Ju jeni tė arsimuar, lexoni shumė informacione dhe e konsideroni veten me njohuri tė mira mbi shumė tema, por ju mund tė bėni gabime fatale pėr shėndetin tuaj. Shėndeti juaj duhet tė jetė njė nga prioritetet kryesore. Ja 7 gabime fatale qė edhe njerėzit e zgjuar i kanė bėrė:[/color][/justify]
1. Tė mos hani mėngjes
Mėngjesi ėshtė shumė i lehtė dhe njė vakt t dobishėm. Kur flini, metabolizmi nė trupin tuaj ngadalėsohet, kėshtu qė kur tė zgjoheni, trupi juaj ka nevojė pėr ushqim qė tė aktvizoni pėrsėri metabolizmin tuaj. Pas agjėrimit pėr rreth tetė orė, trupi juaj ėshtė i uritur dhe kur kalon mėngjesi, niveli i energjisė ka rėnė. Edhe pse mund ta shmangni mėngjesin nė pėrpjekje pėr tė ulur disa kalori, nė tė vėrtetė do tė hani mė shumė gjatė gjithė ditės pėr tė kompensuar urinė. Prej kėsaj do tė vijė edhe shtimi nė peshė. Nga studimet, pothuajse tė gjithė thanė ata qė hanė mėngjes pėrditė bien mė shpejt nė peshė, madje tė hash mėngjes rrit aftėsinė pėr tė kryer mė mirė punėt mendore.
2. Dėmtoni lėkurėn pėr pak ngjyrė
Tė gjithė e dimė se dielli e dėmton shumė lėkurėn tonė, po pse vazhdojmė ta pjekim veten nėn rrezet e nxehta tė diellit? Ekspozimi ndaj rrezatimit tė diellit rrit rrezikun nga rrezet e dėmshme tė diellit, tė cilat mund tė shkaktojnė plakjen e parakohshme, madje edhe mė keq, kancerin e lėkurės. Rrezatimi nuk ka vetėm tė mira. Duhet zgjedhur momenti i pėrshtatshėm gjatė ditės.
3. Pirja e duhanit
Nėse ju nuk e dinit deri tani se pirja e duhanit ėshtė e keqe, madje vdekjeprurėse, ju ose po gėnjeni, ose e keni kaluar jetėn nė ndonjė ishull pėr 30 vitet e fundit. Pasojat e pirjes sė duhanit pėrfshijnė kancerin e mushkėrive dhe fytit, rrudhat e parakohshme, rritje nė rrezik pėr meshkujt e dobėt dhe komplikim i shtatzėnive pėr gratė. Kėto janė vetėm disa nga efektet e pirjes sė duhanit. Tek buzėt shkaktohen rrudha. Plus, zakoni privon lėkurėn tuaj nga lėndėt ushqyesve tė nevojshme shton dehidratimin dhe e vret elasticitetin. Pirja e duhanit sjell varėsi dhe ndalimi i duhanit mund tė jetė i vėshtira. Tė lesh duhanin ėshtė njė nga gjėrat mė tė mira qė mund tė bėni pėr shėndetin tuaj sot.
4. Shtimi nė peshė
Shtimi nė peshė ėshtė mėse i dėmshėm, kėtė e dimė tė gjithė. Ndėrkohė, rėnia nė peshė ėshtė diēka, qė shumė njerėz, sidomos gra, duan ta bėjnė duke u sforcuar me receta tė dėmshme. Nė fakt, femrave nė tė vėrtetė ju mungon testosteroni, por nė palestėr ato mund tė arrijnė tė venė muskuj tė vėrtetė. Ėshtė e vėrtetė se kur ju filloni rėnien nė peshė duke pėrdorur njė program trajnimi, ju nė pėrgjithėsi fitoni pak peshė pėrpara se tė filloni ta humbni atė, por kjo ėshtė thjesht pėr shkak se muskujt peshojnė mė shumė se yndyra. Nėse ju doni tė merrni formė tė bukur, tė dukeni edhe mė dinjitozė, kjo do tju ndihmojė tė digjni mė shumė kalori. Studimet kanė treguar se stėrvitja, sidomos nė mėngjes, nxit metabolizmin tuaj pėr pjesėn tjetėr tė ditės.
5. Neglizhimi i vizitave mjekėsore
Askujt nuk i pėlqen tė shkojė te mjeku. Do harxhoni pak kohė, do tju kėrkojnė disa dokumente dhe pėr disa mund tė jetė edhe disi e turpshme, nė varėsi tė problemit qė po vizitoheni. Por duke bėrė njė kontroll, mund tė zbuloni problemet dhe tė filloni trajtimin e tyre qė herėt, duke shmangur komplikacione tė mėtejshme. Gratė duhet tė vizitohen tek gjinekologu njė herė nė vit pėr njė Pap-test dhe ekzaminim tė gjirit, si dhe njė mamogramė vjetore pėr ato mbi 40 vjeē. Meshkujt duhet tė kontrollojnė testikujt e tyre pėr ndonjė problem dhe duhet gjithashtu tė kontrollohen pėr kancer tė zorrės sė trashė. Gjithashtu duhet tė vizitoheni tek dentisti dhe mjeku i pėrgjithshėm ēdo vit. Kėto vizita mund tė jenė tė pakėndshme, por mund tė shpėtojnė jetėn tuaj.
6. Pakėsimi i orėve tė gjumit
Mjekėt na kanė thėnė pėr vite me radhė, se shumica e njerėzve kanė nevojė pėr tė paktėn 8 orė gjumė nė natė, pėr tė funksionuar ditėn e ardhshme plotėsisht. Atėherė pse po shkon kaq vonė nė shtrat? Pagjumėsia jo vetėm qė ju bėn tė ndjeheni tė dobėt, por ka prirje pėr shkaktuar shtim nė peshė, depresion, ankth, sėmundje tė zemrės dhe rezistencėn e insulinės, pėr tė mos pėrmendur aksidentet nga vigjilenca e kufizuar mendore. Duhet tė hiqni dorė nga detyrat mė tė rėndėsishme dhe vendosjen e njė gjumit tė rregullt pėr tė bėrė njė 8 orėsh tė plotė me gjumė.
7. Marrja e kalorive tė tepėrta
Pėr aq sa lėvizni dhe keni aktivitet brenda njė dite, ndoshta ju mund tė keni nevojė vetėm pėr njė kafe, pije soda, apo lėng qė tė merrni kaloritė tuaja. Por nėse e teproni me tė tjera dhe alkool, atėherė ato do tė ishin kalori tė tepėrta, ose siē njihen ndryshe tė njohur kalori-bomba. Nėse ju pini rregullisht pije me kalori tė larta dhe ushqimet tuaja pėrmbajnė gjithashtu shumė kalori , ju mund tė arrini njė shtesė prej 1.000 kalori nė ditė, prej sė cilės do tė shtoni nė peshė. Mundohuni tė kufizoni veten pėr njė dietė njė herė nė javė dhe pini shumė ujė.
/ikub/