Duke shmangur tė ngjajė me prindėrit e fėmijės, mėsuesi ėshtė njeriu qė ata besojnė kur janė nė bankat e shkollės, pėr t'i kėshilluar dhe pse jo edhe pėr t'i qortuar.
Fillimi i shkollės ėshtė pėr fėmijėn tuaj njė hap pavarėsie, sepse ai largohet" nga familja dhe bėhet pjesėtar i njė shoqėrie tė vogėl. Drejtues i rėndėsishėm nė kėtė rrugė tė re ėshtė sigurisht mėsuesja e tij, e cila do ta udhėheqė, do ta mėsojė dhe do ta edukojė qė tė mundet tė fillojė nė mėnyrė tė saktė dhe pa probleme kėtė kapitull tė ri tė jetės sė tij.
Raporti i fėmijės me mėsuesen, ashtu si dhe raporti juaj me tė, kėrkon punė dhe pėrpjekje qė tė jetė e saktė dhe efektive. Nė kėtė mėnyrė roli juaj ėshtė i rėndėsishėm gjithmonė.
Roli kryesor i mėsuesit ėshtė qė tė ndihmojė fėmijėn tė pėrshtatet nė ambientin e ri dhe tė vijė nė kontakt me njė sėrė njohurish tė panjohura.
Njė pjesė tjetėr e tij ėshtė "fytyra" prindėrore, qė nė klasat e ulėta ėshtė mė e theksuar. Duke shmangur tė ngjajė me prindėrit e fėmijės, mėsuesi ėshtė njeriu qė ata besojnė kur janė nė bankat e shkollės, pėr t'i kėshilluar dhe pse jo edhe pėr t'i qortuar.
4 mėnyra pėr njė fillim tė mbarė
Raporti i prindėrit me mėsuesin duhet tė jetė shoqėror, i ngjashėm me njė bashkėpunim profesional. Nė qoftė se pėrpiqemi ta bėjmė me personale, me dhurata ose ftesa, atėherė ndėrhyjmė nė punėn e mėsuesit me njė mėnyrė jo tė pastėr.
Gjithashtu ndėrhyrjet tona tė shumta, tregojnė mungesė besimi tek mėsuesi, gjė qė e ndien edhe fėmija. Kjo ka si rezultat humbjen e besimit nga ana e tij. Pėr kėtė arsye duhet tė respektojmė punėn e mėsuesve.
Respekti mėsohet
Mėnyra me tė cilėn flasim dhe sillemi ndaj mėsuesit ėshtė shembulli qė ka fėmija jonė. Pėr kėtė arsye duhet tė jeni gjithmonė tė kujdesshėm, tė sjellshėm dhe tė respektojmė rolin e mėsuesit. Nuk duhet ta gjykojmė ose ta komentojmė nė mėnyrė negative. Gjithashtu nuk duhet tė nėnvleftėsojmė aftėsitė e tij/saj edukative duke bėrė pyetje tė shpeshta pėr sjelljen e tij/saj.
Njė gabim i shpeshtė i prindėrve, i cili ndikon negativisht nė raportin mėsues-nxėnės, ėshtė tė marrim pėrsipėr fajin pėr rastet kur fėmija nuk ka mėsuar. Duhet tė gjejmė cilat janė pėrgjegjėsitė tona dhe lejojmė mėsuesin tė bėjė detyrėn e tij siē mendon mė saktė. Nuk duhet tė ndėrhyjmė nė punėn e tij duke korrigjuar detyrat e fėmijės.
Adoleshentėt dhe mėsuesit
Roli i mėsuesit, ndėrsa fėmija rritet dhe kalon nga shkolla tetė (nėntė) vjeēare nė shkollėn e mesme, ėshtė shumė i rėndėsishėm, jo vetėm sepse do t'i japė dije, por edhe sepse do ta mbrojė nga situata tė pakėndshme. Duhet tė kemi disa gjėra nė mendje pėr njė raport kaq tė rėndėsishėm.
Ashtu si roli i prindėrit ka tipare pedagogjike, ashtu dhe roli i mėsuesit ka tipare prindėrore. Pėr kėtė arsye kontakti me mėsuesin dhe bashkėpunimi me tė ėshtė i domosdoshėm.
