Edita Tahiri, jashtë kostumit të politikanes!

Kur fillon fundjava për ju?

Tahiri: Ka një kohë të gjatë që mund të them se nuk kam fundjavë. Që nga koha kur kam nisur studimet e doktoraturës, në 2004, fundjava është kryesisht vazhdim i ditëve të punës. Jam duke punuar intensivisht në përfundimin e tezës së doktoraturës, që ka të bëjë me ndikimet e sovranitetit të padefinuar në sukseset e shtetndërtimeve ndërkombëtare, rast studimor kam Kosovën. Kjo temë është aq inspiruese sepse merrem me fenomenet që kanë penguar një proces të suksesshëm të shtetndërtimit në Kosovë në periudhën 1999-2008, në veçanti dështimet e UNMIK-ut dhe fenomenet e ndërhyrjes së ish-okupatorit, Serbisë, në çështjet e brendshme të Kosovës përmes strukturave ilegale paralele dhe tendencave tjera destruktive. Është një punë e madhe dhe e përkushtuar andaj vetëm një temë frymëzuese mund të të mbaj të lidhur për tryezën e punës. Dhe pikërisht kjo po ndodh, sepse kam harruar kur kam pushuar si duhet në fundjavat e viteve të fundit. Mirëpo, nga ana tjetër një anë e mirë e futjes në shkencë më jep mundësinë që të menaxhoj streset e politikës që janë kaq të shumtë në vendin tonë që pati fatin e tranzicioneve të shumëfishta.

Si nis dita e pushimit? Ka ndonjë ritual që i përket vetëm kësaj dite?

Tahiri: Siç ju thashë, ditët e pushimit i kam në deficit. Besoj se kjo do të ndryshoj me përfundimin e doktoraturës. Megjithatë kam disa orë pushimi që i ndaj për vete për familjen, shoqërinë dhe ndonjë obligim urgjentë që mund të paraqitet. Të shtunën preferoj të fle më gjatë, jam tip i natës me bioritëm produktiv pas që të bie qetësia e natës. Mëngjesin e vonuar të fundjavës e nis me një lëng frutash dhe një kafe duke lexuar shtypin e ditës, por me kujdes të madh që lajmet e politikës të mos më rrëmbejnë nga puna akademike për të cilën fundjava është e rezervuar. Më pas vjen mëngjesi dhe fillon puna. Ka fundjavë që dëshiroj ta thyej këtë cikël të që di të jetë monoton, dhe në ato raste ose zgjedh të pijë kafenë me miqtë në ndonjë nga kafene ose shkoj për të ecur në Gërmi, me ç’rast pijë dy kafe, një para ecjes dhe një pas. Mos të harroj, se me kafe ose edhe pa kafe pijë, cigarja që është pjesë e këtij rituali, ndonëse i dëmshëm. Për fundjavat e këndshme meritë të madhe ka motra ime Myfidja, e cila më bënë befasi me specialitete me të shijshme, ushqimi dhe bisedë. Motra ime ka një sens humori të lehtë që më disponon për ta nisur ditën e punës, me të bisedat i kemi të kombinuara për politikë e familje dhe si gjeografe ajo e mban busullën e lundrimeve familjare.

Ju pëlqen më shumë të rrini në shtëpi apo të udhëtoni?

