Kadri Veseli, Historia ime

Në LPRK hyra në mesin e viteve ‘80. Isha ndër pjesëmarrësit dhe organizatorët e demonstratave të asaj kohe. Lidhja ime me Hashim Thaçin është jashtë kontekstit politik. Nuk kemi dashur kurrë ta sfidojmë lëvizjen paqësore. Në Rambouillet, koordinoja këshilltarët e Delegacionit të Kosovës. Më 1999, targetoja caqet që duhej të goditeshin nga NATO. Kështu e përshkruan veprimtarinë e tij në luftë Kadri Veseli, në intervistën e parë, në Zonën e Debatit me Baton Haxhiun, në TV Klan Kosova. Express ka ekskuzivitetin e botimit të saj

Klan Kosova: Pse nuk keni bërë jetë publike, meqenëse ishit njeriu i parë i një institucioni kaq të rëndësishëm dhe kaq të përfolur?
Kadri Veseli: Kam pasur fatin të jetoj si shumica e pjesëtarëve të vendit tim në rrethana shumë të vështira. Duke pasur parasysh përgjegjësinë që kam mbajtur, e cila ka qenë e ndjeshme, gjithmonë jam munduar të jem i kujdesshëm për veprimet dhe deklaratat e mia. Megjithatë, në parim, puna që e kam bërë unë si Shef i SHIK’ut, ashtu sikurse puna e çdonjërit që punon në shërbimet inteligjente, nuk është aq transparente. Por, po e theksoj, kam qenë jashtëzakonisht afër me të gjithë ata njerëz që i kanë krijuar mediet publike, kam pasur bashkëpunim jashtëzakonisht të mirë - duke ju përfshirë edhe juve - ashtu sikurse edhe shoqërinë civile, për ç’gjë i falënderoj të gjithë. Ndoshta të gjithë së bashku kemi arritur këtu ku jemi sot.

Klan Kosova: Nuk besoj se gjithë ata kanë qenë pjesëtarë të SHIK’ut...
Kadri Veseli: Asgjë më krenare nuk është sesa t’i shërbesh vendit tënd. Por, kryesore është që duhet të jemi të vetëdijshëm dhe të përgjegjshëm për atë që e bëjmë.

Klan Kosova: Në njëfarë mënyre, njerëzit në Kosovë kanë paragjykime për shërbimet inteligjente. Kjo edhe për faktin që kanë jetuar shumë keq nën UDB’në, KOS’in... Pikërisht kjo ka ndikuar që ju të mos bëni jetë publike?
Kadri Veseli: Përjetimet e të gjitha vendeve, veçanërisht ato të vendeve të Europës Juglindore, në raport me shërbimet inteligjente kanë qenë negative. Për arsye se kanë përjetuar rrethana të ndryshme, të cilat shpesh u kanë kushtuar me jetën e anëtarëve të familjeve. Edhe në popullin tonë ka qenë një rrethanë e tillë, duke pasur parasysh karvanin që kemi kaluar. Këtu po flas për periudhën para ’45, pas ’45, e veçanërisht gjatë viteve të aparteidit. Gjatë kësaj kohe, roli i këtyre shërbimeve, të cilat kanë qenë të fshehta dhe ekzekutive, shpesh ka qenë fatal për jetën e njeriut. Ndoshta kjo mund të jetë edhe një përvojë për institucionet tona, që të jenë të kujdesshme dhe ta dinë rolin e atyre njerëzve që i shërbejnë vendit.

Klan Kosova: Atëherë do të ishte mirë që t’u tregonit shikuesve diçka nga biografia juaj. Në fillim, paralajmërova se ju vini nga një familje, ku tre pjesëtarë të familjes kanë qenë të burgosur në vitin 81...
Kadri Veseli: Janë persekutime që i ka kaluar gjithë popullata e Kosovës dhe nuk ka qenë vetëm një familje specifike. Është e vërtetë se gjatë viteve ’80 ka pasur shumë burgosje, mes të cilave edhe dy vëllezërit e mi dhe një djalë i axhës, i cili ka mbajtur afërsisht 7 vjet burg.

