Disa vende duhen vizituar shumë shpejt, ja plazhet në rrezik zhdukjeje!

Disa plazhe në botë që mund t’i vizitoni, shumë shpejt do t’i shikoni vetëm në foto. Kjo pasi mendohet se do të jenë zhdukur, ndoshta që verën e ardhshme.Ndoshta janë dëmtuar aq shumë sa kjo të ndodhë; ndoshta një hotel kolosal është duke u ndërtuar ku dunat e rërës u përdorën për të; ndoshta ka qenë derdhur një njollë nafte…!Në shumë plazhe rreth botës këto po bëhen realitet, ndaj këto copëza parajse mbi tokë duhen vizituar. E nëse ngrohja globale do të vazhdojë, Pengesa e Madhe Koralore do te zhduket brenda vitit 2030.Por nuk eshte vetem kjo mrekullia natyrore ne rrezik. Më poshtë do të gjeni gjashtë destinacionet e plazhit në të gjithë botën në rrezik për t’u zhdukur përgjithmonë për shkak të forcave të tilla si erozioni, ndotja, rritja e nivelit të detit, etj.

Ishujt Maldive

Kombi më i pasur me pengesa koralore dhe peshq është në rrezik zhdukjeje; peshku Napoleon, apo peshkaqeni Leopard mund të humbasë njehere e pergjithmone. Me plazhe me pamje pothuajse kartolinë, shkëmbinj nënujorë koral të mrekullueshëm dhe disa nga vendpushimet më luksoze në botë, Maldivet janë një destinacion ku duhet shkuar të paktën një herë në jetë. Por jeta e këtij ishulli të mrekullueshëm në Oqeanin Indian mund të shkurtohet në mënyrë drastike për shkak të nivelit të detit, veç nëse pjesa tjetër e botës do të veprojë në mënyrë të menjëhershme për të frenuar ngrohjen globale.

Me një lartësi mesatare prej vetëm katër këmbë, sipas modeleve të disa shkencëtarëve, Maldive mund të zhytet nën ujë deri në fund të shekullit. Gjeologët bregdetarë besojnë se ishujt, të cilat janë të përbërë kryesisht nga korale, mund të rigjenerohet shumë më shpejt ndërsa niveli i ujit rritet dhe se veprimi i valëve mund të ndërtojë ishujt. Por një tjetër simptomë e ngrohjes globale, rritja e temperaturave të oqeanit pengon rritjen e koraleve dhe disa banorë të Maldivive duket se janë përgatitur që presin për të patur këtë shans. President Mohamed Nasheed ka kërkuar që Maldive të bëhet vendi i parë me karbon neutral në 2020, nga ndërtimi i fermave të erës për të mbuluar 40 % të kërkesave për energji; duke instaluar 5 milion metra katrore panele diellore, riciklimin e mbeturinave bujqësore si pleh, si dhe duke i kërkuar investitorëve të huaj të blejnë kreditet e karbonit. Përpjekje të tilla mund të jenë, por ata nuk kanë gjasa për të frenuar valën. Kështu Nasheed është gjithashtu në kërkim për një atdhe të ri në rast se e gjithë popullsia është e detyruar të zhvendoset.

Goa, India

Pavarësisht që ka një vijë bregdetare që shtrihet mbi 4300 kilometra, India tërheq vizitorët e huaj për plazhet e saj të bukura, aq sa dhe për tempujt dhe pallatet. Ndoshta kjo shpjegon pse këto plazhe janë lënë pas dore; sipas një raporti nga Banka Aziatike për Zhvillim, rreth 25 për qind të bregdetit të Indisë përballet me “erozion serioz”, i shkaktuar nga niveli në rritje i detit, si marrja e dunave të rërës për ndërtimin e qindra porteve të reja.

Goa, ish koloni portugeze u kthye në destinacion turistik dhe ndoshta këtu mund të jetë dhe problemi më i dukshëm: vija bregdetare shtetërore 63 km e gjatë është e gërryer dhe disa plazhe kanë humbur pothuajs 65 këmbë tokë vitet e fundit. Matanhy Saldana, aktivist civil dhe ish-ministri i turizmit të Goas, përmend shkaqe të shumta, duke përfshirë edhe ndërtimin e një porti masiv detar dhe shkatërrimin e vegjetacionit përgjatë bregut. Në plazh popullor Candolim, një anije që u braktis pasi ngeci në rërë, në qershor 2000 është duke vepruar si një bankinë gjigande, duke tërhequr rërë larg nga bregu. Kohët e fundit shteti apeloi për financime-ndihme për projekte kundër erozionit, por aktivistët thonë se zhvillimi i Goas është duke marrë përparësi mbi çështjet ekologjike.

