Ministrat e Jashtėm tė BE-sė janė mbledhur sot nė Bruksel ku i kanė kėrkuar Komisionit Evropian tė fillojė vlerėsimin e gatishmėrisė sė Islandės pėr anėtarėsi.
Bisedimet pėr anėtarėsi me Islandėn, e cila aplikoi pėr anėtarėsi nė BE pasi u godit rėndė nga kriza financiare globale, pritet tė ecin pėrpara me shpetėsi. Megjithatė ministri i Jashtėm suedez, Carld Bildt, mohoi se Islanda do tė marrė trajtim tė preferuar.
"Nuk do tė ketė njė proces tė shpejtė pėr Islandėn, por ėshtė e qartė se ka tashmė njė proces mė tė shkurtėr pėr Islandėn, sepse ata janė tashmė pjesė e njė tregu tė vetėm dhe nė zonėn Shengen," tha zoti Bildt. "Ka edhe aplikime tė tjera mbi tavolinė, ėshtė aplikimi shqiptar, megjithėse ne nuk jemi ende atje, dhe mund tė ketė edhe tė tjerė," tha ai dhe shtoi: "Zgjerimi mbetet njė ēėshtje e rėndėsishme."
Ky hap ndaj Islandės mund tė ēojė nė zhgėnjim nė mesin e vendeve Ballkanike qė kanė kohė qė kanė aplikuar pėr anėtarėsi. Islanda aplikoi pėr anėtarėsi nė BE vetėm tė enjten e shkuar nė pėrpjekje pėr t'i dhėnė shtytje ekonomisė sė saj tė goditur rėndė dhe pėr t'u dhėnė garanci investitorėve tė huaj. Si pjesė e klubit tė quajtur Zona Ekonomike Evropiane ky ishull i vogėl nė Atlantikun e Veriut zbaton tashmė gati dy tė tretat e ligjeve tė BE-sė. Islandezėt mundet gjithashtu tė udhėtojnė pa kufizime nė vendet e BE-sė.
Ndersa Shqipėria, qė aplikoi pėr anėtarėsi nė BE nė prill, ende po pret tė marrė njė pėrgjigje, pėr shkak tė pasigurisė lidhur me rezultatin e zgjedhjeve tė muajit tė shkuar.
Mali i Zi priti pėr pesė muaj para se aplikimi t'i dorėzohej Komisionit Evropian pėr shqyrtim. Ndėrkohė bisedimet e anėtarėsimit me Kroacinė, Turqinė dhe Maqedoninė janė bllokuar pėr shkak tė mosmarrėveshjeve midis fqinjėve, nė rastin e Kroacisė, si dhe shqetėsimeve ndaj zgjerimit tė mėtejshėm nė Gjermani e disa vende tė tjera tė BE-sė.
Invervista e korrespondentes se BBC-sė pėr ēėshtjet evropiane, Oana Lungescu, ne Bruksel
Por ēfarė duhet tė presin vende si Shqipėria dhe vende tė tjera tė Ballkanit perėndimor nga presidenca suedeze?
Oana Lungescu: Pėr vende si Mali i Zi mund tė duhet deri nė njė vit qė komisioni tė japė njė pėrgjigje. Presidenca suedeze, megjithatė, ėshtė ndoshta njė nga ato qė favorizon mė shumė zgjerimin. Nė fakt Suedia sė bashku me Britaninė, deri nė njė farė mase, janė ndoshta tė vetmet nė mesin e 27 vendeve anėtare tė BE-sė qė flasin me zė tė lartė dhe qartazi nė favor tė zgjerimit tė BE-sė, qė tregon se sa ēėshtje e vėshtirė ėshtė bėrė zgjerimi, jo vetėm pėr shkak tė shqetėsimit tė krizės ekonomike, por edhe pėr frikėn e emigracionit, apo shqetėsimit se nuk ka njė traktat tė ri ende.
