Personat qė vuajnė nga sėmundjet e zemrės duhet tė zgjedhin me kujdes ambientin sė ku jetojnė. Mjekėt kėshillojnė se duhet tė tregohen tė gjithė tė kujdesshėm, qė tė evitohen sa mė shumė ato ambiente, ku ndotja e ajrit ėshtė mė e theksuar. Shkaku kryesor i infarktit ėshtė mungesa e vajtjes se oksigjenit bashkė me gjakun nė qelizėn muskulore, por kjo nė zonat me ndotje tė lartė shtohet akoma edhe mė tepėr. Pikėrisht pėr tė shmangur kėto probleme, mjekėt kėshillojnė tė pėrdoren ecjet nė ambientet me ajėr tė pastėr. Por edhe tė ftohtėt ėshtė njė nga shkaktarėt e tjerė, kryesore, qė sjellin probleme pėr tė sėmurėt me zemėr. Kardiologėt theksojnė se ata persona, tė cilėt zgjedhin tė konsumojnė alkool pėr tė pėrballuar tė ftohtin duhet tė kenė shumė kujdes.
Shkaktarėt
Kjo zgjidhje ėshtė krejtėsisht e rrezikshme pėr shėndetin dhe kryesisht pėr zemrėn e tyre. Por si dhe sa ndikojnė kushtet atmosferike nė sėmundjet e zemrės. Pėrderisa shkaku i infarktit ėshtė mungesa e vajtjes sė bashku me gjakun e oksigjenit nė qelizėn muskulore, kuptohet qė jetesa nė njė mjedis tė pastėr ėshtė thelbėsore pėr mbarėvajtjen e shėndetit tė tė sėmurėve me zemėr. Nė njė vend ku ndotja nga pluhurat, gazrat e makinave apo edhe ndėrtimet do tė thotė qė njė frymėmarrje bėhet e vėshtirėsuar. Si pasojė dhe sasia e oksigjenit qė ai njeri thith ėshtė mė e pakėt. Kjo sjell automatikisht pasoja tė shėndeti i atyre personave qė vuajnė nga sėmundjet e zemrės. Ndryshe ndihet njė person nė njė ambient klimaterik tė pastėr, si nė Dajt apo edhe nė breg tė detit dhe ndryshe ndihet njė njėri nė mes tė Tiranės. Kėtu flasim pėr njerėzit mė shėndet tė mirė, atėherė ēduhet tė mendojmė pėr ata qė kanė problemė nė zėmėr?! Kėshtu qė ndotja e ambientit ndikon mė shumė tek tė gjithė njerėzit, pastaj pėr ata qė vuajnė nga zemra kjo ėshtė akoma dhe mė e theksuar. Po ashtu luhatja e temperaturave dhe kryesisht i ftohti, japin tek tė sėmurėt me zemėr njė sėrė pasojash. Edhe luhatjet e temperaturave apo edhe ato ekstreme krijojnė probleme tek njerėzit.
Temperaturat e larta
Pėr temperaturat e larta, problemi nuk ėshtė shumė i madh, sepse venat e gjakut hapen dhe qarkullimi i tij bėhet lirisht. Kur flasim pėr temperatura tė larta nuk mund tė themi pėr pikun, kur i kalon 30 gradėt dhe njė person ekspozohet nė diell, sepse nė kėtė rast ēdokush ėshtė i rrezikuar nė kėto temperatura. Qė njė mot i ngrohtė suportohet mė lehtė, se sa njė mot i ftohtė, gjatė tė cilit bėhet ngushtimi i enėve tė gjakut. Personat qė kanė probleme me koronaret, sindroma anginoz, kur shkojnė pėr tė fjetur dhe mbėshtillen me njė ēarēaf tė ftohtė ndihen edhe krizat e para.
Faktorėt negativė
Njė stres dhe problem i cili e shoqėron personin pėr njė kohė tė gjatė, atėherė mund tė jetė burim i njė sėmundjeje zemre.
Faktor tjetėr ėshtė duhani, i cili ėshtė shumė riskant, kur pihet nė sasinė mbi 20 cigare nė ditė pėr njė kohė tė gjatė, ndihmon nė zhvillimin e arterosklerozės nė arterien koronare. Por duhani ėshtė njė faktor i korrigjueshėm. Tjetėr faktor ėshtė mbipesha dhe kjo edhe mund tė korrigjohet. Tjetėr mund tė rendisim nivelin e lartė tė yndyrės nė gjak. Njė nga faktorėt qė mund tė korrigjohet disi ėshtė hipertensioni, ose siē e njohin tė gjithė tensioni i lartė i gjakut. Kemi edhe diabetin, njė nga faktorėt qė mund tė shkaktojė parainfarktin, i cili ėshtė njė faktor kompleks rreziku tek njerėzit mbi peshė. Tek njerėzit mbi peshė futen te burrat ata persona tė cilėt kanė njė perimetėr barku mbi 105 centimetra dhe tek gratė 103 centimetra. Por edhe dietat futen tek shkaktarėt dhe faktorėt, qė mund tė japin njė parainfarkt.
