Misioni Apollo 11 u ndoq nga disa misione tė njėpasnjėshme, nga tė cilėt i fundit, Apollo 17, u krye nė dhjetor tė vitit 1972. Qė nga ajo kohė, njeriu nuk e ka shkelur mė truallin e Hėnės, pėr arsye tė ndryshme
"Pushtimi" i Hėnės prej njeriut pati fatin e mirė, ndryshe nga arritje tė ngjashme, tė pėrcillej drejtpėrdrejt nga televizioni. Misioni Apollo 11 u ndoq pastaj nga disa misione tė njėpasnjėshme, nga tė cilėt i fundit, Apollo 17, u krye nė dhjetor tė vitit 1972. Qė nga ajo kohė, njeriu nuk e ka shkelur mė truallin e Hėnės, pėr arsye tė ndryshme - kryesisht financiare, por edhe ngaqė publiku amerikan e humbi interesin ndaj eksplorimit tė njė trupi qiellor aq tė vdekur sa sateliti ynė i vetėm.
Vizita e palajmėruar e Neil Armstrong dhe Edėin Eldrin Jr. nė Mare Tranquilitatis ndodhi pikėrisht nė fund tė viteve 1960, njė dekadė e cila, nė retrospektivė, meriton tė quhet si mė e zjarrta, nė mos mė e rėndėsishmja e shekullit qė shkoi: nė politikė, nė shoqėri, nė kulturė, nė shkencė dhe nė teknologji. Bota ku jetojmė sot ėshtė, nė ēdo pikėpamje dhe me tė mirat e tė kėqiat e veta, produkt i atyre viteve - i idealeve, ėndrrave, megalomanive, frikėrave, gabimeve dhe dėshtimeve tė atyre viteve.
Pėr fat tė keq, sot shkenca dhe teknologjia nuk ka ē't'i ofrojė publikut asgjė qė, pėr nga impakti spektakolar, por edhe nga heroizmi shkencor, t'i afrohet arritjeve tė eksplorimit tė hapėsirės nė vitet 1960. Si emblemė tė kėtij mjerimi mund tė pėrmendet ? shumėpėrfoluri iPhone, i cili arrin tė mbledhė rreth vetes po aq turma gazetarėsh dhe komentuesish tė teknologjisė, si edhe misioni Apollo dikur, ndėrkohė qė iPhone nuk ėshtė veēse njė lodėr me dr?ta pėr fėmijė tė rritur.
Nga ana tjetėr e ēuditėrisht, mjedise horizontale si Interneti i kanė dhėnė zė njė pakice tė zhurmshme analistėsh dhe skeptikėsh, tė cilėt e vėnė nė dyshim vėrtetėsinė e misioneve amerikane nė Hėnė, madje duke pretenduar se njeriu nuk e ka shkelur kurrė satelitin tonė natyral, dhe pamjet televizive, fotografitė dhe provat e tjera qė ekzistojnė, janė nė thelb tė falsifikuara.
E vėrteta ėshtė se publiku, anėembanė botės e ndoqi aventurėn e misioneve Apollo nėpėrmjet ekranit televiziv; por nė njė kohė kur mass mediave u besohej shumė mė tepėr se sot. Gjatė dyzet vjetėve qė kanė kaluar qė nga ajo ditė, media tė tilla si televizioni e kanė treguar veten instrumente nga mė tė rafinuarat nė mbrojtje tė manipulimit dhe tė mashtrimit - dhe tani kjo po shndėrrohet nė njė tė vėrtetė tė pakėndshme, madje edhe pėr shtresat mė mirėbesuese tė publikut.
Pėr shembull, a nuk ishin mediat e mėdha amerikane mainstream, qė morėn pjesė aq zellshėm nė operacionin pėr tė bindur publikun se, Iraku i Saddam Hussein-it kishte armė tė shkatėrrimit nė masė? A nuk na kujtohet ende tė gjithėve fjalimi i Sekretarit amerikan tė Shtetit, Colin Powell, nė OKB, i shoqėruar me fotografitė satelitare tė zonave ku gjendeshin kėto armė tė shkatėrrimit nė masė?
