Nė Shqipėri, sot nė orėn 07:00, janė hapur vendvotimet, tė cilave kanė tė drejtė tua mėsyjnė mbi 3 milionė qytetarė shqiptarė - pėr tė zgjedhur pėrfaqėsuesit e Kuvendit tė Republikės sė Shqipėrisė. Zgjedhjet zhvillohen nė 12 qarqe zgjedhore dhe nė 100 zona elektorale, prej nga do tė dalin 140 deputetė tė Kuvendit tė ri.
Beteja kryesore do tė zhvillohet mes Partisė Demokratike tė Sali Berishės dhe Partisė Socialiste tė Edi Ramės. Saktėsisht 34 parti janė grupuar nė 4 koalicione kryesore, dy nė spektrin e majtė dhe dy nė spektrin e djathtė. Monitorimin e zgjedhjeve do ta bėjnė 1.500 vėzhgues tė huaj nga OSBE-ODIR dhe nga Asambleja e Parlamentare e Kėshillit tė Europės.
Po ashtu, 2.500 vėzhgues vendas do ta pėrcjellin procesin. Vėzhguesit vendorė janė nga Koalicioni Vendor i Vėzhguesve dhe Lėvizja Mjaftė. Ministria e Brendshme ka angazhuar 5500 policė qė do tė ruajnė qendrat e votimit nė gjithė vendin. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve, ndėrkaq, ka angazhuar 50 mijė komisionerė, qe janė tė ndarė nė Komisione Zonale te Administrimit Zgjedhor, Komisione te Qendrave tė Votimit dhe Grupe te Numėrimit tė Votave.
Beteja shqiptare
Nga Berat Buzhala & Leonard Kerquki
A do tė mundte dikush ta paramendonte Sali Berishėn e vitit 1991, duke i qėndruar pėrkrah kėngėtares Ēiljeta dhe duke i thurur asaj lavde pėr performansė tė pėlqyeshme? Po, po Ēiljetės, jo Fatmire Breqanit.
Po politikanėt Gramoz Ruēin dhe Namik Doklen, duke vallėzuar nė mes tė Tiranės, nėn ritmin e muzikės hip hop? Dhe jo pak tė vallėzuar, sepse, meqė Edi Rama po hidhej, ata po provonin tė kėrcenin edhe mė lart sesa shefi i tyre, pėr ta bindur se pėrnjėmend janė mė tė dhe se i takojnė politikės se re. E Ruēi ėshtė aq i vjetėr, se edhe nė kohėn e Ramiz Alisė, kur edhe atėherė merrej aktivisht me politikė, nuk ėshtė konsideruar politikan junior.
Por, zori ku nuk tė shti. Nė zor janė edhe elita politike nė Shqipėri. Kjo ėshtė Tirana nė prag tė zgjedhjeve. Politikanėt e kėtushėm, tė polarizuar sa ska ku mė shumė, janė nė gjendje qė deri nė vdekje tu binden urdhrave tė kompanive tė huaja konsulente qė qėndrojnė prapa tyre, vetėm e vetėm qė ti fitojnė zgjedhjet.
Sali Berisha nė paraqitjen e tij tė fundit nė televizion, tė premten nė mbrėmje, nė emision Opinion tek gazetari Blendi Fevziu, ndonėse 64 vjeēar, ndonėse shumicėn e jetės sė tij e ka kaluar nėn regjimin mė te egėr diktatorial, fliste me besim tė plotė pėr tė arriturat mė tė reja teknologjike. Fliste se sa praktik ėshtė firma BlackBerry e telefonave mobilė dhe se ka krijuar varshmėri kronike me tė. Sali Berisha dhe BlackBerry!
Nė anėn tjetėr, sfiduesi potencial i tij, Edi Rama, po ashtu nė paraqitjen e tij tė fundit televizive, por ky nė televizionin Top Channel, u doli shqiptarėve me njė kravatė me ngjyra tė hapura dhe plot me lule. Kaq ekstravagant votuesve nuk i ėshtė paraqitur nė fushatė zgjedhore as Kryebashkiaku i Londrės, Boris Johnson, i cili ėshtė bajraktar nė ketė rrafsh. Por, Johnson ka votues londinezėt, ndėrsa Edi Rama duhet tė mbledhė vota edhe nė fshatrat Paulesh dhe Peqin. Jo mė vetėm nė Tiranė, ku po fiton tash e njė dekadė me radhe.
