Mbipesha nuk bazohet vetëm te ushqimi

“Ç’ha goja tregon boja” – është një fjalë e urtë shqiptare e përdorur rëndom nga të gjithë. Por studime të reja tregojnë se kontrolli i peshës nuk varet vetëm nga ushqimi, por edhe nga sistemi nervor dhe reagimi që njeriu ka ndaj ushqimit.

Teoria e re bazohet në sistemin nervor dhe reagimin që ka lënda serototinë në tru, substanca që kontrollon oreksin te njeriu. Rezulton se serototina e cila koordinon sistemin nervor nuk kontrollon vetëm urinë, por edhe metabolizmin.

“Dua të jem i qartë se ushqyerja e mirë është shumë e rëndësishme për shëndetin e njeriut dhe aktivitetin e tij gjatë ditës dhe studimi është i lidhur me tjetër gjë”- tha Kaveh Ashrafi, udhëheqësi kryesor i studimit. “Por mendoj se është e rëndësishme të thuhet se nuk është vetëm ushqimi që ndikon në shëndoshjen e njeriut por një faktor tjetër më i madh që i ka rrënjët në gjenetikë”.

Ashrafi dhe kolegët e tij bënë një studim te krimbat. Ata morën keto mikroorganizma per studim pasi krimbat megjithëse normalisht janë shumë të vegjël krahasuar me njeriun, kontrollojnë 20 mijë gene, afërsisht po aq gene sa trupi i njeriut, 25 mijë në total. Si njeriu ashtu edhe këto mikro organizma kanë evoluar gjenetikisht për të ruajtur dhe konservuar energji në varësi të ushqimit që konsumohet.

Për shkak të këtyre ngjashmërive, studiuesit tentuan të shkatërronin pjesërisht sistemin nervor të krimbave duke prishur receptorët e qelizave që bashkoheshin në sajë të veprimit të serototinës. Ata prishnin vetëm ato rrugë që aktivizonte serototina kur krimbi hante.

Shkencëtarët u çuditën kur zbuluan se rruga që bënte serototina ishte e ndryshme nga ajo që bënte ushqimi kur depozitohej. Të dy këto kanale vepronin secili më vete por në fund rezultonin në lidhjen e molekulave duke i dhënë formë depozitimit të ushqimit.

Kështu kur ushqimi ishte i pakët, rezervat që trupi ruante ishin po aq sa “urdhëronte” serototina . Kështu në disa krimba që efekti i serototinës ishte i lartë rezervat ishin më të pakta, ndërkohë që në të tjerë më të mëdha.

Por krimbat me njeriun kanë ndryshim sa i përket sistemit të veprimit. Shkencëtarët zbuluan se te krimbi rritja e serototinës ndikonte në rritjen e të ngrënës por në humbje të peshës pasi serototina e tepërt nuk lejonte krijimin e indeve dhjamore. Ndërsa te njeriu sasia e madhe e serototinës ndikon që njeriu të hajë më pak dhe shumë herë gjatë ditës dhe vetvetiu kjo gjë ndikon në uljen e indeve dhjamorë. Kjo pasi trupi nuk ruan shumë rezerva ushqimore.

Kështu Ashrafi dhe skuadra e tij konkluduan pas shumë analizave te krimbat se, nëse një person është i shëndoshë ose i dobët kjo nuk është rezultat i kalorive që ai merr por shumë më komplekse. Aty futet sistemi nervor i cili bazohet si në faktorët gjenetik ashtu edhe në ato të mjedisit rrethues.

“Faktet flasin se konsumimi i ushqimit është një proces shumë dinamik, i cili ka brenda faktorin gjenetik i cili shkon më larg se dietat” – tha Ashrafi.

“Ne kemi zbuluar se sistemi nervor ndikon në sasinë e ushqimit që njeriu konsumon. Në fakt kjo është thënë edhe më parë por asnjëherë nuk është vërtetuar. Ky studim jep një dimension të ri në këtë çështje, dhe ndihmon njerëzit të kenë kujdes në dietat ushqimore që bëjnë”- përfundoi Ashrafi.

Ai këshillon që njerëzit të hanë shpesh, shumë herë gjatë ditës dhe pak. Kjo bën që serototina të ‘japi urdhër’ që depozitat dhjamore të jenë më të vogla, pasi trupi përgatitet të hajë sërish shumë shpejt, dhe nuk ka nevojë për depozitim. Në rast se në mendjen e një njeriu ekziston ideja se do të hajë vonë, trupi ka efekt të depozitojë shumë më tepër inde dhjamore, duke bërë që njeriu të shtojë në peshë.