Tahiri: Udhëtimet i kam pasion. Edhe para se të marrë detyrën e ministrit ë punëve të jashtme të Kosovës, punë kjo që ishte e ndërlidhur me udhëtime të pandërprera plotë dhjetë vjet (1991-2000), unë kisha udhëtuar në mbarë Evropën. Pas përfundimit të Universitetit kisha realizuar një itinerar udhëtimesh personale në çdo cep të Evropës duke kthyer pushimet verore në udhëtime turistike, ku dua të veçoj qëndrimin në Itali dhe kënaqësinë e vizitës në Kalabri te Arbëreshët ku isha mysafire pinjolles së familjes së Skënderbeut, zonja Augusta Kastriota Scanderbeg. Si dhe vizitat në metropole si Paris, Londër, Roma, Brukseli, vendet Skandinave, etj. Më pas si ministre e jashtme kam udhëtuar shumë në SHBA, Evropë e më gjerë deri në Japoninë e Kinën e largët. Këto ishin udhëtime pune e përkushtimi për misionin diplomatik që kisha, për ta bërë të njohur çështjen e Kosovës, të çështjes shqiptarëve dhe të vërtetën për shtypjet gjenocidale serbe ndaj shqiptarëve dhe për të kërkuar përkrahjen e bashkësisë ndërkombëtare për të drejtën për vetëvendosje dhe pavarësi të Kosovës. Vazhdoj me udhëtime zyrtare edhe sot, mirëpo kënaqësia ime e udhëtimit është në udhëtimet private, ato të cilat unë vet i planifikoj dhe që më frymëzojnë, më mbushin energji për punën. Udhëtoj sa herë që të më krijohet mundësia dhe përjetoj një kënaqësi të veçantë duke u njohur me kultura të ndryshme dhe mrekullitë e botës. Vitin e kaluar kam eksploruar bukurinë dhe trashëgiminë kulturore të Stambollit, dhe mund t’ju them se po të kisha mundësi çdo fundjavë do ta kaloja në një nga vendet atraktive të botës. Por realiteti ekonomik i Kosovës dhe obligimet e mia të punës i shkurtojnë pamëshirshëm këto dëshira.

Cilat janë vendet që frekuentoni zakonisht brenda dhe jashtë Prishtinës?

Tahiri: Më pëlqen ta kaloj kohën e lirë në kafene, teatër e ngjarje tjera kulturore. Në kafene zakonisht dal me miqtë dhe bashkëpunëtorët e ngushtë ku do ta veçoja, Edi Shukriun, Rexhep Gjergjin, Ymer Reçicën, si bashkëluftëtarë të lëvizjes për pavarësi, pastaj Arjeta Rexhën, Gazmir Racin, Dren Zekën, Teki Shehun, Shefkije Mullaademin, Vera Xërxën e shumë të tjerë të cilët besoj nuk do të hidhërohen pse nuk i përmenda me emër. Kur vendos të dal jashtë Prishtinës atëherë shkojë në Gërmi me motrën dhe mbesën, Myfiden dhe Elonën, miken time të jetës Edin, vajzën Erletën etj. Shpesh me Edin në këto ecje e kujtojmë veprimtarinë tonë të gjatë diplomatike të kohës së okupimit.

Në fakt, Prishtina nuk ofron shumë mundësi në rrethinë dhe Gërmia apo liqeni i Batllavës gjatë verës mbeten mundësitë e pakta. Qeveria e Prishtinës duhet t’i kushtohet më shumë krijimit të qendrave të relaksimit dhe rekreacionit për qytetarët dhe vizitorët e shumtë. Por në daljet e mia nga Prishtina kam një qendër gravitacioni që më tërheq çdo moment, është vendlindja ime Prizreni, ku dua të shkojë çdo herë që marrë timonin në dorë. Jam lindur e rritur në Prizren dhe kam kaluar ditët më të bukura të rinisë atje, më lidhin shumë kujtime. Më lidhin kujtime me familjen, më prindërit e mi, Fadile e Veli Tahirin, më kujtohen vuajtjet e familjes, burgu i babait për pesë vjet në kohën Rankoviqit, ndarja e përjetshme e nënës nga familja e saj në Shqipëri, për shkak të Murit të Berlinit shqiptar etj, etj. Më lidhin gëzimet e sukseset familjes, të shokëve e shoqeve të rinisë. Këto ditë kam humbur në Prizren dy miq të çmuar, Muhamed Shukriun, një veprimtar i shquar i çështjes kombëtare dhe një shok të gjeneratës, Merdi Çekun, i cili ndërroi jetë në moshë të hershme. Vendlindja është shumë e ëmbël dhe mbetet e tillë gjithmonë, por Prizreni vërtet ka vlera të rralla. E bëjnë të veçantë sidomos tre faktorë, përjetimi i Lumbardhit, i Kalasë së Prizrenit dhe frymëzimi kombëtar që të ofron Prizreni si kryeqendër shpirtërore shqiptarisë.