Klan Kosova: A keni qenë i motivuar nga ky rast për një jetë tjetër?
Kadri Veseli: Motivimi gjithmonë vjen nga ajo se çka kërkon populli im. Populli im ka qenë i pakënaqur me situatën që e ka pasur në ato rrethana. Ndoshta ai ka qenë motivi kryesor. Është pak e vështirë të flas për vetën dhe familjen time. E them prapë, personalisht, por edhe si familje, ashtu sikurse i gjithë populli i Kosovës, e kemi dhënë provimin për të dhënë diçka të mirë për vendin tonë.

Klan Kosova: Ju keni bërë jetë të mbyllur dhe shumë njerëz nuk ju njohin. Për t’ua përkujtuar, unë kam mësuar se ju keni qenë anëtar i LPRK’së që në vitin ‘86...
Kadri Veseli: Nuk kam bërë jetë të mbyllur. Kam pasur relacione me shumicën e medieve publike, me të cilat kemi bashkëpunuar, në kuptim profesional, për të mirën e vendit. Por, unë qysh i ri, në mesin e viteve ’80, jam angazhuar në organizatat atdhetare, siç ka qenë Lëvizja Popullore për Republikën e Kosovës, e cila ka lindur si kërkesë popullore për luftë çlirimtare me mjete të armatosura.

Klan Kosova: Atje do të vijmë më vonë. Unë dua të rikujtoj se ju keni qenë mik i mirë me Afrim Zhitinë dhe qysh në atë kohë ju njiheni edhe me Kryeministrin aktual, Hashim Thaçin...
Kadri Veseli: Është e vërtetë se kemi pasur bashkëpunim të plotë me dëshmorin e madh Afrim Zhitinë, ose Faik Fazliun... Ne kemi qenë bashkë, sidomos pas rrethanave që u krijuan pas protestës së 31 majit ‘89 në Besianë, kur një grup yni u konfrontua me forcat serbe, siç quhej Çeta e Llapit, dhe ata dolën në ilegalitet. Pastaj, secili prej nesh ka marrë pjesë në procesin e mbajtjes së këtyre njerëzve në ilegalitet, në kuptim të strehimit dhe sigurimit. Një pjesë e tyre kanë arritur me sukses të strehohen. Në përgjegjësinë time dhe të Hashim Thaçit ka qenë që ta strehojmë Hasan Ramadanin dhe Bedri Blakqorin.

Klan Kosova: Në një intervistë të gjatë, që Hashim Thaçi i ka dhënë emisionit “Opinion”, ka thënë se ju e keni ftuar atë që të jetë pjesëtar i LPRK’së...
Kadri Veseli: Njeriu, së pari, personalisht i përgjigjet thirrjes për atdhe, e gjen vetë rrugën. Unë kam pasur fatin jetësor që të kem bashkëpunim me Z. Thaçi. Është një bashkëpunim jashtë kontekstit aktual politik, është bashkëveprim që na lidh shumë më shumë sesa aktualitetet politike. Është një jetesë, është një përjetim që e kemi kaluar së bashku në momentet më të mira dhe më të vështira të jetës sonë.

Klan Kosova: Të kthehemi te periudha e fundviteve ’80. LPRK ka qenë nismëtare dhe organizatore e demonstratave të vitit ‘88-‘89. A është e vërtetë se ju jeni infiltruar në këto protesta?
Kadri Veseli: Ne, secili, kemi pasur përgjegjësinë tonë në organizimin e demonstratave.

Klan Kosova: Përveç Hashim Thaçit në këtë proces, kush ka qenë i implikuar? Fisnik Cukaj...?
Kadri Veseli: Është periudhë e mëvonshme, veçanërisht në Unionin e Studentëve ka qenë Fisnik Cukaj, Skënder Sallaukaj... Por, për të mos ju mbetur borxh, kanë qenë edhe shumë e shumë të tjerë.

