Xhilda Lapardhaja: Unë dhe Sofia Loren!

Intervistë me aktoren shqiptare

Xhilda Lapardhaja: Unë dhe Sofia Loren

Në një intervistë për sitin “Shqiptari i Italisë” Xhilda Lapardhaja, aktorja e vetme shqiptare që luan përkrah Sofia Lorenit, tregon emocionet që ka provuar gjatë dy muajve përkrah një prej yjeve kinematografik botëror. Por edhe për jetën e sa të përditshme me pyetje tipike të shumë fëmijëve emigrantë, që, edhe pse bën jetën në Itali si bashkëmoshataret e saj italiane, nga ADN është shqiptare.

Si është të punosh me një divë të kinemasë si Sofia Loren?

Ditën e parë unë nuk ia hiqja dot sytë. Nuk është e lehtë të realizosh dhe të kuptosh se je duke punuar kaq pranë një ylli të kinemasë botërore. Je rritur me mitin e saj, kam parë shumë nga filmat e saj. Ka punuar me të vërtetë me të gjithë regjisorët dhe aktorët e mëdhenj. Dhe sot e sheh se ka 75 vjet, me një jetë si kjo, elegante dhe shumë në formë. Me pak fjalë, ishte një privilegj që të punoje me Loren. Ajo është një aktore e madhe, por edhe me shumë humor. Ka një ironi në thellësi që është e bukur.

Ishte Loreni që ke imagjinuar?

Po e dija që ishte një aktore e madhe, qoftë në role dramatike ashtu edhe në komedi. Ajo është e shkëlqyer në të gjitha. Por nuk e dija që ishte një grua ironike, bujare në punë, e thjeshtë. Vinte në mëngjes dhe i përshëndeste të gjithë, nga i pari te i fundit, gjë që shumë aktorë nuk e bëjnë shpesh. Ajo ishte e sjellshme me të gjithë dhe në fakt e adhuronin të gjithë. Dhe diçka tjetër, aktorët e mëdhenj kanë një kundër figurë ose dikë tjetër që jep batutat për ata, kur nuk janë të inkuadruar. Ajo në fakt i jepte personalisht të gjitha batutat dhe nuk largohej edhe nëse ishte e lodhur. Pra ishte shumë bujare dhe një profesioniste e madhe.

Keni punuar në TV, teatër dhe kinema. Keni tashmë një CV të pasur për moshën tuaj…

Nuk më duket kështu. Por megjithatë jam krenare të them se mbahem me këtë punë, sepse në një farë mënyre kjo tregon që e bëj seriozisht, nuk është thjeshtë një pasion por diçka shumë më e rëndësishme në jetën time.

Bëni pjesë në atë gjeneratë që e la Shqipërinë, në një moshë të hershme, për të ardhur në Itali. Këtu je rritur, keni studiuar dhe sot punoni. Sa ndjehesh shqiptare?

Kam ardhur në Romë me prindërit e mi kur isha vetëm 10 vjeçe, por para të gjithash dua të them se u jam shumë mirënjohëse atyre që kanë sakrifikuar vetveten, kanë lënë gjithçka, për të ardhmen e ne fëmijëve që në atë kohë nuk e shihnim në Shqipëri.

Për sa i përket faktit të jesh shqiptare e rritur në Itali, mund të them se sot kuptoj kuptimin e fjalës “pa shtet”, sepse më ndodh të ndjehem e huaj këtu dhe e huaj edhe në Shqipëri.

Pse?

Po shpjegohem më mirë, jam shqiptare sepse mbart me vete kulturën e shekujve, atë që kam në ADN, por nga ana tjetër jam edhe e huaj në Shqipëri, për faktin e thjesht se e njoh pak, kam shkuar disa herë. Dhe ndoshta jam kaq e kufizuar sepse e njoh pak fizikisht, sepse kam mbetur e impresionuar nga era dhe vendet e fëmijërisë, të cilat nuk i gjej në Shqipërinë e sotme. Edhe gjuha, fjalët arrij të lexoj, por jo të shprehem shumë mirë në shqip. Struktura e fjalëve t mia në shqip janë të thjeshta, si të një fëmije 10-vjeç, pra nuk arrij dot të flas seriozisht për një argument.

Keni pasur vështirësi sapo mbërritët në Itali?

