Përse zgjedhim një partner të caktuar në vend të një tjetri ?

Përse zgjedhim një partner të caktuar në vend të një tjetri ? Cilat janë karakteristikat fizike, psikologjike dhe ato të sjelljes që duhet ketë një partner për të qenë tërheqës? Dhe më shumë akoma: Çfarë duam ne nga kjo marrdhënie?

Nëse dëshirojmë një raport intensiv dhe ngacmues, jemi të gatshëm të përballojmë struktura të reja marrëdhëniesh, të cilat mund të na transformojnë thellësisht, ose në një tjetër mënyrë kërkojmë të vëmë në jetë një skenar të njohur çiftëzimi e kështu të mundohemi të mbajmë sa më shumë të paprekur stilin tonë aktual të jetesës. Gjatë viteve të fundit bota e kërkimit shkencor po kërkon të kuptojë neurobiologjinë e dashurisë, sensin e thellë që e orienton qënien njerëzore drejt një çiftimi dhe lidhje afektive.

Në 1980, psikiatri Michael Liebovitz ka arritur të dallojë se në dashuri ka dy gjendje themelore: aspekti tërheqës dhe të lidhurit ngushtë pas njëri-tjetrit. Ndërkohë që në gjendjen e parë dominojnë emocionet me qëllim krijimin e çiftit (dëshirat, kënaqësia, ekzaltimi, shpresa por edhe frika e humbjes së atij që duam, vëmendje e përqëndruar, ndjeshmëri shumë estreme ndaj sjelljeve të tetri deri në një xhelozi morboze dhe të pajustifikueshme), me shumë probabilitet nëpërmjet cirkuiteve që përfaqësojnë emocjonet së përgjigje ndaj stimujve, në gjendjen e dytë është dominuese sensi i mirëqënies, i sigurisë në vetvete dhe të lidhurit ngushtë që shoqërohet çlirimin e neurotransmetuesve të tjerë, si endorfinë apo ositoksinë.

Roli i neuroshkencës

Neuroshkenca do të na tregojë shumë shpejt shumë gjëra mbi dashurinë, mbi të lidhurit fort pas njëri-tjetrit dhe mbi substancat kimike që përfshihen gjatë këtyre proçeseve. Por nga ana tjetër, do të na duhet shumë kohë që të na shpjegojë neuroshkenca se stimulimi i atyre neuroneve dhe çlirimi i atyre neurotransmetuesve është bërë nga ai burrë ose grua e veçantë e nga askush tjetër. Në një perspektivë psikologjike, tërheqja ndaj njëri-tjetrit realizohet sepse modeli ynë i të jetuarit na bën të ndjeshëm pikërisht ndaj sinjaleve të një personi të caktuar e jo të të tjerëve. “Mënyra afektive e fituar në fëmijëri tenton t`i orjentojë marrdhëniet e mëtejshme dhe ky nuk është një fatalitet që mbyt dashurinë”, shkruan psikiatri Boris Cyrulnik në volumin e shpërndarë tashmë “Të flasësh për dashurinë në buzë të greminës” (botimet Frassinelli)- çifti ndërton vendin e veprimeve të ndërsjellta sidhe momentin ku mund të rishqyrtojë perceptimet e veta”. Është gjithashtu e mundur të vëzhgohet stili i të lidhurit ngushtë të çiftit dhe adaptimi reciprok i bazuar në mënyrat e dialogut. Çiftet me një lidhje të ngushtë, komunikojnë duke u harmonizuar me njëri-tjetrin, si në një vallëzim sjelljesh dhe shprehjesh “ku gjithsecili, i kujdesshëm ndaj trupit dhe fjalëve të tjetri, dëgjon se çfarë thuhet dhe e sheh ndërsa flet, percepton pa problem sinjalet e tij trupore, si dhe shikimin e mban papritmas të orientuar ndaj bashkëbiseduesit duke dashur t`i thotë se është duke i dhënë radhën për të folur”.