Klan Kosova: Më kujtohet fjalia që ma patët thënë në vitin ’90: “Po shkojmë në Shqipëri që ta organizojmë luftën”. Vërtet shkuat për ta organizuar luftën dhe a kishit besim në këtë luftë?
Kadri Veseli: Populli i Kosovës ka pasur besim në çlirimin e vet. Alternativa e vetme në ato rrethana, e që më vonë u vërtetua si e drejtë, ka qenë lufta e armatosur. Lufta në Kosovë është bërë në Kosovë, ka aktivitetin në Kosovë, burimin në Kosovë dhe është zhvilluar në Kosovë. Pastaj, secili prej nesh i ka marrë përgjegjësitë e veta. Në këtë kontekst, Shqipëria ka qenë vendi amë, ka qenë vendstrehim, vendtrajnim, vendfurnizim, ka qenë vendtakim. Shteti shqiptar, në të gjitha rrethanat, e ka ndihmuar luftën e popullit të Kosovës.

Klan Kosova: Kur keni shkuar në Shqipëri për herë të parë?
Kadri Veseli: Herën e parë kam shkuar në vitin 1991, më duket.

Klan Kosovë: Sa më kujtohet, në biografinë tuaj shkruan se ju keni shkuar për herë të parë në Shqipëri në janar të vitit ‘92...
Kadri Veseli: Pastaj ka qenë qëndrim më permanent në Shqipëri.

Klan Kosova: Normalisht, ju keni kaluar ilegalisht në Shqipëri, asnjëherë me pasaportë tuajën?
Kadri Veseli: Çdoherë kam kaluar ilegalisht. Dokumenti im zyrtar ka qenë Kadri Veseli.

Klan Kosova: Me cilët njerëz ju shkuat në Shqipëri?
Kadri Veseli: Varet nga rrethanat kohore, kur kemi udhëtuar. Kam udhëtuar me mijëra njerëz. Nëse flasim për vitin ‘91, atëherë kam shkuar me Skënder Sallaukën, i cili ka qenë Sekretar i Unionit (të Studentëve të UP’së) në atë kohë dhe me Sinan Aliun. Pastaj në ‘92 me Naser Krasniqin...

Klan Kosova: Atje e keni takuar edhe Grupin e Prekazit?
Kadri Veseli: Në fakt, Grupi i Prekazit, i udhëhequr nga Komandanti Legjendar, ka ardhur në shtator të vitit 1992.

Klan Kosova: Në librin e tij, Mehmet Kraja e përshkruan shumë mirë se ku ka qenë i vendosur Grupi i Prekazit. Sipas tij, ka qenë i vendosur në Hotelin Ushtarak...
Kadri Veseli: Po, ka qenë i vendosur në Hotelin Ushtarak, normalisht ka qenë në mënyrë zyrtare i vendosur aty. Kemi qëndruar aty, diku, gjashtë muaj. Pas një muaji, unë së bashku me Sami Lushtakun, Iliaz Kodrën, Sahit Jasharin - me vendim të Komandantit Legjendar - jemi kthyer në Kosovë, për arsye se e kishim ndërmend ta vazhdonim luftën çlirimtare. Kjo ka ndodhur pas kryerjes së aksionit të parë në Stacion të Autobusëve të Drenasit. Grupi i parë kemi kaluar në ‘92 në Kosovë.

Klan Kosova: Mehmet Kraja thotë se kemi qenë në përgatitje të pasaportave për djemtë që kishin ardhur në Tiranë, për t’i dërguar në Zvicër. Por, sipas tij, shumica e tyre, përfshirë edhe Adem Jasharin, nuk pranuan...
Kadri Veseli: Në vitin 1991 filluan goditjet e grupeve që kishin ushtruar në Shqipëri. Ishte një fat i keq se ato u zbuluan dhe u goditën. Mes këtyre grupeve ishte edhe ai i Adem Jasharit. Atëherë në vitin ‘91’ familja e tij u sulmua, ku ai së bashku me familjen dhe shokët rezistuan me sukses. Në vitin ‘92, ne ishim të interesuar që ta vazhdonim luftën, e jo ta lëshonim Kosovën.

Klan Kosova: Gjatë kësaj kohe, a keni pasur kontakte me organet zyrtare të Shtetit Shqiptar?
Kadri Veseli: Ka pasur kontakte. Me vetë faktin që kemi qenë të vendosur në Hotelin Ushtarak, dëshmon se kemi pasur kontakte me Shtetin Shqiptar. Ai nuk ka qenë hotel komercial, por hotel i Shtetit Shqiptar.