Ekziston ndjenja se pėr shkak tė pasigurive nė vetė Shqipėrinė, dhe shqetėsimit pėr pranimin e anėtarėve tė rinj nė BE, blloku do tė shmangė ndonjė njoftim tė ri lidhur me zgjerimin deri pas zgjedhjeve gjermane mė 27 shtator dhe referendumit irlandez mė 2 tetor. Kėshtu, Shqipėrisė mund t'i duhet tė presė deri nė tetor si afati mė i afėrt pėr tė marrė ndonjė pėrgjigje pėr aplikimin e saj.
Megjithatė, Suedia, ėshtė njė presidencė e mirė pėr vende si Shqipėria dhe ministri i Jashtėm suedez Karl Buildt ka thėnė shprehimisht se ai mendon se BE-ja nuk duhet ta vonojė zgjerimin nė drejtim tė Ballkanit sepse kjo gjė mund tė shfrytėzohet nga nacionalistėt dhe tė rrisė rreziqet politike.
Por edhe Britania kėmbėnguli qė nė deklaratėn e mbledhjes sė tanishme tė Ministrave tė Jashtėm Shqipėria tė pėrmendet veēanėrisht. Dhe nė deklaratė ėshtė njė paragraf qė thotė se "BE-ja pėrfiton nga rasti tė ritheksojė mbėshtetjen e saj tė plotė pėr perspektivėn evropiane tė Ballkanit Perėndimor" dhe thekson se "do t'i kthehet aplikimit tė Shqipėrisė pėr anėtarėsi kur procesi i zgjedhjeve shqiptare tė ketė pėrfunduar".
Njė zyrtar i BE-sė, qė e pyeta lidhur me procedurėn e aplikimit tė Shqipėrisė, mė tha se "ishte me tė vėrtetė e ēudishme qė Shqipėrisė iu desh mė shumė se tre javė pėr tė dalė me rezultatet pėrfundimtare tė kėtyre zgjedhjeve". Pra, BE-ja do t'i ndjekė nga afėr kėto rezultate, me tė vėrtetė me shumė kujdes!
Ēfarė thonė nė BE lidhur me kėtė vonesė tė daljes me rezultatet pėrfundimtare nė Shqipėri?
Oana Lungescu: Ata janė tė ēuditur. Siē e thashė, ky zyrtar mė tha se ishte "shumė pėr t'u ēuditur qė pas tre javėsh nuk kishite ende rezultat pėrfundimtar", dhe se "mbajtja e zgjedhjeve tė lira dhe tė drejta ishte njė gjė shumė e rėndėsishme". Qė nga fillimi Shqipėria e dinte se ky ishte njė kusht i qartė dhe numėrimi i votave ėshtė pjesė e procesit zgjedhor. Dhe, siē mė tha mua ky zyrtar "nėse nuk mundet tė numėrojnė votat, kjo ėshtė shumė interesante".
******************
Ne Tirane nderkohe ministria e jashtme vijon te ushqeje publikun me deklarata entuziaste per "biseda telefonike te rendesishme"..
"Nė pėrfundim tė procesit zgjedhor, tejet i rėndėsishėm pėr pėrafrimin e Shqipėrisė me Bashkimin Evropian, dhe qė u vlerėsua nga personalitet mė tė larta evropiane dhe amerikane nė deklarata publike si mė i miri i zhvilluar ndonjėherė nė Shqipėri, ėshtė intensifikuar dinamika diplomatike nė lidhje me integrimin evropian tė vendit. Pėrshpejtimi i shqyrtimit tė kėrkesės sė Shqipėrisė pėr statusin e vendit kandidat nė Bashkimin Evropian dhe heqja e vizave pėr qytetarėt shqiptarė kryesojnė axhendėn e diplomacisė shqiptare. Pikėrisht pėr kėto dy ēėshtje prioritare, ditėt e fundit, ministri i Punėve tė Jashtme, z. Lulzim Basha, ka pasur njė sėrė bisedash telefonike me homologė tė tij. Biseda telefonike mes ministrit Basha dhe ministrit tė Jashtėm tė Suedisė z. Carl Bild, vend i cili ka kryesinė e radhės sė Bashkimit Evropian, u bė publike nga shefi i diplomacisė suedeze nė konferencėn pėr shtyp me ministrin e Jashtėm tė Islandės nė Stokholm. Carl Bildt, njė nga njohėsit mė tė mirė tė Ballkanit dhe mbėshtetės i procesit tė zgjerimit tė Bashkimit Evropian, ka siguruar se presidenca suedeze mbėshtet shqyrtimin pa vonesa tė kėrkesės sė Shqipėrisė pėr statusin e kandidatit, si dhe pėrmbylljen e procesit tė liberalizimit tė vizave pėr shtetasit shqiptarė", - thuhet nė njė njoftim pėr shtyp tė Ministrisė sė Jashtme.
