Xhelal Dine: Jeta kėtij njeriu ishte e mbushur plot me dashuri e
mall pėr atdheun tonė dashur - mbasi mė shumė se gjysmėn e jetės i kaloi
nė mėrgim - i djegur dhe i zhuritur pėr ta parė njė ditė Shqipėrinė e
lirė e demokratike - Kosovėn e ēliruar nga sundimi sllavo-komunist serb,
dhe tė lirė e tė pavarur siē ėshtė sot
Vdiq dhe u varrosė nė
Shtetet e Bashkuara, Xhelal Fiqiri Dine, njėri prej trashgimėtarve tė
njėrės prej familjeve mė tė mėdha dhe tė njohura dibrane. Familje, kjo
fisnike dhe me virtyte tė pastra patriote dhe atdhetare, qė i dha qa
shumė kombit tonė nė luftėn pėr pavarėsi dhe indetitetin tonė kombėtarė.
Ai vdiq me date 15 Nėntor 2012 nė qytetin - Brooklyn, New York nė
moshėn 82 vjeē - dhe u varrosė me nderime tė mėdha nga dhjetra anėtarė
tė familjes sė tij, miq, shok dhe bashkėluftėtarė.
Jeta kėtij
njeriu ishte e mbushur plot me dashuri e mall pėr atdheun tonė dashur -
mbasi mė shumė se gjysmėn e jetės i kaloi nė mėrgim - i djegur dhe i
zhuritur pėr ta parė njė ditė Shqipėrinė e lirė e demokratike - Kosovėn e
ēliruar nga sundimi sllavo-komunist serb, dhe tė lirė e tė pavarur siē
ėshtė sot.
Xhelal Dine ėshtė i biri i tė fundit Kryeministėr tė
Shqipėrisė, Fiqiri Dines, prej shpalljes sė pavarėsisė sė Shqipėrisė,
drei me ardhjen e komunizmit qė e sundoi atė vend pėr 46 vjet me radhė.
Ėshtė e rėndėsishme tė dihet sot se Qeveria e Kryeministrit Fiqiri
Dine ishte autonome dhe plotėsisht e pavarur nga pushtimi Gjerman nė
Shqipėri, nė atė kohė. Mbasi propaganda komuniste e Enver Hoxhės,
Fiqiri Dinen e quante sipas saj Kryeministri i Qeverisė "Quslinge" pėr
ēka do tė lė tė kuptohet dhe se ka shumė misinformim - tek mjaft mjaft
shqiptarė qė e dinė historinė e Shqipėrisė vetėm ashtu si kan shkruar
historianėt dhe studiuesit e Enverit pėr 50 vjet..
Qeveria e vitit
1943-1944 e Kryeministrit Fiqiri Dine ishte referuar si Quslinge vetėm
nga regjimi komunist dhe nuk gjendet si e tillė nė asnjė nga analet e
historisė botėrore, enciklopedinė e Shqipėrisė, tash e tė tjera, studime
dhe histori tė kėtyre dy dekadave tė fundit. Mbasi nė realitet, thuhet
se ajo ishte njė qeveri e pėrkohshme dhe jo "kuislinge" nė asnjė mėnyrė,
ashtu si donte t'i quante tė gjithė kundėrshtarėt e tij regjimi
komunist i Enver Hoxhės.
Fiqiri Dine dha dorėheqjen nga posti i
Kryeministrit pėr arsye shumė specifike.Gjithashtu, ai nuk kalojė gjithė
kohėn nė Greqi si shkruan propaganda komuniste. Ai jetojė deri sa vdiq
nė Belgjikė. Pėr tė shkruar saktė dhe tė bazuar nė fakte historike,
duhet qė tė posedojmė njohurit e kėrkuar nė arshivat e Londrės dhe ato
tė Uashingtonit. Pėr tė nė kohėn e komunizmit ėshtė shkruar njė farė
pseudo-mini-biografi nė librat e historisė komuniste propagandistike.
I biri i tij - Xhelali i cili vdiq kėto ditė nė New York, ashtu si dhe
tė gjithė anėtarėt e kėsaj familje, ishte kundėrshtar i pėrbetuar i
komunizmit. I etur pėr bashkimin kombėtar. Dhe pėr kėtė tė gjithė
anėtarėt tė kėsaj familje, qė ngelen nė Shqipėri, mbas ardhjes sė
komunizmit nė 1944 - por edhe ai vetė e paguan mė luftėn qė ju bė atyre
nga regjimi komunist.Kjo familje u presekutua dhe u burgos e interrnuan
vetem e vetm pėr bindjet e tyre politike -
Xhelal Dine
internohet nė Berat nė vitin 1945 kur ishte 15 vjec dhe mė vonė nė
Kuēovė.Transferohet nga Kuēova nė kampin punės nė Shijak. Dhe, nė vitin
1948 dėrgohet nė kampin e Kamzės nė Tiranė.