Klan Kosova: Në Shqipëri, ju e keni përjetuar edhe ndarjen e LPRK’së?
Kadri Veseli: Organizimet ilegale e kanë pasur një të metë. Pasi që janë krijuar disa situata kur njerëzit për gjëra shumë të vogla janë përçarë dhe janë ndarë. Dhe, këto na kanë kushtuar. Ndarja ndodh në vitin ‘93. Atëherë krijohet LKÇK dhe LPRK transformohet në LPK.

Klan Kosova: Ju mbetët në LPK apo në LKÇK?
Kadri Veseli: Një nga themeluesit e LKÇK’së ka qenë bashkëpunëtori im më i afërt, Raif Qela, i cili ka qenë nga Mitrovica. Një djalë shumë i zgjuar dhe i shkathët. Unë kam mbajtur relacione shumë të mira me të dyja grupet.

Klan Kosova: Cilit krah i keni takuar? Unë kam informacione se në vitin ‘93 nuk i keni takuar Lëvizjes...
Kadri Veseli: Jemi duke folur për periudhën ‘92, atëherë kur ka ndodhur aksioni i parë, për të mos harruar kontributin e Xhavit Hazirit, i cili ka qenë ndër udhëheqësit e Lëvizjes në atë kohë. Ne kemi pasur një vendim, i cili forcohet në Kërçovë më pas, që të vazhdohet me luftën e armatosur. I kishte humbur kuptimi luftës vetëm politike. Populli largohej me të madhe nga vendi, rrezikohej “Spastrimi i Bardhë” i Kosovës. Pra, rrezikoheshim ta humbnim vendin pa dinjitet.

Klan Kosova: Kur shkuat ju në Zvicër?
Kadri Veseli: Pas goditjes, kur u arrestuan një pjesë e madhe e shokëve tonë. Fillimisht u arrestua Raif Qela, pastaj Avni Klinaku. Pastaj, në korrik-gusht ’93, goditemi shumë rëndë, kur familjet tona përjetuan ngjarje të rënda.

Klan Kosova: Prej asaj kohe, ju kaluat në ilegalitet?
Kadri Veseli: Në fakt, edhe më herët ishim në ilegalitet, por pas gushtit ‘93 kemi qenë në ilegalitet të thellë për pushtuesin.

Klan Kosova: Vjen një periudhë e rëndë, periudha e Dejtonit, kur iu dha goditja Kosovës për të mos qenë pjesë e projektit të bisedimeve. Për Kadri Veselin dhe grupin tuaj, çfarë domethënie ka pasur kjo?
Kadri Veseli: Ne të gjithë jemi munduar të bëjmë diçka, si popull. Realisht, Dejtoni i ka goditur përpjekjet e deriatëhershme paqësore. Në fakt, Dejtoni dhe përjashtimi i Kosovës nga ajo marrëveshje dhe nga bisedimet, pastaj fakti që Delegacioni i Kosovës nuk u lejua as të merrte pjesë në korridore të ndërtesës ku zhvilloheshin bisedimet.... Kjo tregoi edhe një herë drejtëshmërinë e rrugës sonë të armatosur.

Klan Kosova: Atëherë u mor vendimin për formimin e UÇK’së?
Kadri Veseli: Jo, ka qenë themeluar më herët.

Klan Kosova: Mos thoni, Z. Veseli, se UÇK është themeluar gjatë viteve ‘92, ‘93 gjatë takimeve me Grupin e Prekazit?
Kadri Veseli: Do të mundohem të jem shumë i qartë dhe shumë i shkurtër. Shpesh bëhen gabime nga ata që mundohen t’i paraqesin rrethanat e asaj kohe nga konteksti aktual. Atëherë ne kemi jetuar në rrethana të vështira. UÇK është krijuar si produkt i rrethanave nacionale të asaj kohe. Në fund të vitit ‘91 dhe në fillim të vitit ‘92, ne i kemi marrë aksionet e para të armatosura...

Klan Kosova: Këto kanë qenë aksione individuale...
Kadri Veseli: Jo, nuk kanë qenë individuale, por kanë qenë jashtëzakonisht mirë të organizuara. Pastaj, në vitin ‘93, diku në mars, kur u kthyem nga Shqipëria, së bashku edhe më Komandantin Legjendar dhe me Jakup Nurën, kemi mbajtur një takim i cili mund të konsiderohet faktikisht si themelim zyrtar i UÇK’së, po flas për marsin e vitit ‘93. Takimi është mbajtur në Odën e Jasharajve, odë kjo që tash është muze.