Phu Quoc, Vietnam

Phu Quoc, një ishull tropikal në brigjet jugore të Vietnamit, në Gjirin e Tajlandës, është 220 kilometra katrorë me plazhe të zbrazur me rërë të bardhë, rrugë të pashtruara dhe shtëpi të thjeshta njëkatëshe për vizitorët. Vizitorët e huaj që kanë qenë atje thonë se është e kundërta e vendeve si Phuket dhe “Phuket i ardhshëm” është pikërisht ajo që qeveria vietnamese shpreson se do të bëhet Phu Quoc.

Një masterplan i zbuluar nga kryeministri Dung Nguyen Tan në maj 2010 parashikon një qendër turizmi të klasit botëror me një aeroport ndërkombëtar, porte, kazinotë, biznes dhe qendër biznesi dhe shtatë milionë turistë që parashikohen në 2030. Kjo është krejt një ndryshim nga 162.000 vizitorëve që ishullin e vizituan në tetë muajt e parë të vitit 2009. Qeveria këmbëngul se zhvillimi i qëndrueshëm dhe ruajtja e mjedist janë pjesë e planit. Megjithatë, zërat thonë se ka ende shanse që sihulli të mbetet i paprishur. Por vija prej 12 milje e parajsës, e njohur si Bai Truong, ka parë tashmë disa ndërprerje konkrete me ndërtimin e hoteleve përgjatë fasadës së cative të shtëpive njëkateshë.

Dunat Saugatuck, Michigan

Saugatuck është vetëm 90 km me anije nga Çikago, por një vizite në qytetin turistik është si një hap prapa në kohë. Në mesin e sharmit të tij dallohen shumë plazhe nga dunat e rralla të ujërave të ëmbla të formuar nga dallgët e liqenit Michigan. “Tani për tani, ju mund të shihni dunat si evropianët i panë 200 vjet më parë”, thotë David Swan, president i Aleancës për Dunat Bregdetare Saugatuck. Por ato mund të jenë në rrezik, për shkak të një propozimi për parcelë plazhi jashtë portave të Parkut shtetëror të Dunave Saugatuck.

Ndërsa zhvilluesi i saj pohon se ruajtja e kulturës lokale dhe ekologjisë janë prioritete, kritikët pretendojnë se plani për të ndërtuar rreth 30 shtëpi, një fushë golfi, një marinë 66 rrëshqitëse dhe një hotel të vogël shënon një ndryshim drastik. Ndër shqetësimet janë kulla nëntë-katëshe e hotelit që do të ndryshojë përgjithmonë një peizazh që ka tërhequr artistët në shekuj, ndërsa ndërtimi do të dëmtojë ekologjinë e brishtë e dunave me lartësi rreth 200 metra. Ligjet vendore ndalojnë propozimet për ndryshime, por zhvilluesi i saj ka ngritur një seri padish për t’i ndryshuar ato. Në përgjigje, banorët e Saugatuck votuan për të rritur taksat për një fond pëe mbrojtje ligjore. Ndërkohë, Trusti Kombëtar për Ruajtjen Historike përfshiu Dunat e Saugatuck në 2010 në listën e vendeve më të rrezikuara historike të vendit dhe zhvilluesi i ka kërcënuar t’i padisë për shpifje. Pjesa më e madhe e bregut mbetet e mbrojtur, duke përfshirë Beach Oval, shtrirje më të njohur të saj, si dhe një parcelë ngjitur që zhvilluesi ia shiti përsëri komunës dhe shtetit për t’a ruajtur. Por pjesa tjetër e bregdetit dhe e ardhmja e qytetit mbeten në balancë.