(Mė pas, vetė Powell do ta quante atė fjalim "pikėn mė tė ulėt tė jetės sė t?j"). Humbja e besimit tė publikut nė mediat ėshtė, siē mund tė merret me mend, prapavajtėse (retroaktive); sepse fiaskot e viteve tė fundit, duke pėrfshirė edhe shumė aspekte qė lidhen me zbardhjen e atentateve tė 11 shtatorit 2001 dhe tė sulmit postar me antraks, i kanė bindur njerėzit se ekrani i televizionit nuk ofron ndonjė garanci pėr tė vėrtetėn; dhe se nė epokėn e Photoshop-it, imazhi mund tė manipulohet po aq lehtė sa fjala.
Raportin e mirėbesimit midis publikut dhe mediave, ose publikut dhe autoriteteve, nuk mund ta zėvendėsojė asnjė provė e tėrthortė; fakti qė astronautėt kanė sjellė gurė e pluhur nga Hėna, ose qė kanė lėnė atje pajisje, tė cilat funksionojnė sot e kėsaj dite mund tė vihet nė dyshim po aq lehtė sa edhe filmi i shėtitjes sė Armstrong-ut nė Hėnė, ose shpalosja e flamurit amerikan nė vakuum.
Ēdo argument pro sjell me vete argumentin kundėr
Ndoshta pėr kėtė arsye, NASA ka refuzuar deri mė sot qė t'i pėrgėnjeshtrojė zyrtarisht teoritė konspirative tė tė gjithė atyre qė nuk besojnė se zbarkimi hėnor ka ndodhur vėrtet. Ėshtė e vėshtirė tė mos u japėsh tė drejtė autorėve qė thonė se, nė rrethanat e skepticizmit tė shtuar nga ana e publikut, asnjė argument nuk mund tė konsiderohet mė si pėrmbyllės.
Qėndrimi i mediave mainstream, nga ana e vet, anon nga hipokrizia. Deri dje kėto media mund t'i shpėrfillnin krejt konspiracistėt, me shpresė se kėta tė fundit nuk do tė arrinin dot ta shpėrndanin mesazhin e tyre nė publik e do tė mbeteshin tė veēuar; por Interneti i ka rithemeluar tashmė raportet midis burimeve tė informacionit dhe publikut dhe shpėrfillja si armė shurdhuese nuk funksionon dot mė.
Qė kėtej, kėto media e kanė zėvendėsuar heshtjen me hipoteza, duke u orvatur qė t'i diskreditojnė pyetjet e shumta, dyshimet dhe pėrgėnjeshtrimet e konspiracistėve si produkte mendjesh tė sėmura, tė edukuara keq, tė manipuluara prej ekstremizmit politik ose tė kapura rob nga obskurantizmi fetar.
Por ka edhe mė shumė - mediat mainstream po tentojnė tani qė t'i mbledhin teoritė e komplotit nėn njė ombrellė, t'u gjejnė njė emėrues tė pėrbashkėt dhe t'ia kundėrvėnė, nė tėrėsi, bon sens-it, arsyes dhe tė vėrtetės historike.
Kėshtu, nėpėrmjet njė kapėrcimi logjik tė papranueshėm, skeptikėt e zbarkimit hėnor futen si pa tė keq nė tė njėjtin grup me besimtarėt e UFO-ve, studiuesit e vrasjes sė John Kennedy-t, kreacionistėt, dyshuesit ndaj evolucionit tė specieve, dyshuesit ndaj metodės datuese me radiokarbon, skeptikėt e efektit serrė dhe tė ngrohjes globale dhe - horribile dictu - dyshuesit ndaj holokaustit nazist kundėr hebrenjve.
