Buzėqeshja e njė tė sapolinduri godet zemrėn e mamasė sė tij dhe jo vetėm kaq.
Sipas njė studimi amerikan, nė fakt kjo funksionon si njė lloj droge; njė histori me njė lidhje tė pa shkėputshme natyrale, e aftė tė veprojė nė mėnyrė tė pashpjegueshme nė trurin matern.
Zbulimi mund tė ndihmojė shkencėtarėt pėr tė shpjeguar mė mirė lidhjen mama-bebe pėr tė kuptuar pėrse ndonjėherė gjėrat shkojnė keq.
Lidhja nėnė-fėmijė ėshtė thelbėsore pėr zhvillimin e fėmijės- kujton Lane Strathearn, docent i pediatrisė nė Baylor College of Medicine nė Texas Childrens Hospital. Sipas tij, pėr disa arsye misterioze ndonjėherė kjo lidhje nuk zhvillohet normalisht.
Rezultati? Ka rrezik lėnie pas dore, braktisje dhe abuzim me tė vegjėlit, me efekte shkatėrruese pėr zhvillimin e njė fėmije.
Pėr tė hetuar mbi origjinėn e kėsaj lidhjeje tė veēantė, skuadra USA ka pyetur 28 nėna qė sapo kanė lindur, me tė vegjėl 5-10 muajsh qė tė shohin fotot e fėmijėve tė tyre dhe tė tė huajve, ndėrkohė qė ishin nėn mbikėqyrjen e njė rezonance magnetike. Njė sistem qė lejon tė zbulohen pjesėt e trurit qė gjatė kėsaj kohe furnizohen mė shumė me gjak.
Nė disa foto fėmijėt buzėqeshnin dhe ishin tė lumtur, nė tė tjera ishin tė trishtuar, ndėrsa nė njė pjesė ishin me njė shprehje fytyre neutrale.
Kėrkuesit zbuluan se kur gratė shohin fytyrat e fėmijėve nė pjesėt e tyre tė trurit ndizeshin disa zona thelbėsore.
Nė mėnyrė tė veēantė bėhet fjalė pėr zonėn e lidhur me dopaminėn, hormonin e mirėqenies. «Me njė fjalė, tė shohėsh fytyrėn e fėmijės ėshtė njė lloj ngacmimi natyral pėr mamatė- thotė kėrkuesit.
Forca e reagimit, varet nga shprehja e fytyrės sė fėmijės. Efekti mė i fortė nė trurin matern regjistrohej nė rastin e bebeve tė qeshur- thonė kėrkuesit.
Ndėrkohė qė kishte njė efekt me tė vogėl nė rastin e fėmijėve tė trishtuar, ose atyre qė ishin tė qetė.
Edhe nė kėtė rast u pa njė diference e vogėl nė reagimin e trurit matern, lidhur me pamjet e trishtuar tė fytyrės sė fėmijės sė vet, nė krahasim me atė tė njė tė panjohuri.
Nė pėrgjithėsi, duket se mamatė reagojnė nė mėnyrė mė intensive ndaj gjakut tė tyre. Tė kuptosh se si njė mama i pėrgjigjet tė sapolindur tė saj kur qesh ose kur qan, mund tė jetė hapi i parė nė shpjegimin e bazės nė lidhjen nėnė-fėmijė