nga Vizitor 25/3/2009, 22:09
Studim mbi sėmundjet e zemrės
Ndėrsa dy studime tė reja nė fushėn e sėmundjeve tė zemrės tregojnė se vetėm ulja e
nivelit tė kolesterolės mund tė mos jetė njė hap i mjaftueshėm pėr parandalimin e
njė goditjeje nė zemėr. Shkencėtarėt kanė vėnė re se krahas nivelit tė lartė tė
kolesterolės, ėshtė edhe niveli i inflamacionit tė artereve qė shton rrezikun e
goditjeve nė zemėr.
Ē'do vit qindra mijėra nėnshtetas amerikanė pėsojnė goditje nė zemėr apo bllokim tė
artereve koronare, pavarėsisht nga niveli normal i kolesterolės. Dr. Steven Nisen i
klinikės sė Klevelandit thotė se duke parė nivelet e kolesterolės si dhe nivelin e
inflamacionit brenda artereve tė pacientit u shpjeguan disa probleme.
Gjithnjė e mė shpesh po vihet re se kur arteret pėrbrenda janė tė prekura apo tė
acaruara, kolesterola dhe pllakėzat e kane kanė mė tė lehtė pėr tu grumbulluar
pėrgjatė mureve tė
brendėshme tė artereve. Me kalimin e kohės inflamacioni ose ky acarim mund tė bėjė
qė pllakėzat tė pėsojnė frakturė, duke bllokuar qarkullimin e gjakut, gjė qė bėhet
shkak pėr goditje nė zemėr. Doktor Paul Riker i spitalit Brigham thotė se tė dhėnat
e reja tregojnė se ulja e shkallės sė inflamacionit pakėson dukshėm rrezikun nga
goditjet nė zemėr.
Nė studim u morrėn nė shqyrtim pacientė qė kishin pėsuar goditje nė zemėr dhe qė
pėrpiqeshin tė shmangnin njė goditje tė dytė. Gjatė studimit, niveli i kolesterolės
bie dukshėm, ndėrsa me uljen e nivelit tė inflamacionit, rreziku ndaj goditjeve nė
zemėr pakėsohej me 50 pėrqind.Shkencėtarėt thonė se niveli i inflamacionit tė
artereve mund tė matet nėpėrmjet njė analize tė thjeshtė gjaku. Niveli i
inflamacionit mund tė ulet nėpėrmjet ilaēeve si dhe nėpėrmjet dietave, rėnies nga
pesha, ushtrimeve fizike dhe lėnia e duhanit.
Transplantimi i fijeve nervore
Ndėrkohė, njė procedurė tepėr e guximshme e transplantimit tė fijeve fijeje nervore
po u jep shpresė pacientėve me gjymtyrė tė paralizuara. Askush nuk kishte
parashikuar njė shenjė kaq pozitive, pas 16 muajsh dora e Dylanit po jep shenja
jete, kjo tregon se transplantimi i fijes nervore mund tė jetė i sukseshėm.
Operacioni zgjati 7 orė. Fijet nervore mjekėt i morrėn nga kėmba e pacientit dhe i
vendosen ato nė njė pjesė tė shtyllės kurrizore e dėmtuar nga njė aksident me
motorēikletė. Kirurgu Andrew Elkwood shpjegon se si atij iu desh tė ndėrhynte nė
dyja anėt e qafės sė pacientit pėr tė bėrė njė lidhje shtesė tė nervit nė shtyllėn
kurrizore duke kapėrcyer nervin e dėmtuar. Shenjat janė tepėr pozitive. Gishtat e
dorės kanė filluar tė lėvizin dhe tė gjitha tė dhėnat tregojnė se nervi do tė
riaktivizohet.
njė gjen kundėr efekteve tė alkolit
Kohėt e fundit, shkencėtarėt kanė zbuluar njė gjen tek minjtė, i cili mund tė
kontrollojė reagimin e njerėzve kur ata ndalojnė pirjen e alkolit. Shkencėtarėt
shpresojnė se kėto studime mund ti bėjnė ata tė njihen mė mirė me efektet e alkolit
tek njerėzit.
Njė mbrėmje nė qytet, duke pirė me shokė mund tė jetė diēka e bukur, por
shkencėtarėt kanė zbuluar se konsumimi i vazhdueshėm, apo nė sasi e madhe i pijeve
bėn qė truri te pėrshtatet efekteve tė alkolit. Ky proces ndodh nė qelizat e trurit
tė njerėzve qė e pijnė rregullisht alkolin, pijanecėve kronikė, duke krijuar njė
numėr mė tė madh molekulash, qė quhen receptorė. Kėta receptorė mund tė marrin
sinjale nga qeliza tė tjera. Kjo e vėshtirėson gjendjen pėr atė qė vendos ta lerė
alkolin, duke e detyruar trupin e tij tė tėrhiqet, apo rezervohet. Ja si e shpjegon
kėtė proces Sid Strickland, studjues nė Universitetin Rockfeller tė New Yorkut:
Nė se ndėrpritet menjėherė etanoli, veprimi i tij nė organizmin e njeriut nuk
largohet menjėherė, por vazhdojnė tė mbeten receptorėt dhe njė ndjeshmėri e lartė, e
cila ēon nė njė gjendje tė acaruar tė njeriut qė ėshtė mėsuar tė pijė alkohol.
Shkencėtarėt nė Universitetin Rockfeller kanė studjuar efektet e alkolit dhe
mendojnė se kanė gjetur njė gjen qė mund tė kontrollojė procesin e pėrshtatjes sė
organizmit. Gjatė konsumimit tė alkolit, gjeni i quajtur [-TPA-], ndihmon nė
krijimin e njė enzime, e cila krijon receptorė shtesė.
Shkencėtarėt thonė se pėrdorimi i ilaēit Ifenprodil mund ta bllokojė gjenin
[-TPA-]. Deri tani, shkencėtarėt kanė mundur ti pakėsojnė simptomat e tėrheqjes tek
minjtė. Sid Strickland shpjegon se kjo mund tė ndihmoj dhe njerėzit.
Ideja do tė ishte se nė se dikush ka abuzuar vazhdimisht me alkolin, qė pėrmban
etanol, dhe nė njė moment ai kėrkon ta ndėrpresė tė pirėt, ilaēi i ri mund ta
frenojė prodhimin e kėsaj enzime dhe kjo do tė pakėsonte efektet e tėrheqjes sė
menjėhershme. Megjithėse do tė duhen vite pėr pėrdorimin e ilaēit Ifenprodil tek
njerėzit, ky pėrbėn njė hap tė ri pėr njohjen me efektet e alkolit tek truri i
njeriut.
_________________