Sido qė ta serv?r?n ?nformac?on?n mediat mainstream, publiku tanimė ėshtė infektuar me virusin e dyshimit jo pėr ngjarje tė ndryshme, arritje shkencore ose shpikje teknologjike, por nė besueshmėrinė e mediave vetė. Sistemi i komunikimit global hierarkik ka marrė njė tė ēarė tė pashėrueshme.
Sa pėr zbritjen e amerikanėve nė Hėnė, historia e kėtyre 30 vjetėve tė fundit ka rrjedhur nė mėnyrė tė tillė, qė e ka bėrė pothuajse tė vėshtirė ta besosh qė misionet Apollo nuk u ndoqėn mė nga misione tė tjera, tė cilat tashmė duhej tė kishin evoluar nė ndėrtimin e njė baze tė pėrhershme nė truallin e Hėnės, madje edhe tė njė stacioni prej nga tė lėshoheshin sonda dhe misione drejt Marsit, Jupiterit dhe planeteve tė tjera tė sistemit diellor.
Nuk ka nevojė tė jesh shkencėtar ose administrator i NASA-s, pėr tė kuptuar se, falė zhvillimeve teknologjike nė motorėt e raketave, nė kiminė e materialeve dhe tė karburanteve dhe nė miniaturizim, kostoja e misioneve tė tilla sot do tė ishte veē njė fraksion i kostos sė atėhershme. Sikur sot njeriu tė kishte shkelur nė Mars, nė satelitėt e Jupiterit e tė Saturnit ose nė ndonjė prej asteroidėve tė mėdhenj tė sistemit; sikur tė ishte ndėrtuar baza nė Hėnė e sikur tė bėheshin plane pėr tė dėrguar atje turistė nga Toka, askush nuk do tė kishte arsye tė formulonte teori komploti, pėr falsifikimin e zbritjes nė Hėnė dhe tė dokumentimit tė misioneve Apollo.
Prandaj, krahas humbjes sė besueshmėrisė tė mass mediave, njė tjetėr faktor qė ka ndikuar drejtpėrdrejt nė skepticizmin e publikut ėshtė pikėrisht ky pellgėzim i kėrkimit shkencor dhe teknologjik gjatė dekadave tė fundit dhe veēanėrisht pas pėrfundimit tė Luftės sė Ftohtė; kjo plogėsht? e heroizmit teknologjik dhe eksplorator; kjo zhvendosje e aventurės nga hapėsira kozmike nė laboratorėt sekretė tė korporatave.
Pėr ngushėllim, tashmė teknologj?a na ka dhėnė tė gj?thėve nga njė iPhone.
"Apollo", asnjėherė nuk ka zbritur nė Hėnė
S?gur?sht, ka patur qė mė herėt dilema dhe diskutime rreth vėrtetėsisė sė paraqitjeve vizuale, ku tregohet zbritja e njeriut nė Hėnė, nė kuadėr tė projektit "Apollo". Flitej e spekulohej se, njė inēizim i tillė ėshtė bėrė nga regjisori i ndjerė shumė i talentuar, Stanley Kubrick, i cili si pėr ēudi pati edhe njė jetė shumė tė mistershme (disa vite me radhė, nuk i ėshtė lejuar tė udhėtojė jashtė Anglisė, derisa sa vdiq nė vitin 1997) dhe u deshėn tė kalojnė 40 vjet, qė edhe mbrojtėsit e idesė, se njė zbritje e tillė ka ndodhur, ta pranojnė se diēka e tillė, megjithatė, asnjėherė nuk ka ndodhur.
Pėr ta argumentuar kėtė janė paraq?tur 10 fakte, qė e vėrtetojnė se projekti "Apollo", ishte gėnjeshtėr e qeverisė sė Presidentit tė atėhershėm amerikan, Nixon.
1 - Nė fotografinė ku tregohen dy astronaut nė momentin, duke e vendosur flamurin amerikan, si shenjė e "pėrvetėsimit" tė Hėnės flamuri valon! Kurse ne tė gjithėve na ėshtė bėrė e d?tur tani mė, se nė Hėnė nuk fryn erė;
2 - Nė asnjėrėn fotografi tė shkrepur nga astronautėt amerikanė nė Hėnė, nuk shihen yje!