Ju pëlqen të jeni vetëm me familjen tuaj apo edhe me miq?

Tahiri: Për mua familja dhe shoqëria janë pjesë të pandashme. Secila ka vendin e vet dhe e plotësojnë shkëlqyeshëm njëra -tjetrën. Dua të theksoj se me shumë kënaqësi vizitojë motrën time Shyhreten, një patriote dhe veprimtare e palodhur për çështjen kombëtare që nga demonstratat e studentëve të vitit 1968 me të cilën kaloj momente të bukura në biseda politike dhe biseda të lira për zhvillimet në Prizren. Meqenëse prindërit e mijë kanë ndërruar jetë shumë kohë më parë atëherë vizitat familjare i bëjë te motra si dhe te dy vëllezërit e mi, Afrimin që jeton në Prizren dhe Bajrami që jeton në Bruksel. Bëj dhe pres vizita në Shqipëri ku e kam familjen e nënës. Sa i takon shoqërisë dhe miqve ata i kam anë e kënd botës dhe për aq sa më lejojnë mundësitë shkëmbej vizita me ta. Një miqësi të veçantë që dua ta përmend dhe ku bëj vizita me shumë kënaqësi është familja e shkrimtarit të madh tani të ndjerë, Murat Isakut, me të bijën e të cilit Luljetën kam një miqësi shumë të gjatë nga kohët e studimeve.

Kur jeni në tryeza me miqtë ju pëlqen ta bëni ju protagonisten?

Tahiri: Vet veprimtaria ime si politikane dhe si një ndër protagonistët kryesor të ndryshimeve të mëdha politike në këto hapësira pas përfundimit të Luftës së ftohtë, desha s’desha më bën protagoniste në tryeza. Shpesh përpiqem që të pozicionohem në rolin e dëgjueses në biseda me miq, por kjo kënaqësi më rrëmbehet shpejtë sepse politika është temë e paevitueshme e bisedave.

Konsumoni alkool?

Tahiri: Vera më pëlqen gjatë darkës. Në ndeje me rastin e gëzimeve më pëlqejnë Xhin Toniku, Martini, Mohitos e kokteje tjera. Mos të harroj t’ju them se festën e flamurit kombëtar tradicionalisht e kalonim në familje ku pinim raki të kumbullës të përgatitur nga babai im dhe së bashku me rakinë shpërthenin këngët për flamurin dhe për vuajtjet e patriotëve shqiptarë burgjeve të armikut.

Gatuani, nëse po cili është specialiteti juaj?

Tahiri: Rrallë gatuaj dhe kur e bëjë këtë jo me ndonjë mjeshtri të madhe. Bëj mirë rizoton me kërpudha dhe karkalecat e detit edhe sallatat dhe për një ëmbëlsirë ma kanë pranuar se jam specialiste – për tortën japoneze.

Pasditja e së dielës si shkon ndërsa mendoni se nesër vjen sërish e hëna, nisin serish punët e javës?

Tahiri: Pasditja vazhdon me punë, ndërsa mbrëmja në shqyrtimin e agjendës javore dhe planifikimin e veshjes. Më këtë rast dua të falënderoj gjithë bashkëpunëtorët e mi të ngushtë të cilët më ndihmojnë pa masë për të realizuar agjendën e ngarkuar të punëve në politikë, parlament, universitet, shkencë dhe në bashkëpunim me mediat. Një falënderim shumë madh i shkon motrës sime, Myfides, e cila kujdeset për veshjen time, faktor ky rëndësishëm për jetën publike. Po ashtu ju falënderoj juve për këtë intervistë të veçantë që më dha mundësinë të flas për jetën time edhe jashtë politikës.