Shteti
Pikėt
Titulli Preferuar
nga Universiteti i Misurit nė SHBA njoftoi se vaji i bajames mund tė jetė njė armė e re nė luftėn kundėr obezitetit dhe diabetit.
Grupi i shkencėtarėve amerikanė, bazuar nė hulumtimin e tyre mbi disa kavje, theksuan se vaji i pėrfituar nga farat e bajames ka efekt mbi disa mikroorganizma, qė jetojnė nė stomak.
Specialistėt, transmeton TRT njoftimin, e pėrzien vajin e bajames me ushqimin e minjve obezė tė laboratorit dhe konstatuan njė rritje tė ndjeshmėrisė sė kavjeve ndaj insulinės.
Vaji i bajames pati efekt mbi 3 lloje mikroorganizmash, qė jetojnė nė stomakun e minjve. Por zhvillimi mė pozitiv ishte se e njėjta mėnyrė tė ushqyeri nuk dha efekte tė padėshiruara tek kavjet e dobėta, theksuan shkencėtarėt e Universitetit Misuri.
Hulumtimi i sipėrcituar u publikua nė faqen e internetit tė revistės Science Daily.
Nga ana tjetėr, ekspertė tė Universitetit tė Londrės paralajmėruan se popullsia mbipeshė dhe ajo obeze mund tė shndėrrohet nė njė kėrcėnim tė madh pėr jetėn nė dekadat e ardhshme.
Rritja e madhe demografike ka vendosur nėn presion rezervat aktuale ushqimore dhe nė vitet e ardhshme situata mund tė vazhdojė tė pėrkeqėsohet nė mėnyrė drastike, jo vetėm prej shtimit tė popullatės, por edhe prej konsumimin tė tepėrt tė ushqimeve.
Popullsia mbipeshė dhe obeze aktualisht ndikon nė rritjen e ēmimit tė ushqimeve nė mėnyrė abuzive, duke rritur koston pėr njerėzit e varfėr kryesisht nė vendet tė botės sė tretė, por edhe mė gjerė.
Nėse asgjė nuk do tė bėhet nė kėtė drejtim, nė vitin 2050 pritet qė popullsia nė tokė tė jetė shtuar edhe me 2,3 miliardė njerėz, ndėrsa obeziteti mund tė jetė rritur deri disa herė mė shumė.
Sipas pėrllogaritjeve, e gjithė popullsia mbi tokė peshon 287 milionė tonė, 15 milionė prej tė cilėve si rezultat i mbipeshės dhe 3,5 milionė si rezultat i obezitetit.
Tė dhėnat e Organizatės Botėrore tė Shėndetėsisė (OBSH) tregojnė se mesatarja e peshės nė botė ėshtė rritur nė 71 kilogramė, nga 62 qė ishte deri disa vite mė parė, ndėrsa mė shumė se gjysma e personave, qė jetojnė nė Evropė, si edhe 3/4 atyre nė Shtetet e Bashkuara tė Amerikės, janė mbipeshė.
Aktualisht vendet me popullsinė mė tė shėndoshė nė botė janė SHBA-tė, Kuvajti dhe Kroacia, ndėrsa vendet me mesataren mė tė ulėt janė Korea e Veriut, Burundi dhe Kamboxhia. /Keshilla/