3 - Fotografitė ku tregohet momenti i uljes sė flururakes nė Hėnė, nuk vėrehet krater, qė do tė duhej tė krijohet nga shtypja e zbritjes;
4 - Fluturakja qė paraqitet nė sipėrfaqen e Hėnės, peshon 17 tonelata, kurse zbritja e saj, nuk ka lėnė asnjėfarė gjurme nė rėrė! Ndėrkohė, gjurmėt e astronautėve qė ecin nėpėr sipėrfaqe tė Hėnės, merren si prova tė dokumentuara;
5 - Mbetje nga gjurmėt e ecjes sė astronautėve nėpėr rėrėn e lehtė tė Hėnės, ēuditėsisht janė tė konstruktuara mirė, dhe duken sikur janė krijuar me njė rėrė pak sa tė lagur. Pėrndryshe, nė Hėnė nuk ka as lagėshti, as atmosferė, as gravitet;
6 - Nė momentin kur fluturakja largohet nga Hėna, pas saj nuk duket asnjė djegje ose reaksion raketor;
7 - Video inēizimi ku tregohet lėvizja ose shėtitja e astronautėve nėpėr sipėrfaqe tė Hėnės, duket si njė lėvizje e ngadalėsuar kompjuterike, qė mundėsohet nė ambientin tokėsor;
8 - Astronautėt nuk do tė mundeshin t'i mbijetojnė udhėtimit nė Hėnė, pėr shkak tė rezatimit radioaktiv nga rrethi me elektricitet tė lartė, i ashtuquajtur si rrethi i "Van Allenovit";
9 - Gurėt qė janė sjellė nga Hėna, kanė tė njėjtėn pėrbėrje me gurėt e Antarkt?dės;
10 - Tė gjitha gjashtė ekspeditat e zbritjes sė njeriut nė Hėnė, janė realizuar gjatė kohės sė qeverisjes tė administratės sė Presidentit Nixon.
"Pushtimi" i Hėnės prej njeriut pati fatin e mirė, ndryshe nga arritje tė ngjashme, tė pėrcillej drejtpėrdrejt nga televizioni. Misioni Apollo 11 u ndoq pastaj nga disa misione tė njėpasnjėshme, nga tė cilėt i fundit, Apollo 17, u krye nė dhjetor tė vitit 1972. Qė nga ajo kohė, njeriu nuk e ka shkelur mė truallin e Hėnės, pėr arsye tė ndryshme - kryesisht financiare, por edhe ngaqė publiku amerikan e humbi interesin ndaj eksplorimit tė njė trupi qiellor aq tė vdekur sa sateliti ynė i vetėm.
Vizita e palajmėruar e Neil Armstrong dhe Edėin Eldrin Jr. nė Mare Tranquilitatis ndodhi pikėrisht nė fund tė viteve 1960, njė dekadė e cila, nė retrospektivė, meriton tė quhet si mė e zjarrta, nė mos mė e rėndėsishmja e shekullit qė shkoi: nė politikė, nė shoqėri, nė kulturė, nė shkencė dhe nė teknologji. Bota ku jetojmė sot ėshtė, nė ēdo pikėpamje dhe me tė mirat e tė kėqiat e veta, produkt i atyre viteve - i idealeve, ėndrrave, megalomanive, frikėrave, gabimeve dhe dėshtimeve tė atyre viteve.
Pėr fat tė keq, sot shkenca dhe teknologjia nuk ka ē't'i ofrojė publikut asgjė qė, pėr nga impakti spektakolar, por edhe nga heroizmi shkencor, t'i afrohet arritjeve tė eksplorimit tė hapėsirės nė vitet 1960. Si emblemė tė kėtij mjerimi mund tė pėrmendet ? shumėpėrfoluri iPhone, i cili arrin tė mbledhė rreth vetes po aq turma gazetarėsh dhe komentuesish tė teknologjisė, si edhe misioni Apollo dikur, ndėrkohė qė iPhone nuk ėshtė veēse njė lodėr me dr?ta pėr fėmijė tė rritur.
