Bajoku: Kam prekur me dorë ëndrrën time!

Intervistë me aktoren Florie Bajoku

Një aktore shqiptare, pjesëmarrëse në skenën e teatrit ndërkombëtar, Florie Bajoku, në një intervistë për gazetën tonë flet për rrugëtimin e saj artistik, për prezantimet e saj nëpër festivale dhe performanca artistike me renome botërore.

Prezantimi juaj në teatrot e Evropës, si duket filloi me projektin teatror ”Barka e Noes”. Cila shtëpi teatrore e ka realizuar këtë projekt?

Florie Bajoku: Jo nuk është fjalë për një (vetëm) shtëpi teatrore të angazhuar në realizimin e kësaj shfaqjeje. Projekti “Barka e Noes” është realizuar ne Poloni ne verën e vitit 2008. Por këtë projekt, (Premierë Botërore) e përfshijnë shtatë shtëpi teatrore si Teatr Nowy, Tadeusza Lomnickiego i Polonisë, Hessisches Staatstheater i Gjermanisë, The Cameri Theater Izrael, Arena del Sole - Nuova Scena, Teatro Stabile di Bolonja i Italisë, Festivali Ndërkombëtar i Teatrit “KosovaInfest” i Kosovës dhe Scauspielhaus Graz i Austrisë (si dhe një aktor nga India).

Si u arrit ky lloj bashkëpunimi i juaj, kush ju “angazhoi” në një projekt kaq të madh teatror?

Florie Bajoku: Në vitin 2007 isha në Poloni për ta parë shfaqjen “Fausti” të regjisorit me famë botërore Janusz Wisniewski-t. Pasi përfundoi shfaqja, ne biseduam rreth mundësisë së pjesëmarrjes, të këtij teatri në Festivalin “KosovaInfest 2007”. Ai më propozoi që të merrja pjesë në audicion për projektin “Barka e Noes”. Në fillim pranova me kënaqësi të merrja pjesë në projekt, por nuk e besoja aspak se oferta ishte me gjithmend, “ishte diçka shumë e mirë për të qenë e vërtetë”. Nuk kam shpresuar fare, sepse kisha shumë dëshirë ta merrja atë rol në shfaqje, por ja që ndodhi, dhe jam shumë-shumë e lumtur për këtë.

Të gjithë aktorët në shfaqje kanë performuar në gjuhën e tyre amtare. Në cilën gjuhë e bëtë rolin ju?

Flora Bajoku: Natyrisht, në gjuhën shqipe.

Si u prit te folurit shqip ne skenë, krahas gjuhëve më të madhe Evropiane?

Flora Bajoku: Nuk do të thotë se popujt e vegjël numerikisht, kanë gjuhë më të vogël se sa popujt e mëdhenj. Kur dola për herë të parë në skenë, gjatë performimit, hetova trishtueshëm një qetësi absolute në audiencë, dhe mendova: unë nuk qenkam aktore e mirë. Nuk di çka po kërkoja atje, dhe përfytyrova valixhen time në dhomën e hotelit, që po me priste për tu kthyer ne Prishtinë. Pas një pauze të shkurtër, regjisori Wisniewski me tha: çka të bëj me ty, vajzë?! Ai vazhdoi me fjalët “ për herë të parë dëgjova shqipen në skenë. Çka të bëj me ty?! (në kuptim pozitiv, sigurisht). Pastaj kolegët tjerë me uruan duke me thënë, që kurrë nuk kanë dëgjuar gjuhë më të bukur, më të pranueshme për skenë..etj..etj. Unë u ndjeva jashtëzakonisht e lumtur, shumë e lumtur.

Pas premierës, si u prit roli yt nga aktorët tjerë dhe nga publiku? Më një fjalë, a je e kënaqur me vlerësimet e tyre?

Florie Bajoku: Mund ta them edhe vetëm me një fjalë (se nuk ndihem mirë kur më qëllon të flas për veten) se përveç vlerësimit pozitiv, që i kanë bërë rolit tim, ka pasur aktorë dhe aktore, që ishin të parët në teatrot ku punonin, por që m’i puthnin duart duke më thënë se publiku do te vinte te shihte shfaqjen vetëm për skenën time, etj etj. I ruaj letrat, që m’i kanë shkruar ku shkruajnë për vlerat e mia aktoreske. Këto mendime dhe përshtypje të tyre kritike më bëjnë të besoj edhe vetë se roli im në këtë shfaqje ka qenë i realizuar më shumë se sa kam shpresuar dhe besuar edhe vetë në fuqinë time.

