Shteti
Pikėt
Titulli Preferuar
nga Stazhieri, Martin Glatz, 31 vjeē, ka pėrfunduar studimet pėr Marrėdhėnie Ndėrkombėtare. Ēfarė nuk i kanė dėgjuar veshėt pėr Shqipėrinė. E kanė porositur se po shkon nė njė vend tė pasigurt, por kjo "mollė e ndaluar", e ka bėrė mė kureshtar Martinin, pėr ta parė jetėn nga afėr.
Gjėja qė ka blerė mė shumė deri tani nė Shqipėri, janė byrekėt. Nuk do ta besoni, por kur shkojmė e takojmė nė zyrėn e punės, ai nuk ishte aty, kishte kyēur derėn dhe kishte dalė. Pas 3 minutash na vjen me qese nė dorė, ku kishte vendosur dy byrekė... Ka vetėm dy javė qė ka ardhur nė vendin tonė. Jeton nė njė apartament, njė dhomė e kuzhinė, pranė rrugės sė Durrėsit.
Martin Glatz, ėshtė 31 vjeē, vjen nga Zvicra. Ka pėrfunduar shkollėn pėr Marrėdhėnie Ndėrkombėtare nė Universitetin e Gjenevės, shtatorin e vitit tė kaluar, por ajo qė e ka sjellė djaloshin nė Shqipėri, ėshtė puna. Pas mbarimit tė studimeve, ka punuar nė njė shoqatė humanitare pėr tė drejtat e njeriut nė Zvicėr. Pas njė periudhe kohore, ėshtė nė praktikėn e punės, ku punonjėsit duhet tė bėjnė njė stazh punė nė njė vend tjetėr. Pėr Martinin ishin 3 mundėsi: Serbia, Bullgaria dhe Shqipėria.
Tė gjithė kandidatėt duhet tė dorėzonin kurrikulumin e tyre pranė qendrave tė punės dhe mė pas personi do tė pėrzgjidhte shtetin ku do tė kalonte gjashtė muaj praktikė pune. Megjithėse kishte tre mundėsi zgjedhjeje, mendja i shkoi te Shqipėria. Vazhdonte tė dėgjonte vazhdimisht opinione negative.
Pėr ta parė nga afėr vendin e "ndaluar", bėri kėrkesėn tė vinte nė Shqipėri dhe deri tani nuk ėshtė penduar qė ka ardhur kėtu. Pa zbritur ende nė Shqipėri, kishte dėgjuar shumė pak pėr tė. Dhe kur u kishte thėnė miqve tė tij se do tė shkonte tė bėnte stazhin e punės kėtu, ata kishin ngelur tė habitur.
E dini cila ishte pėrgjigja e tyre ndaj Martinit: "Mos shko, se atje ėshtė njė vend i pasigurt"! Aty Martinit i lindi njė dėshirė akoma mė e madhe pėr tė njohur vendin, tė cilėt miqtė e tij e shanin. Ndėrsa kur e pyet tani se si i duket Tirana, i shkėlqejnė sytė. Ajo qė dėgjohet e para nga goja e tij, ėshtė se "janė njerėz shumė mirėpritės".
I janė bėrė mė shumė se 14 mėngjese qė zgjohet nė qiellin shqiptar. Pėr momentin....hiē. Nuk ka asnjė vėrejtje. Personeli i punės ku punon, pranė Qendrės sė Rehabilitimit dhe Traumės, ėshtė sjellė shumė miqėsor me mysafirin e huaj. Madje ka filluar tė mėsojė fjalėt e para nė shqip.
Ēfarėdo qė t'i thuash zviceranit, e vetmja gjė qė bėn, ėshtė se tė shikon i habitur, duke kėrkuar tė kuptojė diēka nga gjuha qė flitet, dhe qesh. Praktika qė ai po bėn pranė kėsaj qendėr, ėshtė formulimi i databazave, dokumenteve e raporteve tė ndryshme, pėr tė drejtat e njeriut dhe problemet e dhunės. Sė shpejti do tė kryejė edhe vizita nė burgjet shqiptare, duke parė nga afėr jetesėn e tė burgosurve, problemet dhe hallet qė ata kanė.
Kohėzgjatja e qėndrimit nė Shqipėri ėshtė 6 muaj dhe mė pas do tė kthehet nė vendin e tij. Nuk ėshtė i sigurt nėse do tė pranonte ftesėn pėr njė punė tė pėrshtatshme kėtu apo jo. I ndjek lajmet edhe pse nuk kupton mirė shqip. Politikanėt kryesorė i njeh dhe ka mendimin se Shqipėria po bėnė hapa pėrpara.
Jeta nė qytetin Tiranės i ngjan me Turqinė.
"Ka shumė njerėz nė rrugė, shumė trafik, dyqane tė vegjėl, mbizotėron rrėmuja",- thotė ai. I pėlqen shumė gatimi tradicional shqiptar, pėr momentin kujton vetėm fėrgesėn e Tiranės.
Ka shkuar edhe nė qendra tregtare pėr tė blerė veshje, po nė kėtė pikė dukej pak i zhgėnjyer: "ēmimet ishin mė keq se nė Zvicėr", - thotė ai, "njė palė xhinse 120 euro"... Po Martini ka filluar tė krijojė shoqėritė e parė nė pallat me komshinjtė. Nuk ėshtė se ai do tė marrė "farė kosi" nga ata, por rrėfen se janė treguar miqėsorė.
Vajzat shqiptare i duken tė kėndshme. Ėshtė herėt, thotė, pėr tė pasur ndonjė shoqe, po nuk do t'ia falte vetes tė largohej nga Shqipėria, pa njė mikeshė shqiptare. Ndėrsa kur e pyesim, nėse do martohej mė njė shqiptare... shtrembėron fytyrėn dhe me buzė nė gaz pėrgjigjet: "nuk kam ardhur pėr tė gjetur nuse kėtu, po, ku i dihet...!