Nga ana tjetėr e ēuditėrisht, mjedise horizontale si Interneti i kanė dhėnė zė njė pakice tė zhurmshme analistėsh dhe skeptikėsh, tė cilėt e vėnė nė dyshim vėrtetėsinė e misioneve amerikane nė Hėnė, madje duke pretenduar se njeriu nuk e ka shkelur kurrė satelitin tonė natyral, dhe pamjet televizive, fotografitė dhe provat e tjera qė ekzistojnė, janė nė thelb tė falsifikuara.
E vėrteta ėshtė se publiku, anėembanė botės e ndoqi aventurėn e misioneve Apollo nėpėrmjet ekranit televiziv; por nė njė kohė kur mass mediave u besohej shumė mė tepėr se sot. Gjatė dyzet vjetėve qė kanė kaluar qė nga ajo ditė, media tė tilla si televizioni e kanė treguar veten instrumente nga mė tė rafinuarat nė mbrojtje tė manipulimit dhe tė mashtrimit - dhe tani kjo po shndėrrohet nė njė tė vėrtetė tė pakėndshme, madje edhe pėr shtresat mė mirėbesuese tė publikut.
Pėr shembull, a nuk ishin mediat e mėdha amerikane mainstream, qė morėn pjesė aq zellshėm nė operacionin pėr tė bindur publikun se, Iraku i Saddam Hussein-it kishte armė tė shkatėrrimit nė masė? A nuk na kujtohet ende tė gjithėve fjalimi i Sekretarit amerikan tė Shtetit, Colin Powell, nė OKB, i shoqėruar me fotografitė satelitare tė zonave ku gjendeshin kėto armė tė shkatėrrimit nė masė?
(Mė pas, vetė Powell do ta quante atė fjalim "pikėn mė tė ulėt tė jetės sė t?j"). Humbja e besimit tė publikut nė mediat ėshtė, siē mund tė merret me mend, prapavajtėse (retroaktive); sepse fiaskot e viteve tė fundit, duke pėrfshirė edhe shumė aspekte qė lidhen me zbardhjen e atentateve tė 11 shtatorit 2001 dhe tė sulmit postar me antraks, i kanė bindur njerėzit se ekrani i televizionit nuk ofron ndonjė garanci pėr tė vėrtetėn; dhe se nė epokėn e Photoshop-it, imazhi mund tė manipulohet po aq lehtė sa fjala.
Raportin e mirėbesimit midis publikut dhe mediave, ose publikut dhe autoriteteve, nuk mund ta zėvendėsojė asnjė provė e tėrthortė; fakti qė astronautėt kanė sjellė gurė e pluhur nga Hėna, ose qė kanė lėnė atje pajisje, tė cilat funksionojnė sot e kėsaj dite mund tė vihet nė dyshim po aq lehtė sa edhe filmi i shėtitjes sė Armstrong-ut nė Hėnė, ose shpalosja e flamurit amerikan nė vakuum.
Ēdo argument pro sjell me vete argumentin kundėr
Ndoshta pėr kėtė arsye, NASA ka refuzuar deri mė sot qė t'i pėrgėnjeshtrojė zyrtarisht teoritė konspirative tė tė gjithė atyre qė nuk besojnė se zbarkimi hėnor ka ndodhur vėrtet. Ėshtė e vėshtirė tė mos u japėsh tė drejtė autorėve qė thonė se, nė rrethanat e skepticizmit tė shtuar nga ana e publikut, asnjė argument nuk mund tė konsiderohet mė si pėrmbyllės.