Klan Kosova: Tash nuk po hyjmë t’i përmendim emrat e atyre njerëzve, sepse mund ta harrojmë dikë dhe hidhërohen...
Kadri Veseli: Ka qenë vendosmëria, ka qenë përcaktimi i të gjithëve neve, duke pasur parasysh një flamur që kemi pasur, pra që ka qenë Adem Jashari.

Klan Kosova: Si janë zhvilluar ngjarjet më pastaj? Hashim Thaçi thotë se më pas keni kaluar kufirin me Shqipërinë për dhjetëra herë...
Kadri Veseli: Në fakt, ne në luftë ishim që nga momenti kur kemi goditur Stacionin e Drenasit.

Klan Kosova: Këto kanë qenë aksione guerile, unë po flas për aksione ushtarake...
Kadri Veseli: Koncept më ushtarak nuk mund të konsiderohet sesa një aksion i organizuar për kohë të gjatë, me informacione shumë të sigurta për vendndodhjet e armikut dhe pa pasoja anësore.

Klan Kosovë: Kur realisht ju vendosët t’i shpërndani të gjithë këta njerëz të armatosur nëpër Kosovë dhe të filloni luftën?
Kadri Veseli: Unë thashë, kjo ka filluar që nga viti ‘92 dhe pastaj masovizimet kanë filluar në vitin ‘96. Mos të harrojmë se edhe në vitin ‘94, në ’95, ka pasur aksione tona, aksione këto shumë të suksesshme dhe shumë mirë të organizuara. Unë e kuptoj pyetjen tuaj, pasi që aksionet tona që janë kryer në të njëjtën ditë dhe në të njëjtën orë në lokalitete të ndryshme, konsiderohen si fillim i luftës së armatosur. Çdoherë aksioni ynë ushtarak ka qenë i ndërthurur me aksionin politik, sepse kemi dashur të tregojmë se populli i Kosovës nuk e duron më këtë gjendje.

Klan Kosova: Pastaj ka qenë një periudhë e rëndë, kur shumë udhëheqës të lëvizjes së armatosur u goditen...
Kadri Veseli: Ka qenë janari i vitit ‘97, pra kur u vra Zahir Pajaziti. Kjo ka qenë ndër goditjet më të rënda, duke pasur parasysh se Zahir Pajaziti ka qenë një ndër motorët e lëvizjes çlirimtare dhe kjo ka qenë humbje e madhe për ushtrinë tonë. Por, edhe kemi pasur fat, pasi që këto humbje na fuqizuan. Në këtë kontekst ka ndikuar edhe burrëria e atyre tri familjeve, të cilat na lejuan neve si Shtab i Përgjithshëm të themi se ata njerëz janë vrarë si pjesëtarë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës. Kjo për ne kishte domethënie të madhe, duke pasur parasysh rrethanat absurde që na përcillnin.

Klan Kosova: Një pjesë e udhëheqësve edhe u burgosën në atë kohë...
Kadri Veseli: U burgos një nga shtyllat e UÇK’së, Nait Hasani, ashtu sikurse edhe shumë djem tjetër.

Klan Kosova: Nait Hasani ka qenë Komandat i UÇK’së për Kosovë?
Kadri Veseli: Ai ka qenë një nga njerëzit kryesorë të UÇK’së, nuk mund të them Komandat.

Klan Kosova: Kur u shqiptuan dënimet në qershor të vitit ‘97, ju vendoset t’i intensifikonit sulmet. Ndodhën luftimet më 26 nëntor 1997 dhe më 28 nëntor 1997, UÇK doli publikisht...
Kadri Veseli: Edhe pas rënies së këtyre dëshmorëve, ne kemi vazhduar aktivitetin tonë. Dua të them se pas shkurtit ’97 ka qenë një periudhë tragjike, thyerja e depove në Shqipëri, ajo kriza nacionale. Por, në të njëjtën kohë u arrit të merret një pjesë e atij armatimi që ishte i domosdoshëm për luftën e armatosur.