Maroku

Ju do të mendoni se një vend me shtetëtira si Maroku ka rërë mjaftueshëm për të gjithë. Por disa ndjejnë nevojën për të marrë rërë nga plazhet e Atlantikut të Marokut, duke kërcënuar dunat. Kujdesi bregdetare, një organizatë mjedisore me bazë në SHBA, që avokon për plazhet e botës, ka gjetur operacionet minerare destruktive të rërës në mbi 30 vende, si në Kamboxhia, Xhamajka dhe Australi. Por bashkëthemeluesja, Olaf Guerrand-Hermes, beson se situata është më e keqe në Marok, ku qindra kilometra janë minuar për dekada, veçanërisht përgjatë bregdetit të Atlantikut që shtrihet në mes të Tangier dhe Casablancës. Jashtë qyteteve të vogla bregdetare të Larache dhe Kenitra, për shembull, dunat kanë qenë të kërcënuara plotësisht. Qeveria ka përcaktuar Larache si një objektiv për zhvillimin turistike të mëdha, por largimi i rërës në shkallë të gjerë nga plazhet e bën të papërshtatshme për turizëm. Ajo gjithashtu rrënon zonat për ushqimin e breshkave dhe zonat për zogjtë e detit dhe përkeqëson problemet e erozionit duke hequr mbrojtjen e natyrës ndaj stuhive.

Një prej ekosistemeve koralore me origjinale ne bote mban ne gjirin e vet peshq te madhesive dhe llojeve nga me te ndryshmet. Por kjo mrekulli ka pesuar deme te medha ne vitin 1998 me nje humbje prej 50 perqind te koraleve të saj ne shume zona.

Shtrati i lumit ne Kongo

Pyjet tropikale atje prodhojne 40 perqind te oksigjenit te botes dhe sherbejne si nje mjet jetesor ushqimi, bimesh mjekesore dhe mineralesh. Sipas OKB-se, nese nuk merren masa urgjente dy te tretat e pyjeve do te zhduken brenda vitit 2040.

Deti i Vdekur

Eshte pika me e ulet e Tokes dhe ka dhjete here me shume kripe se sa te gjithe ujerat e tjera detare neper bote. Po ashtu ky det ka minerale terapeutike. Ne 40 vitet e fundit Deti i Vdekur eshte reduktuar ne nje te treten e tij dhe niveli eshte ulur 80 kembe.

Everglades

Kjo toke e lagesht, gjithsej 2.5 milione hektare, qe gjendet ne Florida, rrezikon te demtohet seriozisht per shkak te ndotjes prej fermave, mesymjes se kafsheve dhe zhvillimit te pakontrolluar.

Madagaskar

Me shume se 80 perqind e Flores dhe faunes se Madagaskar nuk gjendet ne asnje vend tjeter te botes, fale miliona viteve izolim ne Oqeanin Indian. Por nese nuk behet asgje per te shpetuar ishullin e katert me te madh ne bote, atehere pyjet e tij do te zhduken brenda 35 vjetesh.

Polet

Fenomenet natyrale me unike dhe sugjestionuese, ajsberget, aurorat dhe kafshet e rralla si pinguinet, arinjte polare dhe balenat gjenden ne keto pika te globit. Por Woods Hole Oceanographic Institute njofton se 80 perqind e popullsise se pinguinit perandor ne Antarktide do te zhduket nese ngrohja globale do te vazhdoje me keto ritme.

Parku Rajasthan-Ranthambore

Zona indiane eshte nje prej vendeve me te mira ne bote per te pare tigrat. Popullsia boterore e tigrave ka rene ne 3200 lloje e pjesa me e madhe e tyre jeton ne Indi. Nese nuk do te merren masa te menjehershme felini i madh mund te zhduket brenda pak dhjetevjecareve.

Pylli i Tahumanu

Ne kete zone te Peruse jetojne papagaj dhe krijesa te tjera ne rrezik zhdukje si per shembull armadilet gjigante, gatopardet apo xhaguaret. Ky pyll i magjishem ne zonen e quajtur Nena e Zotit eshte ne rrezik zhdukjeje per shkak te prerjes ilegale te pemeve.

Shtrati i lumit Yangtze

Krijesat ekzotike si pandat gjigante, delet e kaltra gjenden ne kete zone. Por ndertimi i diges Three Gorges me vlere 24 miliarde dollare duket se do te kete nje impakt negativ per ujerat dhe boten e kafsheve atje.