Qėndrimi i mediave mainstream, nga ana e vet, anon nga hipokrizia. Deri dje kėto media mund t'i shpėrfillnin krejt konspiracistėt, me shpresė se kėta tė fundit nuk do tė arrinin dot ta shpėrndanin mesazhin e tyre nė publik e do tė mbeteshin tė veēuar; por Interneti i ka rithemeluar tashmė raportet midis burimeve tė informacionit dhe publikut dhe shpėrfillja si armė shurdhuese nuk funksionon dot mė.
Qė kėtej, kėto media e kanė zėvendėsuar heshtjen me hipoteza, duke u orvatur qė t'i diskreditojnė pyetjet e shumta, dyshimet dhe pėrgėnjeshtrimet e konspiracistėve si produkte mendjesh tė sėmura, tė edukuara keq, tė manipuluara prej ekstremizmit politik ose tė kapura rob nga obskurantizmi fetar.
Por ka edhe mė shumė - mediat mainstream po tentojnė tani qė t'i mbledhin teoritė e komplotit nėn njė ombrellė, t'u gjejnė njė emėrues tė pėrbashkėt dhe t'ia kundėrvėnė, nė tėrėsi, bon sens-it, arsyes dhe tė vėrtetės historike.
Kėshtu, nėpėrmjet njė kapėrcimi logjik tė papranueshėm, skeptikėt e zbarkimit hėnor futen si pa tė keq nė tė njėjtin grup me besimtarėt e UFO-ve, studiuesit e vrasjes sė John Kennedy-t, kreacionistėt, dyshuesit ndaj evolucionit tė specieve, dyshuesit ndaj metodės datuese me radiokarbon, skeptikėt e efektit serrė dhe tė ngrohjes globale dhe - horribile dictu - dyshuesit ndaj holokaustit nazist kundėr hebrenjve.
Sido qė ta serv?r?n ?nformac?on?n mediat mainstream, publiku tanimė ėshtė infektuar me virusin e dyshimit jo pėr ngjarje tė ndryshme, arritje shkencore ose shpikje teknologjike, por nė besueshmėrinė e mediave vetė. Sistemi i komunikimit global hierarkik ka marrė njė tė ēarė tė pashėrueshme.
Sa pėr zbritjen e amerikanėve nė Hėnė, historia e kėtyre 30 vjetėve tė fundit ka rrjedhur nė mėnyrė tė tillė, qė e ka bėrė pothuajse tė vėshtirė ta besosh qė misionet Apollo nuk u ndoqėn mė nga misione tė tjera, tė cilat tashmė duhej tė kishin evoluar nė ndėrtimin e njė baze tė pėrhershme nė truallin e Hėnės, madje edhe tė njė stacioni prej nga tė lėshoheshin sonda dhe misione drejt Marsit, Jupiterit dhe planeteve tė tjera tė sistemit diellor.
Nuk ka nevojė tė jesh shkencėtar ose administrator i NASA-s, pėr tė kuptuar se, falė zhvillimeve teknologjike nė motorėt e raketave, nė kiminė e materialeve dhe tė karburanteve dhe nė miniaturizim, kostoja e misioneve tė tilla sot do tė ishte veē njė fraksion i kostos sė atėhershme. Sikur sot njeriu tė kishte shkelur nė Mars, nė satelitėt e Jupiterit e tė Saturnit ose nė ndonjė prej asteroidėve tė mėdhenj tė sistemit; sikur tė ishte ndėrtuar baza nė Hėnė e sikur tė bėheshin plane pėr tė dėrguar atje turistė nga Toka, askush nuk do tė kishte arsye tė formulonte teori komploti, pėr falsifikimin e zbritjes nė Hėnė dhe tė dokumentimit tė misioneve Apollo.
Prandaj, krahas humbjes sė besueshmėrisė tė mass mediave, njė tjetėr faktor qė ka ndikuar drejtpėrdrejt nė skepticizmin e publikut ėshtė pikėrisht ky pellgėzim i kėrkimit shkencor dhe teknologjik gjatė dekadave tė fundit dhe veēanėrisht pas pėrfundimit tė Luftės sė Ftohtė; kjo plogėsht? e heroizmit teknologjik dhe eksplorator; kjo zhvendosje e aventurės nga hapėsira kozmike nė laboratorėt sekretė tė korporatave.
