Harrojeni shprehjen sekreti mund tė jetė diēka nė ujė. Zbulohet se jetėgjatėsia mund tė vijė si pasojė e zierjes sė kafesė sė veēantė greke
Ishulli grek i Ikarisė u bė i njohur fillimisht nga njė artikull i publikuar nė revistėn The New York Times, qė i quante banorėt e ishullit njerėzit qė harrojnė tė vdesin. Njė pėr qind e banorėve tė Ikarisė jetojnė tė shėndetshėm deri nė moshėn 90-vjeēare, krahasuar me europianėt ku shifra ėshtė 0.1 pėr qind.
Artikulli shėnonte njė numėr tė shumtė arsyesh pėrse Ikarianėt jetojnė aq gjatė: mungesa e ndotjes, dietat me fruta dhe perime, pėrdorimi i verės dhe pėrgatitja e kafesė me njė mėnyrė tė veēantė tė zierjes.
Pėrgjithėsisht konsumimi i kafesė ka qenė i lidhur me njė numėr tė mirash shėndetėsore, duke pėrfshirė kėtu mbrojtjen kundėr dy llojesh diabeti, sėmundjes sė Parkinsonit dhe mėlēisė.
Kėrkuesit e Universitetit tė Athinės tė udhėhequr nga Dr. Gerasimos Siasos zbuluan se ikarianėt zakonisht e konsumonin kafenė tė zier, gjė qė mund tė jetė e lidhur nė mėnyrė specifike me jetėgjatėsinė e tyre.
Kjo mėnyrė e zierjes sė njė kafeje tė veēantė greke, e cila ishte e pasur me polifenol, antioksidant dhe qė pėrmbante njė sasi caktuar kafeine, duket se ka pasoja mė shumė pozitive pėr shėndetin krahasuar me kafetė e tjera.
Nga njė grup prej 673 ikarianėsh, 65 prej tė cilėve jetonin nė ishull, kėrkuesit zgjodhėn rastėsisht 71 burra dhe 71 gra. Tek kėta krahasuan funksionet e indit tė tyre epitelial dhe lidhjen me konsumimin e kafesė.
Indi epitelial ėshtė shtresė qelizore, qė mbėshtjell enėt e gjakut dhe qė me kalimin e kohės dhe sipas mėnyrės sė jetesės prishet, duke shkaktuar sėmundje kardiovaskulare.
Rezultatet e studimit u publikuan mė 18 mars nė revistėn Vascular Medicine, duke vėrtetuar se subjektet qė kishin pėrdorur njė sasi tė caktuar tė kafesė sė zier greke, kishin funksionim mė tė mirė tė indit epitelial, sesa ata qė e kishin pėrdorur kafenė nė forma tė tjera.
Konsumimi i kafesė sė zier greke kishte lidhje me pėrmirėsimin e funksioneve tė indit epitelial edhe te personat me presion tė lartė gjaku.
Studimi i ri bėn njė lidhje tė re midis zakoneve tė ushqyerjes dhe shėndetit kardiovaskular. Duke pasur parasysh shtrirjen botėrore tė kafesė dhe efekteve tė saj tė ndryshme jemi tė lumtur, -shprehet dr. Siasos, qė zbuluam njė fakt i cili mund tė ndikojė nė mbarė opinionin publik.
Megjithatė, ėshtė e nevojshme kryerja e studimeve tė tjera pėr tė dokumentuar nė mėnyrė tė saktė, sesi mekanizmi i pėrdorimit tė kafesė mund tė ndikojė mbi sėmundjet kardiovaskulare.
Dr. Rob van Dam, njė asistent profesor i ushqimit nė Universitetin e Harvardit, kėshillon qė rezultatet e kėtij studimi tė mos merren pėr tė mirėqena nga konsumuesit e kafesė, pasi ka ende studime qė do ta provonin plotėsisht hipotezėn. Ėshtė shumė shpejt pėr tė bėrė receta pėrdorimi tė kafesė, shprehet ai, pasi ky ėshtė veē njė studim i vogėl, mangėsitė e tė cilit nuk janė llogaritur.
Dr. Rob van Dam vazhdon me hipotezat e tij, duke thėnė se pjesėmarrėsit e studimit mund tė jenė edhe pėrdorues tė aspekteve tė tjera tė shėndetshme, pėrveē pėrdorimit tė kafesė sė zier nė mėnyrė tė veēantė. Asistent profesori i Harvardit gjithashtu nėnvijėzon se kafeja pėrmban kafesol, njė stimulues i nivelit tė kolesterolit dhe pėr kėtė arsye, personat qė kanė nivel tė lartė tė kolesterolit nuk duhet tė pėrdorin kafe tė zier. Kur kafeja zihet me njė letėr filtri, atėherė kafesoli diferencohet. Mėnyra e zierjes me filtėr tė kafesė qė pėrmban sasi tė lartė kafesoli, ėshtė e pėrdorshme edhe nė vendet skandinave, Francė apo Turqi. Pėr kėtė arsye, konsumuesve tė kafesė sė zier qė duan tė shmangin nivelin e lartė tė kolesterolit, u kėshillohet qė ta filtrojnė mė parė kafenė e tyre.
Njė tjetėr studiues shprehet se rezultatet e kėrkimit tė mėsipėrm duhet tė pėrfshijnė edhe sasinė e sheqerit qė i shtohet ēdo kafeje, por nga ana tjetėr, dihet se sheqeri nuk ka efekte shumė pozitive pėr shėndetin.
Kafeja pėr tė cilėn studimi bėn fjalė ėshtė kafeja e bluar shumė mirė dhe e zier me ujė tė ngrohtė. Kjo metodė e konsumimit tė kafesė vjen nga Etiopia, qė ėshtė edhe vendi i lindjes sė kafesė.
Nga njė grup prej 673 ikarianėsh, kėrkuesit zgjodhėn rastėsisht 71 burra dhe 71 gra. Te kėta krahasuan funksionet e indit tė tyre epitelial dhe bėnė lidhjen me konsumimin e kafesė
Subjektet qė kishin pėrdorur njė sasi tė caktuar tė kafesė sė zier greke kishin funksionim mė tė mirė tė indit epitelial, sesa ata qė e kishin pėrdorur kafenė nė forma tė tjera
Konsumimi i kafesė sė zier greke kishte lidhje me pėrmirėsimin e funksioneve tė indit epitelial edhe te personat me presion tė lartė gjaku.