Sot, mbi njė milion shqiptarė do tua mėsyjnė kutive tė votimeve. Sipas tė gjitha gjasave, fituesi do tė dihet nė orėt e para tė sė hėnės. Mirėpo, ai do tė shpallet tė dielėn, sapo tė mbyllėn kutitė e votimeve. Ndoshta do tė shpallėn dy fitues. Ndoshta nė sheshet e Tiranės do tė dalin tė dyja palėt tė festojnė. Sepse kėshtu ėshtė skenari. Nė televizionin Klan, sapo tė mbyllėn kutitė e votimeve nė mbarė vendin, kompania kosovare pėr studime humanistike, Gani Bobi, do ti bėjė publike tė dhėnat e Exit Pollit. Fiks nė tė njėjtėn kohė, por nė televizionin tjetėr, Top Channel, kompania amerikane Zogby, do tė shpalosė tė dhėnat e saj pėr fituesin e zgjedhjeve.
Asnjėra prej kėtyre tė dhėnave nuk janė zyrtare. Kėto janė rezultate qė kompanitė hulumtuese i nxjerrin nė bazė tė intervistave qė i zhvillojnė me qytetarėt qė sapo kanė votuar. Mandej, duke i krahasuar kėto numra, supozojnė se cili ėshtė fituesi. Mirėpo, do tė mjaftojė vetėm njė indikacion mė i vogėl qė rrugėt tė mbushėn me militantė tė partive tė ndryshme. Ekziston mundėsia qė kėto dy kompani hulumtuese tė shpallin fitues tė ndryshėm nė orėt e mbrėmjes tė ditės sė hėnė. Nėse kėshtu ndodh, policia do tė ketė shumė punė, me shumė koka tė nxehta.
Pėrndryshe qė njė parti tė fitojė tė drejtėn pėr tė formuar Qeverinė, duhet ti ketė nė dispozicion sė paku 71 vota. Kuvendi i Shqipėrisė numėron gjithsej 140 deputetė. As njė kryeministėr normal nuk do tė dėshironte ta shihte vetėn peng tė njė deputeti. Por, kjo ėshtė situata momentale nė Shqipėri.
Partia Demokratike e Sali Berishės, sipas tė gjitha hulumtimeve tė kryera nė vend, do tė dalė partia mė e madhe pas zgjedhjeve tė sotshme, por ekzistojnė mundėsi minimale qė ai ti mbledhė mė shumė se 70 deputetė nė kampin e tij. Ėshtė normale tė pritet qė partitė e majta, kur tė bėhen tė gjitha bashkė edhe pse ato nuk e kanė ndėrmend tė bėhen bashkė tė qėndrojnė mė mirė me numra sesa spektri i djathtė. Prandaj, situata do tė jetė shumė komplekse. Me njė parti tė djathtė m mė sė shumti vota dhe me njė kamp tė majtė si mė i forti.
Por, si u bė qė Sali Berisha tė paraqitet kaq i fuqishėm nė kėto zgjedhje?
Ai, nė vitin 2005, kur i fitoi zgjedhjet, erdhi nė pushtet fal pėrēarjes historike nė tė majtėn shqiptare dhe fal vrimės sė zezė elektorale tė quajtur Dushk, qė si sistem ishte mė i komplikuar se shumica e ekuacioneve matematikore qė mėsohen nė shkollėn fillore. Kurse, edhe pse nė pushtet qė katėr vjet, edhe pse nė dorė i ka shpėrthyer njė bombė aq e fuqishme sa ajo e Gėrdecit, Berisha ka gjasa qė nė zgjedhjet e sotme tė dalė mė mirė sesa nė zgjedhjet e vitit 2005. Ka mundėsi qė i vetėm ti mundė tė gjitha partitė e majta sė bashku.
Tė gjitha analizat tregojnė se Edi Rama gjatė fushatės zgjedhore ka bėrė gabime tė njėpasnjėshme. Tė gjitha sondazhet tregojnė se prej kur ka filluar fushata zgjedhore Berisha ėshtė rritur nė kontinuitet.