Gjėja qė ka blerė mė shumė deri tani nė Shqipėri, janė byrekėt. Nuk do ta besoni, por kur shkojmė e takojmė nė zyrėn e punės, ai nuk ishte aty, kishte kyēur derėn dhe kishte dalė. Pas 3 minutash na vjen me qese nė dorė, ku kishte vendosur dy byrekė... Ka vetėm dy javė qė ka ardhur nė vendin tonė. Jeton nė njė apartament, njė dhomė e kuzhinė, pranė rrugės sė Durrėsit.
Martin Glatz, ėshtė 31 vjeē, vjen nga Zvicra. Ka pėrfunduar shkollėn pėr Marrėdhėnie Ndėrkombėtare nė Universitetin e Gjenevės, shtatorin e vitit tė kaluar, por ajo qė e ka sjellė djaloshin nė Shqipėri, ėshtė puna. Pas mbarimit tė studimeve, ka punuar nė njė shoqatė humanitare pėr tė drejtat e njeriut nė Zvicėr. Pas njė periudhe kohore, ėshtė nė praktikėn e punės, ku punonjėsit duhet tė bėjnė njė stazh punė nė njė vend tjetėr. Pėr Martinin ishin 3 mundėsi: Serbia, Bullgaria dhe Shqipėria.
Tė gjithė kandidatėt duhet tė dorėzonin kurrikulumin e tyre pranė qendrave tė punės dhe mė pas personi do tė pėrzgjidhte shtetin ku do tė kalonte gjashtė muaj praktikė pune. Megjithėse kishte tre mundėsi zgjedhjeje, mendja i shkoi te Shqipėria. Vazhdonte tė dėgjonte vazhdimisht opinione negative.
Pėr ta parė nga afėr vendin e "ndaluar", bėri kėrkesėn tė vinte nė Shqipėri dhe deri tani nuk ėshtė penduar qė ka ardhur kėtu. Pa zbritur ende nė Shqipėri, kishte dėgjuar shumė pak pėr tė. Dhe kur u kishte thėnė miqve tė tij se do tė shkonte tė bėnte stazhin e punės kėtu, ata kishin ngelur tė habitur.
E dini cila ishte pėrgjigja e tyre ndaj Martinit: "Mos shko, se atje ėshtė njė vend i pasigurt"! Aty Martinit i lindi njė dėshirė akoma mė e madhe pėr tė njohur vendin, tė cilėt miqtė e tij e shanin. Ndėrsa kur e pyet tani se si i duket Tirana, i shkėlqejnė sytė. Ajo qė dėgjohet e para nga goja e tij, ėshtė se "janė njerėz shumė mirėpritės".
I janė bėrė mė shumė se 14 mėngjese qė zgjohet nė qiellin shqiptar. Pėr momentin....hiē. Nuk ka asnjė vėrejtje. Personeli i punės ku punon, pranė Qendrės sė Rehabilitimit dhe Traumės, ėshtė sjellė shumė miqėsor me mysafirin e huaj. Madje ka filluar tė mėsojė fjalėt e para nė shqip.
Ēfarėdo qė t'i thuash zviceranit, e vetmja gjė qė bėn, ėshtė se tė shikon i habitur, duke kėrkuar tė kuptojė diēka nga gjuha qė flitet, dhe qesh. Praktika qė ai po bėn pranė kėsaj qendėr, ėshtė formulimi i databazave, dokumenteve e raporteve tė ndryshme, pėr tė drejtat e njeriut dhe problemet e dhunės. Sė shpejti do tė kryejė edhe vizita nė burgjet shqiptare, duke parė nga afėr jetesėn e tė burgosurve, problemet dhe hallet qė ata kanė.
Kohėzgjatja e qėndrimit nė Shqipėri ėshtė 6 muaj dhe mė pas do tė kthehet nė vendin e tij. Nuk ėshtė i sigurt nėse do tė pranonte ftesėn pėr njė punė tė pėrshtatshme kėtu apo jo. I ndjek lajmet edhe pse nuk kupton mirė shqip. Politikanėt kryesorė i njeh dhe ka mendimin se Shqipėria po bėnė hapa pėrpara.
Jeta nė qytetin Tiranės i ngjan me Turqinė.
"Ka shumė njerėz nė rrugė, shumė trafik, dyqane tė vegjėl, mbizotėron rrėmuja",- thotė ai. I pėlqen shumė gatimi tradicional shqiptar, pėr momentin kujton vetėm fėrgesėn e Tiranės.
Ka shkuar edhe nė qendra tregtare pėr tė blerė veshje, po nė kėtė pikė dukej pak i zhgėnjyer: "ēmimet ishin mė keq se nė Zvicėr", - thotė ai, "njė palė xhinse 120 euro"... Po Martini ka filluar tė krijojė shoqėritė e parė nė pallat me komshinjtė. Nuk ėshtė se ai do tė marrė "farė kosi" nga ata, por rrėfen se janė treguar miqėsorė.
Vajzat shqiptare i duken tė kėndshme. Ėshtė herėt, thotė, pėr tė pasur ndonjė shoqe, po nuk do t'ia falte vetes tė largohej nga Shqipėria, pa njė mikeshė shqiptare. Ndėrsa kur e pyesim, nėse do martohej mė njė shqiptare... shtrembėron fytyrėn dhe me buzė nė gaz pėrgjigjet: "nuk kam ardhur pėr tė gjetur nuse kėtu, po, ku i dihet...!