Ambientet e ftohta e tė ngrohta, pasojat
Gjithashtu, nėse njė i sėmurė del nga njė ambient i ngrohtė nė njė ambient tė ftohtė, kryesisht nė dimėr ndiejnė menjėherė dhimbjen e gjoksit. Pra mė i rrezikshėm pėr shėndetin ėshtė moti i ftohtė, se sa temperaturat e ngrohta, por kėtu pėrjashtohet gjithmonė piku i vapės. Shumė persona gjatė periudhės sė dimrit shtojnė konsumin e pijeve alkoolike. Shtrohet pyetja a ka ndonjė ndikim nė shėndetin e zemrės. Tė pėrdorėsh alkoolin pėr tė pėrballuar tė ftohtin nuk ėshtė aspak mėnyra e duhur. Kjo ėshtė kėshilla e parė e nevojshme pėr tė gjitha moshat, pavarėsisht nėse janė tė sėmurė nga zemra. Konsumimi i tepėrt i alkoolit dhe i mė shumė se njė kafeje nė ditė nga tė rinjtė dhe moshat e tjera ėshtė krejtėsisht i rrezikshėm pėr shėndetin dhe kryesisht pėr zemrėn e tyre. Nėse teprohet me alkool dhe kafe, qė kryesisht preferohet nga tė rinjtė, tė rrahurat e zemrės do tė shtohen, duke ngritur tensionin e gjakut dhe shkaktuar nė kėtė mėnyrė edhe kriza zemre.
Nevojat pėr lėngje e vitamina
Kur janė tė shumtė pacientėt qė kanė pasur problemė me zemrėn dhe ērregullimet e tensionit dhe nė raste tė tilla mjekėt janė tė detyruar tė rrisin edhe dozėn e mjekimit. Por cila ėshtė mėnyra pėr tė pasur njė shėndet sa mė tė mirė dhe pa probleme me zemrėn. Pėr tė pasur njė shėndet tė plotė pa shqetėsime zemre ėshtė mirė tė mos ndėrpritet marrja e sasisė sė lėngjeve me vitamina si B1, B6 dhe vitamina C. Nė vend tė kafeve tė tepėrta tė rinjtė dhe tė moshuarit duhet tė konsumojnė ēaj, i cili nė kėtė kohė bėn mirė pėr ēdo lloj sėmundjeje. Gjithashtu ėshtė shumė e nevojshme qė tė shmangen lėvizjet e tepėrta nė orėt kur tė ftohtėt ėshtė nė maksimum, si nė mėngjes dhe nė mbrėmje. Njė kujdes tė veēantė njerėzit nė kėtė tė ftohtė duhet t`i kushtojnė edhe veshjes sė tyre. Kryesisht ata duhet tė vishen mė rroba tė ngrohta, qė tė jenė sa mė rehat nga trupi dhe kėmbėt.
Faktorėt pėr njė shėndet sa mė tė mirė:
-Tė konsumohen sa mė shumė lėngje tė pasura me vitamina.
-Kryesisht vitaminat mė tė mira janė B1, B6 dhe vitamina C.
-Duhet tė eliminohet sa mė shumė pėrdorimi i kafeve.
-Tė eliminohet konsumimi i pijeve alkoolike.
-Tė eliminohet pirja e duhanit.
-Kėshillohen shėtitje nė ajėr tė pastėr.
-Ėshtė e preferueshme qė tė gjitha moshat tė konsumojnė ēaj.
-Tė shmangen lėvizjet gjatė orėve kur i ftohti ėshtė mė i ashpėr.
-Kujdes tė mos vishen me rroba shumė tė trasha.
-Veshjet e stinės duhet tė jenė tė pėrshtatshme pėr rehatinė e trupit.
Faktorėt qė shkaktojnė parainfarktin
-Stresi i vazhdueshėm shkakton parainfarkt
-Pirja e duhanit ėshtė faktor kryesor pėr njė sėmundje zemre. -Pirja e alkoolit shkakton probleme dhe parainfarkt nė zemėr
-Mbipesha predisponon gjithmonė njė parainfarkt.
-Mosha, kalimi i tė pesėdhjetave, ėshtė ndėr faktorėt e parainfarktit.
-Seksi mashkull ėshtė mė i prekur nga kjo sėmundje.
-Hipertensioni dhe moskurimi i tij shkakton infarkt.
-Moskurimi i diabetit bėhet shkak pėr njė infarkt.
-Dietat e forta shkaktojnė problemė nė zemėr.
-Kushtet atmosferike luajnė njė rol tė madh nė punėn e zemrės.
-Sėmundjet e zemrės, nga e kanė origjinėn.
-Njė stres dhe problem i cili e shoqėron personin pėr njė kohė tė gjatė, atėherė mund tė jetė burim i njė sėmundjeje zemre.
-Faktor tjetėr ėshtė duhani, i cili ėshtė shumė riskant, kur pihet nė sasinė mbi 20 cigare nė ditė pėr njė kohė tė gjatė, ndihmon nė zhvillimin e arterosklerozės nė arterien koronare./T.O/