Misteret e “solsticit dimëror” që vjen më 21 dhjetor...!

Nesër do të regjistrohet nata më e gjatë dhe dita më e shkurtër e vitit. Por çfarë fshihet prapa këtij fenomeni?

Nëse agimi është i ngadaltë për të ardhur, perëndimi është më i shpejtë. Dita është e shkurtër, ndërsa në të kundërt nata është më e gjatë. Bëhet fjalë për “solsticin e dimrit”, gjithmonë i konsideruar si kalimi i vërtetë në stinën dimërore dhe i karakterizuar nga një natë më e gjatë dhe dita më e shkurtër e vitit. Një këndvëshrim që në hemisferën jugore është radikalisht e kundërta, përderisa dita është më e gjatë dhe nata më e shkurtër.

Pas “solisticit të dimrit”, ditët fillojnë të zgjaten dhe si rrjedhojë, netët rezultojnë më të shkurtra. Kjo është ajo që quhet fillimi i procesit të ndryshimit të stinës e që dallohet pothuajse nga të gjithë. Solistici dimëror vjen pikërisht më 21 dhjetor dhe është praktikisht momenti kur Dielli arrin pikën më të largët në jug.

Po çfarë është konkretisht një solstic? Banorët e parë të Tokës pohonin se rrugëtimi i Diellit përmes qiellit kishte kohëzgjatjen e dritës “hyjnore” dhe që pozicioni i agimit dhe perëndimit ishte fiks gjatë të gjithë vitit. Në bazë të supozimeve të tilla, janë ngritur monumente si Stonehenge e Machu Pichu, për të ndjekur progresin e përvitshëm të yllit tonë. Megjithatë, sot e shohim solsticin ndryshe. Për shembull e dimë që është një event astronomik, i shkaktuar nga përkulja e Tokës në aksin e vet dhe të orbitës së tij përreth Diellit. Përulja e Tokës, dhe jo distanca e saj nga Dielli, është ajo që sjell alternimin e dimrit dhe verës. /ikub/