Të ndihesh siç edhe ushqehesh!

Refreni i operes muzikore “Oliver” – “te ndihesh ashtu siç ha”, ka ecur qe nga kohet e urise deri me sot. Por nderkohe qe me perpara njerezit hiqnin dhimbjen duke ngrene sot ushqimi eshte nje menyre per tu ndjere me mire.

Per te gjithe ne ushqimi mund te ndryshoje mendjen.

“Ushqimi ka shume fuqi” – tha Bonnie Taub Dix, profesor dietash ne Americcan Dietic Association. “Nese e perdorni ate siç duhet ne dietat tuaja mund te ndryshoni sjelljen”.

Studimet kane treguar se disa ushqime, si gjeldeti, prodhimet e grurit, ato me sheqer kane efekte te drejtperdrejta ne tru, pasi çlirojne kimikate.

“Por jo vetem ushqimi ndikon ne sjelljen tuaj, por edhe sjellja ndikon ne ushqimin qe zgjidhni” – tha Taub Dix. “Fatkeqesisht, shumica e njerezve nuk hane ushqime te shendetshme”.

Sipas Institutit kombetar te Shendetit, 20.9 milione amerikane vuajne nga çrregullime te humorit dhe 14.8 milione shprehin depresion.

Rritja e njerezve me depresion dhe çrregullimeve te tjera çojne ne rritjen e njerezve obeze ne SHBA.

Me shume se nje e treta e amerikaneve ose 72 milione njerez jane numeruar te jene obeze ne vitin 2005.

“Do te ishte mire qe depresioni te kurohej nepermjet ushqimeve” – tha ajo.

Menyra me efektive per te stabilizuar humorin eshte te besh nje balancim te proteinave, karbohidrateve, frutave, perimeve, sheqerit, yndyrnave dhe alkolit. Duke u shoqeruar me ushtrime fizike, do te beje qe niveli i endrofines ne tru te jete konstant.

Me poshte jane disa ushqime te cilat njihen se ndikojne ne sjelljen e njeriut.

Salmoni

Salmoni qofte i pjekur ose jo, si dhe disa lloje te tjera peshqish si sardelet ose skumbri sjellin nje ndjesi te mire te njeriu duke bere kedo te buzeqeshi edhe pas nje dite shume te lodhshme.

Keto peshq jane te pasur me omega-3, e cila ndikon ne tru si dhe ne zemer. Ështe e sigurt se sjellja juaj do te ndryshoje per mire pasi ti konsumoni.

Trupi perdor omega-3 per te prodhuar serotinen ne tru, e cila mendohet se redukton stresin.

Omega -3 mund te gjendet edhe ne farat e lirit ose tek arrat.

Vendet si Japonia te cilat i kane ne dieten e tyre te perditshme peshqit si salmoni, sardelet dhe skumbri, kane me pak njerez me depresion se sa vendet e tjera.

Qumeshti

Ne vitet 1980 u be nje fushate e madhe per perdorimin e qumeshtit, ne menyre per te qene te shendetshem. Qumeshti eshte i mire si per trurin ashtu edhe per bukurine trupore.

Ai eshte i apsur ne kalcium dhe aminoacidin triptofan. Kalciumi njihet si element qe ndikon ne qetesimin e nervave kur njeriu ndihet i stresuar ose i shqetesuar.

Tryptofani eshte i rendesishem per prodhimin e serotines, e cila ndikon ne rritjen e humorit.

Departamenti i Shendetit amerikan rekomandon qe çdo njeri te pije tre gota me qumesht çdo dite. Nese nuk e pini dot qumeshtin e lopes, atehere hani disa lloj bajamesh te cilat jane te pasura ne kalcium dhe triptofan.

Kafeja

Kafeja mund te ndryshoje sjelljen ne disa nivele. Ne mengjes, aroma e kafes se pjekur mund tju bere te ndiheni me mire. Pas dy filxhanes, mendja e njeriut eshte me vigjilente dhe syte shkelqejne me shume.

