Shkenca ėshtė e gjitha nė funksion tė zbulimit tė sė vėrtetės. Zbulimet e reja mund tė japin njė pėrgjigje pėr njė sėrė ēėshtjesh tė caktuara, por gjithashtu mund tė lėnė shteg pėr pyetje tė reja.
Ja cilat janė disa nga misteret e pashpjeguara tė kėtij viti qė po mbaron:
1-"Kepler-78b" nuk duhet tė ekzistojė
Njė planet nė formėn e tokės, me njė sipėrfaqe tė kuqėrremtė, I quajtur Kepler-78b, ėshtė kaq afėr yllit tė tij qė e ka formuar, sa qė kompleton njė revolucion ēdo 8.5 orė. Kepler-78b ėshtė ende njė kuriozitet sepse shkencėtarėt nuk kanė mundur tė shpjegojnė se si lava e botės mund tė jetė formuar, duke pasur parasysh afėrsinė e tij pėr yllin e tij mėmė.
2-Nuk ka mundėsi qė alienėt tė ekzistojnė
Gjuetarėt e ekoplanetit kanė njė tjetėr mister tė pazbuluar pėr vitin 2013. Njė gjigant gazi, i quajtur HD 106906b, i cili ėshtė 11 herė mė i madh se sa planeti i Jupiterit, ndodhet vetėm 650 njėsi astronomike larg yllit tė tij mėmė.
3-Paraardhėsit e njeriut ishin njė bandė pėrzier
Homo Sapiens-ėt e lashtė u martuan dhe u kryqėzuan jo vetėm brenda llojit tė tyre, por gjithashtu u kryqėzuan me Neandertalėt, njė racė e njohur si Denisovans, njė racė njerėzore e mistershme.
4-A e keni dėgjuar ndonjėherė tingullin zhurmues qė gumėzhin gjatė natės?
Nė qoftė se dėgjoni zhurma, kjo do tė thotė qė ju nuk ndodheni vetėm nė ato momente. Qė nga viti 1950, shumė raportime nga e gjithė bota, thoshin se njerėzit dėgjojnė njė zhurmė gjatė natės, e njohur ndryshe si zukatja. Vetėm dy pėr qind e popullsisė jeton nė njė ambient ku dėgjohet ky tingull, qė quhet zukatje. Gjatė natės tingulli dėgjohet mė shumė se sa gjatė ditės, dhe kryesisht dėgjohet nė zonat rurale dhe suburbane.
5-Kristofor Kolombi nuk ishte i pari evropian, i cili shkeli nė Botėn e Re
Vikingėt ishin ata qė i paraprinė zbulimit tė kontinentit tė ri. Por ka akoma mė shumė. Faktet e reja tė vitit 2013 tregojnė qė pėrpara Vikingėve ishte njė grup evropianėsh qė zbuluan Amerikėn. Rreth 300-500 vjet mė parė se sa Vikingėt tė shkelnin nė Botėn e Re, evropianėt zbuluan Amerikėn.
6-Portreti i Mona Lizės
500 vjet pasi ishte pikturuar portreti i Mona Lizės, akoma jemi nė pritje tė dimė se si u zbulua, qė nė pikturėn e famshme tė Leonardo da Vinēit, ishte pikėrisht Mona Liza.
7-Guri nė detin Galilee
Njė gur i madh u zbulua nė detin Galilee, por shkencėtarėt ende nuk e dinė se ēfarė ėshtė ekzaktėsisht dhe se kush e vendosi atje. Ai ka formėn e konit dhe peshon rreth 60 mijė tonė. Guri pėrbėhet nga qymyr i balsamosur dhe gurė tė pagdhendur, dhe mendohet qė tė jetė krijuar para katėr mijė vjetėsh.
8-Kush dėshiron qė tė lerė njė thesar pa pronar nė njė vend mbeturinash?
I vendosur nė njė qytet antik tė Apllonisė-Arsuf, nė veri tė Tel Aviv-it, njė grumbull prej 400 monedhash bizantine, 200 llampash bizantine tė paprekura dhe bizhuteri ari u gjet nė njė gropė tė lashtė mbeturinash, mes kockave tė kafshėve dhe copave tė qeramikeve. Shumica e objekteve tė thesarit i pėrkasin shekullit tė pestė dhe tė shtatė.
9-Struktura e ēuditshme web
Disa struktura tė pazakonta web-i janė zbuluar ne Peruvian Amazon, por shkencėtarėt nuk e dinė se ēfarė janė. Formacioni i zbuluar ėshtė njė majė e vogėl e rrethuar nga njė gardh web-i. /BS/