė dashurit e tyre e kalojnė nė familje ose me hobin e tyre. Xhelozia ėshtė mė intensive kur thyhet romanca, ngaqė partneri tėrhiqet ndaj njė personi tjetėr.
Nė pėrgjithėsi, xhelozia lidhet me ndjenjat e pabarazisė dhe papėrshtatshmėrisė nė njė marrėdhėnie. Ashtu si marrėdhėniet me afat te shkurtėr (flirti) kanė mė pak siguri se ato afatgjata (si martesa), si dhe individėt me ndryshim kronik pėr mirėqenien e vet shpirtėrore mund tė jenė pre e xhelozisė qė nė fazat e para tė marrėdhėnieve. Po ashtu tė predispozuar pėr tė qenė tė tillė janė edhe ata qe janė tė varur nga marrėdhėnia intime.
Por xhelozia mė e fortė dhe potencialisht mė destruktive synon tė rritet kur provon kėrcėnimin ndaj ekskluzivitetit seksual. Ka individė qė ndryshojnė nė varėsi tė faktit se sa rėndėsi i kushtojnė ekskluzivitetit seksual. Madje, janė disa dallime tė mėdha kulturore nė llojin e sjelljes qė shkaktojnė xhelozinė seksuale. Sipas njė studimi, e puthura shkakton nivel tė lartė tė xhelozisė seksuale tek hungarezėt, vallėzimi dhe marrėdhėniet seksuale tek ish-sovjetikėt, flirtimi tek ballkanasit, dhe fantazitė seksuale tek hungarezėt.
Xhelozia mund tė prodhojė njė numėr tė madh e tė ndryshėm reagimesh emocionale. Zakonisht kėto ndjenja janė negative, si: stresi, turbullimi, dyshimi, armiqėsia, zemėrimi, etj. Disa janė edhe pozitive, si: eksitimi, dashuria, gjallėria. Xhelozia ėshtė gjendja e dobėsimit tė pushtetit tė nėnkuptuar, kur partneri xheloz ka frikė se ka humbur pushtetin pėr tė tėrhequr tjetrin.
Problemet e marrėdhėnieve
Mosmarrėveshjet nga seksi, xhelozia, dhe pushteti i partnerit, mund tė krijojnė konflikte serioze nė marrėdhėniet intime. Pavarėsisht nga shkaku, njė nivel i caktuar stresi dhe konflikti ėshtė i pashmangshėm kur njerėzit kanė lidhje tė forta emocionale me njėri-tjetrin, sidomos kur jetojnė bashkė.
Nga natyra e tyre, marrėdhėniet intime krijojnė konflikte midis dėshirės sė ēdo partneri pėr pavarėsi kundrejt dėshirės pėr afėrsi, midis nevojės pėr tė qenė i hapur dhe i sinqertė, dhe nevojės pėr privaci, midis dėshirės pėr veprime tė parashikuara dhe asaj pėr tė provuar romantizmin spontan.
Zbulimi i ndryshimeve
Kur dy njerėz zbulojnė se janė tė ndryshėm nė njė sėrė qėndrimesh, vlerash dhe preferencash, fillojnė tė shfaqin ndjenja negative. Dukuri tė tilla ndodhin shpesh nė lidhjet e bazuara nė dashuri pasionante. Kur dashuria ėshtė e verbėr, emocionet kanė njė pushtet tė tillė qė zotėrojnė gjithēka dhe nuk lejojnė vėmendjen qė tė dallojė detaje tė papranueshme.
Dallimet mund tė jenė fatale pėr marrėdhėniet intime, por ato mund tė jenė mė pak tė dėmshme kur zbulohen nė fazat e para tė marrėdhėnieve sesa mė vone, ose pas martese. Ndonjėherė dallimet kuptohen qartė, por njėri nga partnerėt ecėn me shpresėn se tjetri do tė ndryshojė.
Kjo ėshtė njė karrocė mbrojtėse nga ndryshimet, por e pėrkohshme, sepse periudha e mėvonshme (martesa) nuk ėshtė magjike. Ka dallime qė shfaqen nė periudhėn pas martese dhe ato kurrsesi nuk mund tė shmangen. Nė kėto raste ngjashmėritė e fillimit kthehen nė dallime. Kur bashkėshortja vendos qė ti pėrkushtohet me pasion karrierės, por mė vonė tė jetė njė amvisė shembullore, kjo krijon diferenca nė qėndrimet e saj. Interesi i ndryshuar dhe shumė i madh i bashkėshortes pėr jetėn brenda shtėpisė mund tė jetė burim konflikti pėr burrin e befasuar nga ndryshimet. Telegrafi