Nuk duhet te fshehim nga mėsuesi fakte qė kanė tė bėjnė me fėmijėn. Veēanėrisht nė vitin e parė tė shkollės sė mesme, kur ai nuk ka arritur ta njohė akoma fėmijėn, ėshtė e rėndėsishme t'i tregojmė disa gjėra pėr karakterin e tij, qė tė mund ta ndihmojė.
Duhet tė jemi gjithmonė tė pranishėm, edhe atėherė kur mendojmė se fėmija ėshtė rritur. Takimet e shpeshta me mėsuesit janė tė domosdoshme, nė mėnyrė qė tė informohemi pėr pėrmirėsimin e tij, por edhe pėr karakterin qė ai po formon. Duhet tė inkurajojmė fėmijėn tė respektojė mėsuesit e tij, duke adoptuar edhe nė njė sjellje tė tillė.
Le tė mos harrojmė se njė pjesė e detyrės sė tyre ėshtė jo vetėm tė orientojnė fėmijėt pėr zgjedhjet qė do tė bėjnė, por edhe pėr formimin e saktė tė karakterit te tyre. Nė qoftė se fėmija nuk e do kėtė raport, duhet tė vihemi nė mendime. Nė qoftė se fėmija nuk do tė takohemi me mėsuesit e tij, atėherė duhet tė vihemi nė mendime. Nė kėtė rast jemi tė detyruar tė flasim me mėsuesit qė tė kuptojmė pėrse fėmija ka frikė njė raport tė tillė.
Kur fėmijėt nuk duhet tė kufizohen?
Edukimi, mėnyra dhe baza morale sipas sė cilės kemi rritur fėmijėt tanė, pėrbėjnė elementėt mė tė rėndėsishėm qė duhet tė kemi parasysh kur tė vendosim t'u japin atyre leje pėr tė dalė vetėm me shoqėrinė e tyre. Nėse si prindėr kemi ndihmuar qė fėmijėt tė ndjejnė dashuri, vetėbesim dhe respekt pėr veten e tyre, atėherė mund tė jemi tė sigurt se kur tė dalin me shoqėrinė e tyre, do tė dinė tė pėrballojnė ēdo situatė.
Kur fėmijėt tanė kanė mėsuar qė tė vegjėl tė marrin nė konsideratė rregullat shoqėrore dhe kufijtė qė kemi vendosur, atėherė ata disponojnė njė plus mė tepėr pėr t'iu lejuar autonominė qė kėrkojnė. Gjithashtu, po kaq e rėndėsishme ėshtė tė dinė tė vendosin kufij edhe ndaj vetes; tė marrin pėrsipėr pėrgjegjėsinė e veprimeve tė tyre dhe tė mos ngacmojnė tė tretėt.
Pėr t'iu lejuar adoleshentėve autonominė qė kėrkojnė, pra tė dalin vetėm jashtė, duhet tė njohim shoqėrinė e tyre dhe do tė jetė shumė mė mirė sikur tė njohim edhe prindėrit e shokėve tė tyre. Kjo na jep mė shumė siguri, pėrderisa njė shoqėri me edukim tė njėjtė ėshtė mė e fortė pėrballė tundimeve qė duhet tė pėrballojė adoleshenti.
Eshtė e rėndėsishme qė t'iu tregojmė fėmijėve tanė se ju kemi besim dhe se i konsiderojmė tė aftė pėr tė marrė mbi vete pėrgjegjėsi. Kėshtu, ata do tė bėhen mė tė pėrgjegjshėm, me vetėbesim tė lartė dhe mė kryesorja do tė jenė tė lumtur.
Specialistėt theksojnė se fėmija nuk i "takon" prindėrve. Ai ėshtė njė qenie e re, krejt e veēantė (megjithėse mund tė ketė trashėguar shumė nga karakteristikat dhe tipi i prindėrve). Fėmija nuk ėshtė pronė e tyre dhe ata nuk duhet ta konsiderojnė si tė tillė. Pikėrisht, nėse prindėrit janė tė ndėrgjegjshėm pėr njė fakt tė tillė qė nė momentin e ardhjes nė jetė tė fėmijės, atėherė janė hedhur bazat e sakta pėr njė marrėdhėnie tė shėndetshme. Sepse fėmija e ka tė nevojshme (ashtu sikurse do tė provohet mė vonė) autonominė e tij.