A ekziston ende miqesia? Bota moderne te imponon nje transformim te vazhdueshem.
Ndryshojme vendndodhje, pune e detyrohemi te largohemi nga miqte e vjeter. Premtojme se nuk do harrohemi, do mbetemi ne kontakt, do rishihemi se shpejti, e shume rralle here ndodh. Teknologjia qe nuk resht se zhvilluari, na servir dembelizmin e harresen, indiferencen e mendjemadhesine.
Nje sms per te uruar nderrimin e viteve, nje email per te kujtuar se nuk ta kam harruar ditelindjen, nje like per tu shfajesuar, nje kompliment alla frenga nen foto per tu paqesuar dhe per fat miqesia shpetoi. Luhet kush eshte fshehur? per te stimuar veten e ngjitet mbi buze jam miku i filanit per te renduar peshen. Miqesi o armiqesi e fshehur?
Disa studime sociale e klasifikojne ne nje raport drejt rruges se zhdukjes, i ekzistueshem pastertisht vec ne adoleshence e pleqeri, disa te tjere fajesojne globalizmin dhe rreshtojne rruget e shpetimit. Miqesia eshte nje raport social i bazuar tek respekti, stima e dispozicioni reciprok qe shoqeria moderne argetohet duke e transformuar ne simpati, shkembim rolesh, stimuj e solidaritet, por jo pak edhe me hijen e negativizmit, privilegjit e perfitimit.
Ne gjuhen e perditshme eshte mjeti per te permbysur normat e rregullat, per mbijetesen e imponuar, per te ndihmuar te arrish i pari. Sa me e forte eshte miqesia aq me i pari je mes te pareve. Te gjitha kafshet jane te barabarta, - shkruante Orwell, - por disa jane me te barabarta se te tjerat. Miku im, prane teje nuk kam asgje per te te kerkuar falje, asgje nga duhet te ruhem, asgje per te te demonstruar: gjej vec paqen.
Pertej fjaleve te mia ti sheh tek une thjesht njeriun, - shkruante nje shekull me pare francezi Antoine de Saint-Exupery. Kjo fjale qe ka ne rrenjen e saj foljen latine - amo (-as, -avi, -tum, -are) - te dua, eshte nje lidhje sociale e ndjenje e forte qe pese shekuj para epokes sone filozofi Konfucio e rendiste bashke me 5 tipologjite kryesore te marredhenieve nderpersonale: imperator e skllav, babe e bir, burre e grua, vella i madh e vella i vogel, e midis dy personave te barabarte.
Kater tipologjite e para jane ne marredhenie hierarkike mes tyre: superiori-inferiori, e te ndryshueshme nga nje epoke ne tjetren, vec miqesia ka ruajtur esencen e struktures se saj. Qysh ne antikitet miqesia polemizohej ne kuptim, lidhej nga ndjenja e ndahej nga interesi, gjykoheshin kriteret e saj matese shume prane elementeve te sotem e aspak te ndryshem.
Po nuk duhet te cuditemi e as te mendojme se fjala miqesi e paster e puro, sic e kerkon etimologjia e saj, ka qene e tille vec ne te shkuaren. 2000 vite me pare, Aristoteli kish kuptuar se miqesia nuk ka vec nje kuptim, por disa e te ndryshme. Aristoteli e kish perballuar kete mendim ne dy libra: Etica Nicomachea VIII e IX, te cilet ndertojne traktatin me te gjere qe nje filozof i ka dedikuar deri me sot miqesise. Ai e konsideron miqesine nje pasion, nje menyre te ngjashme me friken, guximi, dashurine, deshiren, zemerimin, lakmine, urrejtjen, meshiren, gjithcka qe pasohet nga kenaqesia e dhimbja. Infoalbania