Pervecse eshte mjaft i shijshem, rrushi i thate ka shume te mira dhe lufton edhe shume semundje.
Arsyet pse duhet tė konsumojnė rrushin e thatė janė tė shumta, pėrveē shijes sė veēantė, ai ėshtė tepėr i shėndetshėm pėr organizmin tonė. Konsumimi i rrushit tė thatė ka shumė dobi pėr shėndetin tonė, sepse luftohen mbi 10 sėmundje, si qetėsimi i organizmit, anemisė, etheve, dobėsisė seksuale. Rrushi i thatė gjithashtu ndihmon nė shtim tė peshės, ndihmon sytė, dhėmbėt dhe kockat. Studime tė shumta gjithashtu evidentojnė se rrushi i thatė ėshtė i pazėvendėsueshėm pėr prezencėn e lartė tė vitaminave, aminoacideve dhe mineraleve (si seleniumi, fosfori ), tė cilėt ndihmojnė nė thithjen e materieve tė tjera ushqyese dhe proteinave nė trup. Sakaq tejet i pėrdorur ėshtė edhe nė kuzhinėn tonė.
Sėmundjet
Njė prej shqetėsimeve qė u jep zgjidhje rrushi i thatė ėshtė edhe kapsllėku, pėr tė cilin kur hahet, rrushi fryhet, pasi fibra qė ėshtė prezente nė tė nė formė tė tharė thith ujė. Kjo ndihmon nė lehtėsimin e kapsllėkut.
Shtimi i peshės
Rrushi i thatė, sikurse tė gjitha frutat e tjerė tė thara, ėshtė shumė i mirė pėr shtim tė peshės, pasi ėshtė pėrplot me glukozė dhe fruktozė, dhuron shumė energji. Kėshtu, pra, ato formojnė pjesėn ideale tė dietės si te atletet tė cilėt kanė nevojė pėr shumė energji e gjithashtu edhe tek ata tė cilėt kanė nevojė tė shtojnė peshė pa akumuluar kolesterol. Ēfarė i jep njė shtytje edhe mė tė madhe ėshtė prezenca e shumė vitaminave, aminoacideve dhe mineraleve (si seleniumi, fosfori), tė cilėt ndihmojnė nė thithtjen e materieve tė tjera ushqyese dhe proteinave nė trup.
Acidi
Acidoza ėshtė gjendja e rritjes sė acidit nė gjak (gjithashtu njihet si helmim i gjakut) apo i gazrave nė sistemin e frymėmarrjes. Kjo ėshtė shumė e dėmshme pėr trupin, pasi mund tė nxisė njė numėr problemesh, si ato tė lėkurės dhe dėmtim tė organeve tė brendshme, artritis, cermes, gurėve nė veshkė, rėnien e flokėve, sėmundjen e zemrės, tumoreve e gjithashtu edhe kancerit. Rrushi i thatė ėshtė burim i mirė i kaliumit dhe magnezit (pėrbėrėsit antiacid mė tė popullarizuar) qė tė dy janė shumė efikas nė zvogėlimin e aciditetit. Ato neutralizojnė acidet dhe kėshtu ndihmojnė kundėr acidozės.
Anemia
Rrushi i thatė pėrmban sasi tė konsiderueshme tė hekurit, i cili drejtpėrsėdrejti ndihmon nė shėrimin e anemisė. Gjithashtu pėrmban shumė anėtarė tė vitaminės B kompleks, tė cilėt janė esenciale pėr pėrpunimin e gjakut. Bakri qė gjendet nė to gjithashtu ndihmon nė pėrpunimin e rruazave tė kuqe tė gjakut.
Ethet
Fitopėrbėrėsit Polifenolik, qė njihen mirė pėr vetinė e tyre si antibiotik, vrasės sė baktereve dhe antioksiduese, gjenden me bollėk nė rrush tė thatė dhe ndihmojnė nė shėrimin e etheve duke luftuar infeksionet bakteriale dhe virale.