Ju tashmë jeni aktore në skenat e mëdha Evropiane siç është Teatri i Madh i Operas dhe Baletit ne Varshavë, që është vërtetë një e arritur. Pastaj “Camer Theater” në Tel Aviv, etj. Si ndihesh në këtë situatë ku gjendesh tash?

Florie Bajoku: Në njëfarë mënyrë, unë e kam prekur me dorë ëndrrën time.

Gjatë muajit prill (2010) do të udhëtoni në Bolonjë-Itali, ku do të jepni tri shfaqje, a ndjeni ngarkesë lidhur me rolin, që të pret ta realizosh?

Florie Bajoku: Po, çdo herë është hera e parë në skenë, është gjendje tjetër, është situatë tjetër, publik tjetër dhe kjo deshe apo nuk deshe shkakton një stres, që aktorët i thonë “tremë”. Por kjo është në realitet është vetëm përgjegjësi, që prapë e quajmë “frikë”, frikë që vjen sidomos gjatë procesit të provave. Kjo frikë shporret në çastin kur del në skenë para publikut. Frika shndërrohet në koncentrim dhe në një ndjenjë shume sublime, që unë ende nuk di si ta përshkruaj me fjalë.

A do të vazhdojë turneun “Barka e Noes” dhe ku?

Florie Bajoku: Po, natyrisht. Deri tash janë kontraktuar shfaqje në Bolonjë, Itali (gjatë këtij muaji), pastaj në muajin maj jemi në qytetin Visbaden në Gjermani. Turneu do të vazhdojë në muajin shtator në Poznan, Poloni dhe pritet që të realizohen edhe kontraktime me vende të tjera, të cilat janë në procedim e sipër.

Çfarë mund të na thoni për projektet e ardhshme, që ju presin?

Florie Bajoku: Kam marrë një ofertë nga Teatri “Arena del Sole”, për një projekt të ri. Fjala është për tekstin e Paolo Pasolinit “Jete e Dhunshme” 2011. Ky projekt do të realizohet në Itali, por më konkretisht do të flasim kur të shkoj atje.

Nuk ka dyshim se keni arritur një sukses në skenën evropiane, por pse kjo nuk u bën të jeni më shpesh në mediat e Kosovës?

Florie Bajoku: Është e vërtetë se çdo aktori i pëlqen t’i pranohet suksesi i tij edhe në media. Por kam frikë nga niveli i disa mediave të sotme në Kosovë, që ende klanizohen dhe parapaguajnë “afirmatorë” pa vepra konkrete, emra këta të “të zgjedhurish” për falsifikime vlerash, derisa suksesin e një artisti nuk e konsiderojnë edhe të Kosovës, sidomos kur ai e përfaqëson Kosovën në qendrat më të mëdha të traditës teatrore evropiane. Disa raste intervistimi, gazetat i ka shndërruar në “lajm”, por edhe ky “lajm” i ka eliminuar të dhënat që, vërtetë do të ishin lajm i vitit (së paku). Por nuk dua të them kanë shkruar gazetat e Tel Avivit, Varshavës, Bolnonjës, etj. Ndaj nuk më bën për këto të Prishtinës. Përkundrazi, më shumë pëlqejë një, siç thashë, “lajmë” në mediat e Kosovës, se sa një kritikë afirmative në qendrat tjera. Por ja se kot shtirem indiferente. Më vjen keq për vete, jo për ata.

A mendoni se kaq sa e keni përfaqësuar Kosovën, është arritur një shkallë e lartë andej nga je nisur?

Florie Bajoku: A do të mund t’i përgjigjem kësaj pyetje? E di se është stereotipike të thuash se “sado që bën për vendin tënd, gjithmonë ke bërë më pak se sa ke dashur”. Por, mund të them se kam punuar shumë seriozisht dhe nuk kam improvizuar. E kam pasur shumë të qartë se kam përballë një konkurrencë aktorësh me famë botërore. Të arrish midis tyre të dallohesh, nuk është punë e lehtë. Asgjë në këtë nivel nuk arrihet pa një përkushtim dhe koncentrim maksimal. Unë shpresoj se ky nuk është maksimumi sa mund të ofroj. Besoj se mundem më shumë.