Kjo do tė vėshtirėsojė punėn e organizmit si dhe nuk do tė lejojė furnizimin e tij me oksigjen dhe lėndė ushqimore. Nė kėto sėmundje futen grupime tė ndryshme...Zemra si organ muskulor luan rolin e pompės e cila e shtyn gjakun nė qarkullim. Zemra, arteriet, venat dhe kapilarėt formojnė sistem tė mbyllur tė gjakut. Zemra ėshtė organ i zgavruar muskulor i pėrbėrė prej dy zgavrave mė tė vogla, veshėza, dhe nė dy zgavra mė tė mėdha, barkushe, tė cilėt tkurren dhe shtrihen duke e detyruar gjakun tė qarkullojė. Arteriet janė enė elastike tė gjakut, tė cilat gjakun e largojnė nga zemra. Venat janė enė tė buta elastike tė cilat e sjellin gjakun nė zemėr. Puna e muskujve dhe organeve tė tjera e shtyn gjakun nėpėr to. Kapilarėt e gjakut janė enėt mė tė holla tė gjakut pėrmes tė cilave bėhet kėmbimi i materieve ushqyese nė gjak.
Si funksionon
Zemra dihet qė ėshtė njė pompė qė pompon gjakun. Dhe, nė rastin e sėmundjeve tė zemrės kemi prishje tė funksionit tė saj si pompė. Gjithashtu nė sėmundjet e zemrės ka rėndėsi si kur prishet ritmi, ashtu edhe kur prishen valvulat, ose kur prishet tėrėsia e mureve tė saj. Kur prishet ritmi kemi aritmitė qė janė dy llojesh, me ritėm tė shtuar ose takikardive, ose me ritėm tė ngadalėsuar qė janė bradikarditė. Po ashtu kur prishen valvulat zemra nuk funksionon mirė si pompė dhe nė kėto raste bėhen operacione tė ndryshme pėr zėvendėsimin e tyre. Po ashtu, lloj tjetėr sėmundjeje tė zemrės janė edhe ato qė prishin muret e zemrės, siē ėshtė infarkti. Nė tė gjitha kėto raste, duke mos funksionuar si pompė ajo nuk ēon dot gjakun nė tė gjithė trupin dhe kėshtu nuk furnizohet organizmi me oksigjen edhe me lėndė ushqimore. Duke mos u furnizuar me to, organizmi do tė fillojė tė mos funksionojė si duhet.
Simptomat
Nė rastin e sėmundjeve tė zemrės do tė kemi shenja si marrja e frymės, ėnjtje tė kėmbėve, nxirje e buzėve ose edhe dhimbje kur kemi infarkt pėr arsye se ndodh vdekje e njė pjesė tė murit tė dhomave tė zemrės. Stadi i fundit i sėmundjes sė zemrės ėshtė pamjaftueshmėria e zemrės (insuficienca kardiake) nė tė cilėn ky organ nuk e kryen funksionin e saj dhe njeriu bėhet invalid. Nė momentin kur kjo pamjaftueshmėri nuk mund tė pėrballohet nga organizmi, atėherė organizmi vdes.
6 variantet e sėmundjes
* Zemra e zgjeruar paraqet dobėsimin e muskulit tė zemrės, i cili ngadalshėm dhe dobėt kontrakton me kėtė dobėson qarkullimin i gjakut dhe organet nuk kanė oksigjen tė mjaftuar. Si pasojė e kėtyre mungesave, paraqitet dobėsimi i pėrgjithshėm i organizmit.
* Miokarditis ėshtė ndezje e pėrgjithshme e muskulit tė zemrės, gjė qė paraqitet si rezultat i sėmundjeve tė tjera, ndonjė infeksion mė i madh si gripi, reumatizmi i dhėmbėve, bajameve etj.
* Infarkti ėshtė vdekje e njė pjese tė indit muskulor tė zemrės. Kjo sėmundje paraqitet nga mbyllja e ndonjė dege tė arterieve tė cilat ushqejnė zemrėn, gjatė kontraksionit (ngushtimit) momental tė arterieve, ndonjė plasaritjeje e arterieve e pėrcjellė me gjakderdhje, gjatė streseve ose si pasojė e shtypjes sė lartė.
Nė kėto raste indi muskulor ose njė pjesė e zemrės mbetet pa ushqim dhe pa oksigjen, menjėherė pas kėsaj ajo pjesė e muskulit tė zemrės tė vdes. Infarkti pėrcillet me dhimbje tė rėnda. Ka raste kur zemra ndėrpret punėn dhe shkaktohet vdekje.
* Aritmia ėshtė rrahje e shpejtė dhe e ngadalshme e zemrės ose rrahje e pėrzier e ngadalėsuar dhe e shpejtuar me kėrcime dhe ndėrprerje tė rrahjeve. Kjo dukuri ėshtė pasojė e kontrollit tė disharmonizuar tė ngacmimeve nervore tė punės sė zemrės, tė cilat e kanė prejardhjen nga qendrat e sistemit nervor.
*Arteroskleroza ėshtė grumbullimi i materieve tė yndyrshme dhe kripėrat e kalciumit nė brendi nė muret e arterieve, kjo ēon deri tek mbyllja e tyre dhe zvogėlimi i qarkullimit tė gjakut me shumė pasoja si dhe zmadhimi i shtypjes sė gjakut, e cila mund tė shkaktohet edhe nga gjendjet nervore, streset etj. Tė gjitha kėto kanė lidhje tė drejtpėrdrejtė me mosfunksionimin e mirė tė zemrės.
* Embolia ėshtė mbyllja e ndonjė arterie tė trurit, njė lloj si infarkti i zemrės. Kjo shkakton dėmtimin e ndonjė qendre dhe me kėtė rast paraqitet paraliza ose vdekja. Ikub