Sigurisht, efektet e kafese ose pijeve te tjera te ngrohta, si çaji apo kakaoja , mund te rrisin humorin dhe euforine.

Problemi qendron nese e teprojme. Keshtu nese pime me shume se 4 ose 5 filxhane kafe ne dite ne behemi te varur prej saj. Nese ndodh nje dite qe nuk e marr sasine e duhur njeriu irritohet dhe bie ne depresion. Kafeja kur pihet ne darke mund te ndikoje ne pagjumesi duke rrezikuar qe njeriu te ndihet i lodhur dhe depresion.

Ekspertet thone se nje sasi e vogel kafeine eshte e lejueshme ne mengjes.

Çokollata
Studimet kane treguar se elementet e kakaos nga e cila behet çokollata jane te mbushur me elemente qe ndikojne ne rritjen e humorit te njeriut. Keto kimikate gjenden me shume ne çokollaten e zeze, e cila rekomandohet edhe nga ekspertet.

Çokollata e zeze eshte e pasur me polypenol, i cili ndikon jo vetem ne rritjen e humorit por edhe ne kujtesen dhe eliminimin e skizofrenise.

Polypenoli ndikon ne rritjen e endrofines ne tru dhe nxisin ndjenjat e terheqjes dhe marrjes lehte te gjerave.

“Si seksi ashtu edhe çokollata e zeze aktivizojne te njejten pjese te trurit” – thone ekspertet. “Pse te mos i kombinojme?”

Alkooli

Shumica e femijeve mesojne ne shkolle se droga dhe alkooli nuk jane te mira dhe duhen te evitohen per shkak se turbullojne trurin dhe demtojne funksionet e tij. Por nuk eshte vetem kjo qe alkooli ben.

“Nese alkooli pihet ne sasi te ulet ndikon ne rritjen e qarkullimit te gjakut duke ndikuar ne depresion, humor dhe ankth”.

“Alkooli do tju ndihmoje te flini dhe te ngriheni heret ne mengjes” – thote specialisti. Çrregullimet e gjumit bejne te ndiheni te lodhur dhe ne depresion. Alkooli e rregullon kete problem.

Hirra

Hirra eshte nje nenprodukt i djathit. Ështe e holle, dhe me ngjyre te zbardhur.

Ajo eshte e mire pasi eshte e pasur me tryptofan, aminoacidin kryesor i cili kthehet ne serotonin per trurin dhe ndryshon sjelljen tuaj.

Nese nuk e pini dot ashtu siç eshte per shkak te hirres, ajo gjendet neper farmaci ose supermarkete.

Spinaqi

Spinaqi ben pjese ne familjen jeshile, dhe eshte i pasur me minerale qe ndikojne ne haqjen e ankthit dhe depresionit.

Spinaqi permban magnezium, nje mineral qe ndikon ne relaksim pasi ka efekte qetesuese.

Perimet me gjethe jeshile jane te pasura me acid folik, nje perberes qe ndikon ne heqjen e depresionit sipas shume studimeve.

Fast Food

Payshim qe ushqimet gjysme te gatshme jane shkaterruese per trupin. Ato mund te jene te shpejta, te lira dhe te lehta per tu mare por eshte trupi qe do te paguaje çmimin me pas.

Ato ndikojne ne djegien e shpejte te energjive dhe ulin tensionin. Por kjo menjehere kthehet ne anen e kundert “ato tentojne te rrisin tensionin te ulin energjine e trupit”.

Perveç vlerave te uleta ushqyese, ushqimet e shpejta permbajne elemente te cilet ndikojne negativisht ne sjelljen e njeriut.

Ngjyrosesit qe perdoren ne ushqime si benzoate dhe monosodium glutamate (MSG) ndikojne ne rritjen e ankthit.

Studimet kane treguar se ushqimet e shpejta dhe te konservuara permbajne omega-6 e cila vepron ne te kundert me omega-3 duke çuar ne nje disbalance midis te dyjave gje qe rezulton me rritjen e peshes dhe depresionit. /ikub/