Nė infografikun e mėposhtėm pėrmenden disa prej momenteve mė tė rėndėsishme nė historikun e teknologjisė mobile, duke filluar nga telefonata e parė e deri tek dyqanet e aplikacioneve pėr smartfonėt e sotėm.
Nė vitin 1946 u realizua telefonata e parė mobile. Ishte njė shofer nė Misuri i cili bėri njė telefonatė nga makina e tij. Njė vit mė vonė, filloi shėrbimi i telefonisė mobile. Fillimisht ai kishte 5000 klientė dhe realizoheshin rreth 30 000 telefonata nė javė.
Telefonatat rregulloheshin manualisht nga operatori dhe pėrdoruesit i duhej tė shtypte njė buton pėr tė folur dhe ta lėshonte atė pėr tė dėgjuar.
Nė vitin 1965, kompania AT&T lanēoi njė pėrmirėsim tė rėndėsishėm nė botėn mobile. IMTS (Improved Mobile Telephone Service) pėrdorte kanale radioje shtesė, duke mundėsuar realizimin e telefonatave tė njėkohshme nė njė zonė tė caktuar gjeografike. Nė atė kohė telefonatat filluan tė bėheshin nga pėrdoruesi dhe jo mė nga operatori.
Po nė vitin 1965 u shpik edhe telefoni i parė pa kabėll. Megjithatė, ai pati probleme duke qenė se sinjali interferonte me ato tė avionėve nė ajėr. Teri Pall, e cila shpiku telefonin pa kabėll, ia shiti mė pas tė drejtat pėr prodhim dhe pėrmirėsim njė prodhuesi.
Nė vitin 1973, Martin Cooper, kėrkues nė Motorola, realizoi telefonatėn e parė mobile nga njė telefon celular. Prototipi i pėrdorur peshonte 11 kg, kishte pėrmasa 23 cm x 13 cm x 4.45 cm. Me tė mund tė flisje vetėm 30 minuta dhe donte 10 orė tė rikarikohej. Nė vitin 1983 u lanēua celualari i parė komercial.
Nė vitin 1994 zbulohet Bluetooth-i nga Ericsson ndėrsa nė vitin 1997 integrohet kamera e parė nė celular. Ishte Philippe Kahn ai qė bėri njė foto tė vajzės sė tij tė porsalindur Sophie.
Nė vitin 2000 u identifikua virusi i parė mobile. Nė vitin 2002 prezantohen kodet QR. Viti 2003 vjen me lanēimin e parė tė smartfonit BlackBerry ndėrsa 4 vite mė vonė, Apple lanēon iPhone-in e parė. App Store, dyqani i aplikacioneve pėr iOS hapet nė vitin 2008. Nė po tė njėjtin vit prezantohet dyqani i Android. Windows Phone Marketplace debuton dy vite mė vonė. (PCWorld Albanian)