Pėr ngushėllim, tashmė teknologj?a na ka dhėnė tė gj?thėve nga njė iPhone.
"Apollo", asnjėherė nuk ka zbritur nė Hėnė
S?gur?sht, ka patur qė mė herėt dilema dhe diskutime rreth vėrtetėsisė sė paraqitjeve vizuale, ku tregohet zbritja e njeriut nė Hėnė, nė kuadėr tė projektit "Apollo". Flitej e spekulohej se, njė inēizim i tillė ėshtė bėrė nga regjisori i ndjerė shumė i talentuar, Stanley Kubrick, i cili si pėr ēudi pati edhe njė jetė shumė tė mistershme (disa vite me radhė, nuk i ėshtė lejuar tė udhėtojė jashtė Anglisė, derisa sa vdiq nė vitin 1997) dhe u deshėn tė kalojnė 40 vjet, qė edhe mbrojtėsit e idesė, se njė zbritje e tillė ka ndodhur, ta pranojnė se diēka e tillė, megjithatė, asnjėherė nuk ka ndodhur.
Pėr ta argumentuar kėtė janė paraq?tur 10 fakte, qė e vėrtetojnė se projekti "Apollo", ishte gėnjeshtėr e qeverisė sė Presidentit tė atėhershėm amerikan, Nixon.
1 - Nė fotografinė ku tregohen dy astronaut nė momentin, duke e vendosur flamurin amerikan, si shenjė e "pėrvetėsimit" tė Hėnės flamuri valon! Kurse ne tė gjithėve na ėshtė bėrė e d?tur tani mė, se nė Hėnė nuk fryn erė;
2 - Nė asnjėrėn fotografi tė shkrepur nga astronautėt amerikanė nė Hėnė, nuk shihen yje!
3 - Fotografitė ku tregohet momenti i uljes sė flururakes nė Hėnė, nuk vėrehet krater, qė do tė duhej tė krijohet nga shtypja e zbritjes;
4 - Fluturakja qė paraqitet nė sipėrfaqen e Hėnės, peshon 17 tonelata, kurse zbritja e saj, nuk ka lėnė asnjėfarė gjurme nė rėrė! Ndėrkohė, gjurmėt e astronautėve qė ecin nėpėr sipėrfaqe tė Hėnės, merren si prova tė dokumentuara;
5 - Mbetje nga gjurmėt e ecjes sė astronautėve nėpėr rėrėn e lehtė tė Hėnės, ēuditėsisht janė tė konstruktuara mirė, dhe duken sikur janė krijuar me njė rėrė pak sa tė lagur. Pėrndryshe, nė Hėnė nuk ka as lagėshti, as atmosferė, as gravitet;
6 - Nė momentin kur fluturakja largohet nga Hėna, pas saj nuk duket asnjė djegje ose reaksion raketor;
7 - Video inēizimi ku tregohet lėvizja ose shėtitja e astronautėve nėpėr sipėrfaqe tė Hėnės, duket si njė lėvizje e ngadalėsuar kompjuterike, qė mundėsohet nė ambientin tokėsor;
8 - Astronautėt nuk do tė mundeshin t'i mbijetojnė udhėtimit nė Hėnė, pėr shkak tė rezatimit radioaktiv nga rrethi me elektricitet tė lartė, i ashtuquajtur si rrethi i "Van Allenovit";
9 - Gurėt qė janė sjellė nga Hėna, kanė tė njėjtėn pėrbėrje me gurėt e Antarkt?dės;
10 - Tė gjitha gjashtė ekspeditat e zbritjes sė njeriut nė Hėnė, janė realizuar gjatė kohės sė qeverisjes tė administratės sė Presidentit Nixon.