Sikur tė mos mjaftonte kjo telefonatė shumė e rėndėsishme, Basha ka thėnė se ai ka bėrė dhe njė tjetėr telefonatė me peshė. Basha ka folur me ministrin e Jashtėm italian dhe pėr mė tepėr i ka thėnė atij se zgjedhjet ishin shumė tė mira.
"Shqyrtimi i shpejtė i kėrkesės sė Shqipėrisė ėshtė kėrkuar publikisht edhe nga ministri i Jashtėm i Italisė dhe ish zv/President i Komisionit Evropian, Franco Frattini, nė njė deklaratė publike, bėrė nė Trieste. Ministria e Punėve tė Jashtme tė Shqipėrisė bėn tė ditur se ministri Basha ka zhvilluar paraditen e djeshme njė bisedė telefonike edhe me z. Frattini. Duke e falėnderuar ministrin Frattini pėr mbėshtetjen e fortė qė Italia i jep integrimit evropian tė Shqipėrisė, ministri Basha e ka njohur homologun Frattini me mbarėvajtjen e procesit zgjedhor, si dhe angazhimin e qeverisė shqiptare pėr tė vijuar me vendosmėri nė plotėsimin e detyrimeve qė rrjedhin nga procesi i anėtarėsimit nė Bashkimin Evropian.
Ministri i Jashtėm italian rikonfirmoi vullnetin dhe angazhimin e palėkundur tė Italisė pėr pėrmbushjen, nė kohė tė shpejtė tė liberalizimit tė regjimit tė vizave pėr qytetarėt shqiptarė, si dhe tė shqyrtimit tė kėrkesės, siē e vlerėsoi ai, tashmė tė avancuar tė Shqipėrisė pėr kandidim nė Bashkimin Evropian. Frattini ka vlerėsuar progresin e madh tė bėrė nga Shqipėria dhe ka theksuar se Italia do tė vazhdojė tė jetė avokate e integrimit tė Shqipėrisė nė Bashkimin Evropian, ndėrsa ka shprehur edhe pėrgėzimet pėr kryeministrin Berisha pėr fitoren e zgjedhjeve tė 28 qershorit", - thuhet nė njoftimin e MPJ.
Reagimi qesharak i Bashės vjen, pasi Brukseli dha sinjale shumė tė forta se nuk do e marrė tani nė shqyrtim aplikimin e Shqipėrisė pėr anėtarėsim nė BE. Mundet qė mė vonė ministrat e Jashtėm tė kėrkojnė njė vlerėsim nga Komisioni Evropian, por burime diplomatike thonė se sėrish gjasat janė qė tė mos ketė njė vlerėsim tė shpejtė e pėr mė tepėr do kėrkohet njė riaplikim nga Shqipėria. Reuters raportoi sė fundmi se Gjermania ėshtė e vendosur qė mos fusė nė tryezėn e diskutimeve aplikimin e Shqipėrisė. Brukseli e ka bėrė tė qartė disa herė se nuk pret lobime politike nga Shqipėria, por kėrkon reforma tė thella.
No Comment.