Nga kampi i Kamzės
trasferohet pėrsėri nė Berat dhe mė vonė nė Tepelen nė vitin 1949.
Pastaj trasferohet nga kampi i "egėr" nė Tepelenė nė Lozhan tė Gramshit
Deri sa arratiset nga kampi Lozhan dhe del nė Maqedoni dhe mė vonė
shkon nė Kosovė. Pėrfundon shkollėn e mesme dhe punon pėr disa kohė si
mėsues nė Prishtinė. Nė vitin 1959 shkon nė Bruksel, Belgjikė, ku
takohet me tė atin Fiqiri Dine.
Nė vitin 1960 emigron nė SHBA.
Dhe menjėherė u njoh dhe u lidh me fugurat mė tė shuqara tė diasporės nė
Amerikė. Me atdhetarėt e patriottėt e flakėt duke u bėrė njė nga
anėtarėt mė tė hershėm tė Shoqatės PanShqiptare VATRA. Jetoj nė Georgia
pėr disa kohė ku me vėllain Mithat, teksa hapėn atje njė biznes tė vogėl
njė restorant.
Mė vonė u sistemua nė New York. Pasi doli nė
pencion nė vitin 1992 u apasionua me sportin e golfit dhe e luante ketė
sport rregulisht.
Ishte ndoshta ndjeksi me i rregullt i shtypit
amerikan(lexues me i rregullt i gazetės New York Times -abonenti i saj
pėr mė shumė se 40 vjet) dhe njė lexues i rregullt i gazetės Dielli,
gazetės shqiptaro amerikane Illyria, dhe gazetėsk kombėtare Bota Sot.
Vdiq me date 15 Nėntor 2012 nė Brooklyn, New York nė moshėn 82 vjeē, ndėrsa varrimi u bėnė varrezat qytetare nė New Jersey.
Dy fjalė pėr Xhelal Dinen
Mbasi u kryen tė gjitha shėrbimet fetare nė Xhaminė shqiptare nė
Paterson - New Jersey, i biri i Bajraktarit tė Lumės, Genc Bajrakatari,
lexoi atė qė njihet si fjala e lamtumirės :
Thotė njė fjalė a
vjetėr Shqipe: Tė gjithė jemi bijtė a vdekjes, tė gjithe, pa pėrjashtim,
na duhet me e lanė kėtė botė dhe me vu kambėn nė pragun tjetėr ku
pranohet vetėm jeta e amshuar.
Megjithėse jemi tė ndėrgjegjshėm
se njė ditė do kalojmė pragun, nuk duam ta pranojmė dhe nuk pajtohemi
kollaj me tė kur humbim njė pjestar tė familjes, njė mik a njė shok qė
ta don zemra. Prej tashti ndihet mungesa e tij dhe boshllėku nė
familjen e tij dhe nė farefisin e tij, po kaq edhe nė shoqėrinė qė ai
jetoj.
Xhelal Fiqiri Dine lindi nė Maqellarė tė Dibrės nė vitin
1930. Jeta e tij mbas 1945-es ka qėnė njė kalvar vuajtjesh, pėrēmimesh
dhe emigrimesh derisa u stablilizua nė shtetin e begat tė Amerikės.
Familja Dine ėshtė e njohur nė Dibėr dhe ėshtė dallur si familje
nacionaliste e atdhetare qysh me gjyshėrit e tyre, tė cilėt kanė luftur
kundėr Sėrbve, njė armik i egėr i Shqipėtarve. Babai i Xhelalit, Fiqiri
Dine, nė vitin 1917 arsimohet jashtė shtetit nė Akademinė Ushtarake nė
Vjenė, Austri dhe kthehet nė Shqipėri ku si officer i shtetit dhe
mbretėrisė sė Ahmet Zogut punon pėr ndėrtimin e shtetit modern pėr atė
kohė.
Nė vitin 1945 Xhelali internohet familjarisht - me nėnėn,
Rukijen, dy vėllezėrit, Tomorin dhe Sazanin, motren, Hanėn, tė moshės
nga 8 deri nė 15 vjeē, xhaxhain me gruan dhe gruan e xhaxhait tjetėr me
djalė. Vėllain e dytė, Skėnderin, e futėn nė burg dhe pas pak vitesh
vdiq nė burg nė njė moshė fare tė re.
Internimi dhe burgimi erdhi si pasoj e arratisjes sė babait, Fiqiri Dine dhe djalit tė madh, Mithat Dine.