Kjo ka ndodhur sepse Partia Socialiste ka dėshtuar qė tė jetė e fokusuar nė fushatėn zgjedhore. Kohėn mė tė madhe kėsaj partie i ka marrė sensibilizimi i opinionit pėr njė fatkeqėsi qė u ka ndodhur shqiptarėve, nė shpėrthimin e Gėrdecit. Ėshtė konsideruar se Rama po provon qė njė dramė njerėzore ta kthejė nė fat tė tijin. Kjo nuk ka ecur mirė. Nė anėn tjetėr, Rama ka dėshtuar ti bindė votuesit se ai e ka sjell njė frymė tė re politike. Gjuha e tij ka qenė edhe mė e egėr se e Berishės. Bile, Berisha nė emisionin tek Blendi Fevziu, duke u tallur, tha se nuk e kuptonte Ramėn, qė nė mes tjerash, atė po e imitonte edhe duke bėrtitur nė tubime zgjedhore. Tė mos pėrmendim tutje edhe plot figura antike qė Rama i ka pasur nė krah gjatė fushatės zgjedhore. Pra, janė Gramoz Ruēi dhe Namik Dokle, qė mund tė konsiderohen si ura lidhėse edhe me kohėn e luftės partizano gjermane.
Kurse Berisha fishekėt e tij mė tė mirė i ka ruajtur pėr muajt e fundit tė qeverisjes sė tij. E ka dėrguar vendin nė NATO, e ka inauguruar projektin mė tė madh tė shqiptarėve, rrugėn Durrės-Kukės, ka aplikuar pėr pranim nė Bashkimin Europian dhe normalisht e ka ruajtur vetėbesimin deri nė arrogancė.
Fakte
Mbi 3.08 milion qytetarė shqiptarė mė tė drejtė vote do tu drejtohen kutive tė votimit, tė dielėn me 28 Qershor, pėr tė zgjedhur pėrfaqėsuesit e legjislaturės sė tetėmbėdhjetė tė Kuvendit tė Republikės sė Shqipėrisė. Zgjedhjet zhvillohen nė 12 qarqe zgjedhore dhe nė 100 zona elektorale. Monitorimin e zgjedhjeve do ta bėjnė 1.500 vėzhgues tė huaj nga OSBE-ODIR dhe nga Asambleja e Parlamentare e Kėshillit tė Europės. Po ashtu, 2.500 vėzhgues vendas do ta pėrcjellin procesin. Vėzhguesit vendorė janė nga Koalicioni Vendor i Vėzhguesve dhe Lėvizja Mjaftė. Ministria e Brendshme ka angazhuar, ndėrkaq, 5500 policė qė do tė ruajnė qendrat e votimit nė gjithė vendin. Derisa, Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka angazhuar 50 mijė komisionerė, qe janė tė ndarė nė Komisione Zonale te Administrimit Zgjedhor, Komisione te Qendrave tė Votimit dhe Grupe te Numėrimit tė Votave.
Emra tė ēuditshėm
Nė zgjedhjet e sė dielės garojnė 38 parti dhe 4 koalicione parazgjedhore - ai i PDsė, i PSsė, i LSIsė dhe koalicioni i Polit tė Lirisė.
Duke pasur parasysh numrin e madh tė partive, drejtuesit e tyre kanė shkrirė edhe pikėn e fundit tė kreativitetit pėr ti emėruar ato.
Nė ueb-faqen e KQZsė gjenden emra nga mė tė ndryshėm tė subjekteve qė garojnė nė kėto zgjedhje, emra kėta aspak tė njohur pėr publikun.
Kėshtu nė garė janė, bie fjala, Partia Kombėtare Konservatore Shqiptare, Partia Reformatore Demokratike Shqiptare, Partia Biznesi Shqiptar, Partia Mendimi Djathtė Liberal, Partia Lėvizja Punėtore Shqiptare, Partia Lidhja Fshatare, Partia Centraliste e Mirėqenies Popullore, Partia e Komunistėve tė Bashkuar tė Shqipėrisė, Partia Universale pėr Demokraci Amerikane, Partia Demokracia Paqėsore, Partia Forca Albania apo edhe Partia Emigracioni Shqiptar.
No Comment.