Dobėsi seksuale
Rrush i thatė ėshtė i njohur pėr stimulimin e epshit dhe nxitjen ereksionin, kryesisht pėr shkak tė prezencės sė aminoacidit tė quajtur Arginine, i cili ėshtė i dobishėm nė shėrimin e problemeve me ereksion. Nė Indi qėmoti ka qenė praktikė e zakonshme qė nuses dhe dhėndrit ti jepet njė gotė qumėsht i valuar me rrush tė tharė dhe me shafran. Rekomandohet qė ata qė vuajnė nga dobėsitė seksuale tė konsumojnė rregullisht rrush tė tharė.
Kockat
Pėrderisa kalciumi, qė ėshtė pėrbėrėsi kryesor i eshtrave, ėshtė prezent nė rrush tė thatė, rrushi i thatė ėshtė gjithashtu burimi mė i mirė i borit, njė mikro materie ushqyese (materie ushqyese qė kėrkohet nga trupi nė sasi shumė tė vogėl nė krahasim me materiet e tjera ushqyese) qė ėshtė shumė i domosdoshėm pėr formimin e duhur tė eshtrave dhe absorbimin e kalciumit. Por ėshtė veēanėrisht i dobishėm nė parandalimin e osteoporozės qė nxitet nga menopauza tek gratė dhe ėshtė shume i dobishėm pėr eshtrat dhe nyjet.
Sytė
Rrush i thatė pėrmban Fitopėrbėrėsit Polifenolik, tė cilėt kanė pėrbėrės antioksidues dhe janė shumė tė mirė pėr shėndetin okular (shikimin), pasi mbron sytė nga dėmet e shkaktuara nga radikalet e lira (oksiduesit) sikur degjenerimi makular, dobėsimi i pamjes nga mosha, katarakti etj. Si shtesė rrush i tharė pėrmban sasi tė mira tė vitaminės A, A-Beta Carotene dhe A-Carotenoid, qė tė gjithė janė esencial pėr shėndet tė mirė tė shikimit.
Dhėmbėt
Acidi Oleanolic, njėri nga fitokemikalet prezente nė rrush tė thatė, luan njė rol tė rėndėsishėm nė mbrojtjen e dhėmbėve kundėr prishjes, kaviteteve, copėtimit (spirrimit) tė dhėmbėve etj. Me efekt parandalon zhvillimin e Streptococcus Mutans dhe Porphyromonas Gingivalis, tė dy kėto specie tė baktereve, tė cilat janė pėrgjegjėse pėr kavitetet dhe problemet e tjera dentale. Veē kėsaj, rrush i tharė ėshtė shumė i pasur me kalcium, i cili ėshtė shumė i dobishėm pėr shėndetin dental, pasi parandalon thyerjen e dhėmbėve dhe smaltit dhe i bėn ata mė tė fortė. Njė gjė tjetėr interesante rreth rrushit tė tharė ėshtė se sa mė gjatė ju mbeten nė dhėmbė aq mė mirė, pasi kėshtu mundėson kontakt mė tė gjatė tė Acidit Oleanolic mė dhėmbė kėshtu duke parandaluar zhvillimin e baktereve. Veē atyre qė thamė mė lartė, bori prezent nė rrush tė thatė luan njė rol shumė tė rėndėsishėm nė kontrollimin e zhvillimit tė mikrobeve nė gojė e gjithashtu ndihmon shėndetin e eshtrave dhe tė dhėmbėve.
Pėrfitimet e tjera
Njė antioksidues prezent nė rrush tė thatė ėshtė shumė efektiv nė parandalimin e tumoreve dhe kancerit nė zorrėn e trashė. Fibra nė tė ndihmon nė nxjerrjen e helmeve nga trupi ynė, djegien e kolesterolit dhe kėshtu siguron shėndet tė mirė kardiakė. /ikub/