Mashtrimi, problem moral!

Marrëdhëniet ndërnjerëzore bazohen tek besimi. Çdo njeri dëshiron t’i besojë njeriut që ka përballë. Dëshira për të qenë i besueshëm dhe i ndershëm pasqyron menjëherë pohimin se të gjithë janë të ndershëm dhe të besueshëm.

Por kur shohim marrëdhëniet e njerëzve vëmë re një përsëritje të fenomeneve hidhëruese të cilat tregojnë mospërputhjen në mes fjalëve të thëna dhe veprave. Kriza e besimit në mes njerëzve ndonjëherë lind dhe nga keqkuptimet.

Shprehja e ndjenjave dhe mendimeve në mënyrë të drejtpërdrejtë dhe dëgjimi i bashkëfolësit duke bërë pyetje të drejta pakëson mundësinë e keqkuptimit. Por ajo që të shqetëson më tepër është mashtrimi i të tjerëve në mënyrë të vetëdijshme. Ja disa nga mashtrimet që hasim më shpesh: Marrja borxh dhe moskthimi i tij, dhënia e çekut pa asnjë kërkesë. Keqpërdorimi nga personi i autorizuar. Pasqyrimi i disa cilësive të cilat personi nuk i ka para se të martohet.

Tradhtia e njërit prej bashkëshortëve duke krijuar lidhje jashtëmartesore.

Mashtrimi i klientit nga ana e shitësit i cili thotë një çmim më të lartë se i vërteti, fsheh mangësitë e mallit dhe peshon mangët. Nëse pronari i shtëpisë nxjerr nga shtëpia qiraxhinjtë me pohimin se do ta shesë apo do të jetojë vetë aty por në të vërtetë kërkon t’ia japë dikujt tjetër me qira më të lartë. Dalja e qiraxhiut nga shtëpia pa paguar qiranë. Nëse qiraxhiu duke përdorur të drejtat që ka ndaj pronarit të shtëpisë nuk paguan shumën e caktuar. Nëse sipërmarrësi, marangozi, rrobaqepësi e të tjerë sillen kundër marrëveshjes së bërë duke vjedhur nga malli i të tjerëve. Në lloje të tilla mashtrimesh në fillim krijohet një marrëdhënie e besueshme dhe më vonë ky besim keqpërdorohet.

Në përgjithësi mashtrimi është një problem moral që shfaqet me të mësuarin social. Një moral i bukur arrihet vetëm me marrjen e vlerave shpirtërore dhe me vetëkontrollin e personit. Dhe kjo fillon që në ditët e para të jetës, duke pare sjelljet e mira të nënës dhe babait të cilat konsolidohen me sjelljet e bukura të mësuesit dhe të shokëve në jetën shoqërore. Personi i zgjedh shokët nga mjedisi që i është servirur. Në çdo lloj mashtrimi personi kërkon mbështetje nga njerëzit që e rrethojnë. Mbështetja vjen ose nga familja (ambienti familjar) ose nga rrethi shoqëror. Nëse një problem i tillë në sjellje shihet edhe tek drejtuesit e familjes që janë nëna dhe babai apo nëse një sjellje e tillë merret si diçka krejt normale nga ana e familjes atëherë ky fenomen sjell pasoja negative. Një fenomen tjetër i përhapur është dhe pranimi mashtrimit nga shokët si një sjellje krejt normale.