Me Xhelal Dinen u njoha nė vitin 1945 nė Berat, vendqnėdrim pėr tė
dėnuarit.e sistemit komunist. Nga Berati na dėrguan pėr punė nė Kuēovė,
Shijak, Kamėz, dhe prap nė Berat. Nė tė gjithė kėto vėnde qė punonim
trajtoheshim si skllevėr. Sė fundi, na dėrguan nė Tepelen. Nė kėtė
kamp, qė padyshim, mund tė krahasohet me kampet famėkeq tė shfarosjes
Naziste, ishim tė grumbulluar njerėz nga gjithė Shqipėria - vetėm nga
veriu kishte mė shumė se 3,500 vetė. Ky kamp ishte projek i sistemit
komunist, me nė krye Enver Hoxhėn, i cili kėrkonte me ēdo kusht tė
eleminonte kundėrshtarėt. Dhe ja arriti qėllimit. Pėr shembull nė kampin
famėkeq tė Tepelenės, pėr njė kohė shumė te shkurtėr vdiqėn aq shumė
njerėz sa nuk kishte as tokė pėr ti varrosur.
Xhelalin me disa
shokė i transferuan nė njė vėnd qė quhej Lozhan nė Gramsh pėr
ndėrtimin e njė rruge ushtarake. Nė ketė kamp Xhelal Dine, xhaxhai Esat
Dine, kushuriri Muhamer Nasufi, Jonuz Ndreu, Tafil Ndreu, Avdulla
Kaloshi dhe Nikoll Gjon Markaj nga shtėpia e Kapedanit tė Mirditės
marrin vendimin pėr tu arratisur dhe realizojnė me sukses kalimin jashtė
Shqipėrise por fatkeqsisht Esat Dine u vra nė pėrpjekje me forcat
komuniste. Tė gjithė tė tjerėt e realizuan dėshirėn dhe pas disa vitesh
erdhėn nė SH.B.A.
Pėrveē shumė virtyteve tė tjera positive,
Xhelali ishte njeri me zemėr tė madhe. Pas vitit 1990 pėr famijen e tij
qė gjėndej nė Shqipėri beri atė qė shumė pak tė tjerė mund ta kenė berė.
Nė njė periudh 2 vjeēare ka shkuar nė Itali, Gjermani, Turqi dhe Greqi
pėr tė ndimuar dhe sistemuar vėllezėrit dhe disa nipėr e mbesa qė ishin
larguar nga Shqipėria. Xhelali me xhaxhain Dilaver Dine dhe kushuririn
Hiqmet Dine qenė njė mbėshtetje e jashtėzakonshme pėr mė se 20 pjestarė
tė familjes Dine qė erdhėn nė Amerik nė vitin 1991.
Gjatė 20
viteve tė fundit jam takuar shpesh me Xhelalin dhe bisedonim pėr
probleme tė ndryshme por veēanėrisht politike qė kishin tė bėnin me
gjėndjen nė Shqipėri, Kosovė dhe Maqedoni. Ai kishte njohuri nė politik
dhe ishte gjithmonė i interesuar pėr ēėshtjen Shqiptare.
Xhelali ishte njeri shumė i qetė, i edukuar dhe shumė i sjellshėm. Ishte
i azhornuar me shtypin Shqiptar dhe atė Amerikan. Lexonte rregullisht
tė pėrditshmen, New York Times.
Pėr sa i pėrket komunitetit
Shqiptar, isthte i pranishėm nė New York apo Washinton sa herė bėheshin
protesta pėr Kosovėn dhe mė vonė pėr Shqipėtarėt e Maqedonis. Xhelali
ishte gjithmonė i gatshėm ti shėrbente ēėshtjes kombėtare pa u kursyer
edhe finaciarisht. Gjithatshtu, ka qėnė anėtar i organiztės Vatra qė kur
erdhi nė Amerik. Pra, ky ishte Xhelal Dine.
Sė fundi, nė emėr
tė famijes Bajraktari, ngushėlloj djalin Fiqri dhe vajzėn Lule,
vėllezėrit Tomor dhe Sazan me familjet e tyre., theksojė i biri i
Bajraktarit tė Lumės, Muharrem Bajraktarit, zoti Gencė Bjaraktari - Tė
ndjerit Xhelal Dine Zoti ja bėftė dritė jetėn e amshuar!
Vdiq nė SHBA, nė moshėn 82 vjeē - i biri i ish- Kryeministrit tė 30 tė Shqipėrisė
Albatros- ♫ Stafi Administrues ♫
- Shteti :
Gjinia :
Antarėsimi : 12/09/2007
Nr i postimeve : 19030
Pikėt : 37314
Votat : 106
Titulli Preferuar : Nuk eshte e rendesishme te thuash ate qe mendon . Por te mendosh mire ate qe thua.
No Comment.