Në Shqipëri merresha me vallëzim, dhe kur mbërrita këtu kam bërë provimin pranues në Akademinë Kombëtare të Vallëzimit dhe kërkonin të prisja edhe dy vjet për shkak të moshës time, sepse kam qenë shumë më e përgatitur se kolegët e mi italianë, falë ashpërsisë dhe përgatitjes së shkollave artistike në Shqipëri. Në çështje të tjera, në fillim kam patur vështirësi për shkak se unë nuk e dija asnjë fjalë italiane. Por kjo zgjati vetëm dy-tre muaj, sepse duke ndenjur tërë ditën në shkollë midis fëmijëve dhe studimeve italiane e mëson gjuhën më shpejt. Kur, pata probleme shëndetësore, e ndërpreva vallëzimin, duke menduar seriozisht për t'u bërë aktore. Kam studiuar për të recituar në një shkollë private të vendosur në një teatër dhe mora një kurs në interpretim.

Dhe sot?

Në jetën e përditshme, vështirësitë më të mëdha, mendoj, që i kanë pasur prindërit e mi. Edhe pse jam e sigurt se problemet janë të varura nga njerëzit që takoni: ka njerëz që nuk u bëjnë efekt të qenit ndryshe, përkundrazi në të vërtetë ata e shohin këtë si një pasuri, dhe ka njerëz që kanë një mosbesim të caktuar...Një gjë që më jep shumë bezdisje, është kur bisedon me dikë që nuk e di se je shqiptare dhe kur i thua të përgjigjet e habitur: "Por nuk dukeni!”. Duke u përpjekur të të bëjë një kompliment, duke të thënë “por nuk dukeni si shqiptare", dhe ajo çka më bën me të vërtetë që të inatosem kur të kërkojnë ta dinë “Por, përse, si janë shqiptarët?”. Këto gjëra më lënë në mëdyshje, ende, përkundër të gjitha këtyre viteve që jetoj këtu dhe dëgjoj të njëjta fraza. Ndonjëherë, kur ju thoni se jeni shqiptare vëren një ndryshim te bashkëbiseduesi. Dhe ju nuk e kuptoni mirë se çfarë është: habi, mosbesim, frikë, ...

Në disa aspekte, një moment tjetër që më bën të ndjehem jo dhe aq mirë është kur shkoj për të rinovuar lejen e qëndrimit

E keni ende lejen e qëndrimit?

Po, edhe pse unë jam këtu për 17 vjet ende nuk e kam nënshtetësinë italiane, ju e dini si është. Unë shkoj në stacionin e policisë, mi shikojnë dokumentet dhe si e shohin “vetëpunësim” fillojnë pyetjet:" Çfarë pune bëni? "," Oh, aktore! Çfarë film jeni duke bërë? ". Ndoshta nuk u intereson fare kinemaja, por në atë kohë ndoshta mendojnë se, "shqiptare, aktore? Kush e di se çfarë filmi bën? ".

Ndjehesh e diskriminuar?

Në përgjithësi, duke u hequr këto momentet e vogla, nuk ndjehem e diskriminuar. Ne shqiptarët jemi një popull individualist, dhe në fakt një “qytet shqiptar” ose “Shqipëria e vogël”, nuk e gjen kurrë në asnjë vend. Për më tepër jemi shumë krenar, ndonjëherë edhe krenari të tepruar. Dhe unë në këtë aspekt jam shumë shqiptare; ndonjëherë inatosem, këmbëngul në faktin që jam shqiptare. Krenaria ime më çon të kërkoj rrënjët e mia.

Edhe kjo XH në emrin tënd bën pjesë në shqiptarizmin tënd. Ju kanë kërkuar me dhjetëra herë që të ndryshoni emrin tuaj në Gilda?

Kërkuar me dhjetëra? Ndonjëherë ma ndryshojnë emrin pa më pyetur fare, çka mua më jep shpesh herë bezdisje. Para se të gjithash emri im, Xhilda Lapardhaja, më duket shumë muzikor. Ndërsa shkronja XH e shoh shumë bukur si dhe një element dallues. Më kujtohet një rast shumë kohë më parë, Dino Risi më kërkoi për një provë në filmin televiziv “Vajzat e Miss Italisë”. Më thotë: “Në vendin tënd unë do ta ndërroja emrin dhe do të vetëquhesha Gilda Lapàr”. E pashë e habitur dhe i thashë: Çfarë, jo faleminderit për momentin do të mbajë këtë që kam”.