Emancipimi dhe ndëshkimi i barkut bosh në vitin 1959

Shkodra i raporton në verë të vitit 1959 Enver Hoxhës. Në emër të luftës kundër zakoneve prapanike, shqiptarëve duhej t'u ndaloheshin shpenzimet për vdekje, festat fetare me miq dhe therje bagëtish. Po emancipimi në fshat?


Çdo familje të ketë të paktën një shtrat të thjeshtë me jorgan. Deri ku shkonte fantazia ndaluese, ndëshkuese e diktaturës së proletariatit në Shqipëri? Raporti i plotë.

Të ndalohen krejtësisht shpenzimet për gjama siç janë drekat me shpenzime në raste vdekjesh dhe mos të theret asnji bagëti, pa buk dhe vetëm të qitet kafe...


Festat fetare të shkurtohen dhe të festohen me familje pa miq dhe pa therë bagëti d.m.th pa shpenzime, dhe të jetë ditë pune me përjashtim të festave që njihen me ligje... Kryesia e Frontit të bashkëpunojë me organet e Punëve të brendshme të rrethit, Prokurorinë dhe Gjykatën për çdo shkelje të vendimeve.


Vendime si këto dhe marrje masash që shkojnë për shkelësit e tyre deri tek gjyqet popullore, vijnë nga Shkodra e gjysmë shekullit përpara. Në gusht të vitit 1959 ato vendime ishin edhe një raport që Këshilli i Frontit Demokratik të Rrethit Shkodër i përcillte shokut Enver Hoxha, shefi i Frontit Demokratik të Shqipërisë prej vitit 1945 e deri në vdekje (1985).


Historia e shqiptarëve pas Çlirimit është një histori shumë komplekse. Pa lënë mënjanë format tipike të mbajtjes në këmbë me represione të një regjimi, përdorimit total prej tij të policisë sekrete, burgjeve dhe sistemit gjyqësor, akoma nuk po ngjall interes për shkencat tona humane studimi i jetës sociale të shqiptarëve nën regjimin e Enver Hoxhës.


Para pak kohësh "Shekulli" botoi një relacion të vitit 1963 nga Nexhmije Hoxha, Ramiz Alia dhe Fadil Paçrami, "Relacion mbi luftën kundër paragjykimeve fetare dhe propagandën ateiste-shkencore". Ky dokument i nxjerrë nga Arkivi i Shtetit dëshmonte pregatitjet disavjeçare para revolucionit kulturor të 1967-ës, i shpallur si viti zyrtar i luftës kundër fesë.


Raporti u shoqërua me komentet e historianit polak Tadeusz Czekalski i cili i bënte një lexim të kujdesshëm marrëdhënieve që vendosi diktatura sidomos me kultet, duke dalë pastaj në disa konkluzione për pasojat që ka në shoqërinë e sotme ai transformim shpirtëror i shqiptarëve në vitet gjashtëdhjetë.


Në kërkim të këtyre materialeve që dëshmojnë strategji të frikshme që diktatura zbatoi, jo vetëm mbi kultet po edhe mbi traditën, edhe atë pagane, po botojmë të plotë këtë raport me vendime drejtuar Enver Hoxhës, nxjerrë edhe ky nga Arkivi i Shtetit.