Tregohuni tė kujdesshėm ndaj zhurmave, veēanėrisht gjatė kohės sė gjumit. Ky ėshtė rekomandimi mė i ri i mjekėve dhe psikologėve. Studimet dhe eksperimentet e ndryshme kanė treguar se edhe pse gjatė gjumit tė thellė nuk ndjejmė gjė, zhurmat e forta rreth ambientit tė fjetjes apo edhe zhurmat periodike tė vazhdueshme, janė tė dėmshme pėr shėndetin tuaj. Por dėmtimet e shkaktuara nga zhurmat nuk janė tė pėrqendruar vetėm te problemet qė kanė tė bėjnė me dėgjimin, por shfaqen probleme me zemrėn, presionin e gjakut, probleme psikologjike, etj. Zhurmat e trafikut tė rėnduar, uljet dhe ngritjet e avionėve, puna nė uzina e fabrika, etj. mund tė ulė presionin e gjakut nėn nivelin e duhur, ēka mund tė kthehet nė rrezik pėr sėmundje kardiake. Dhe sipas rezultateve tė publikuara nga European Heart Journal, tregohet se ky efekt negativ i zhurmave ėshtė mė i ndjeshėm pėr njerėzit qė jetojnė pranė aeroporteve apo zonave industriale, ku niveli akustik ėshtė tepėr i lartė. Por studimet kanė treguar se edhe bashkėshorti apo bashkėshortja juaj mund tė kthehet nė problem pėr shėndetin tuaj nėse gėrhet. Kjo zhurmė mund tė kthehet nė stres pėr ju, gjatė gjumit. Edhe pse ju mund tė jeni mėsuar me kėtė gjendje dhe tė flini pa ndjerė zhurmat pėrreth, ėshtė organizmi juaj ai qė dėmtohet, sidomos ērregullime nė presionin e gjakut.
Studimi
Kėrkuesit kanė pėrfshirė nė studim 140 vullnetarė nė Londėr, tė cilėt jetojnė pranė aeroportit Heathrow, apo nė zona tė tjera ku zhurma ėshtė e lartė. Ekipi ka vėzhguar gjatė natės presionin e tyre tė gjakut pėr rreth 15 minuta dhe ka monitoruar nivelet korresponduese tė zhurmave tė ndryshme. Vlerat e presionit tė gjakut tek vullnetarėt kanė pėsuar njė rritje nė prani tė zhurmave me intensitet mė tė lartė se 35 decibel, tė shkaktuara nga zhurma e avionėve, trafikut tė rėnduar apo edhe gėrhitjes sė partnerit. Ky efekt u vėzhgua edhe kur personi ishte nė gjumė.
Zhurma e njė avioni sipas shkencėtarėve tė Imperial College nė Londėr apo edhe studiues tė tjerė nė institucione shkencore Evropiane tė pėrfshira nė kėtė studim, shkakton njė rritje tė presionit sistolik nė 6,2 mmHg dhe nė 7,4 mmHg pėr presionin diastolik. Nivele tė tilla tė rritjes sė presionit tė gjakut janė vėrejtur edhe nė ēiftet ku njėri nga bashkėshortet gėrhet. Pasojat e kėsaj zhurme shfaqen edhe nė problemet shėndetėsore tė partnerėve. Hipertensioni si shfaqje e presionit tė lartė tė gjakut mbi vlerat 140/90mmHg, shoqėrohet me njė rritje tė rrezikut pėr shqetėsime kardiake, sėmundje tė veshkave, etj.
Stresi dhe hipertensioni
Stresi krijon njė dominante nė sistemin nervor, e cila shton prodhimin e adesteronit nė veshka, e pėr pasojė ēon nė ngushtimin e enėve tė gjakut dhe shfaqjen e hipertensionit. Periudha e dimrit, pėr shkak tė tė ftohtit por dhe luhatjeve tė theksuara tė temperaturave. I ftohti ngushton enėt e gjakut dhe rrit tensionin. Prandaj kėtyre pacientėve u rekomandohet tė jenė korrekt nė marrjen e ilaēeve dhe tė kenė kujdes me menynė dhe stilin e jetės. Tė eliminojnė daljet nė ditėt shumė tė ftohta, tė dalin vetėm gjatė orėve tė ngrohta dhe tė vishen mirė. Mosha 45 vjeē ėshtė mosha mė problematike te burrat pėr shfaqjen e problemeve me tensionin e lartė, ndėrsa tė gratė mosha mė problematike ėshtė rreth moshės 50 vjeē.
Simptomat e hershme qė shfaq hipertensioni:
- Dhimbje koke, sidomos nė mėngjes
- Gumėzhitje veshėsh
- Marramendje
- Nganjėherė shoqėrohet me gjak nga hundėt
- Depresion, pa e ditur shkakun
- Personi nxehet pothuajse pa shkak
- Skuqje tė fytyrės
- Ndjesi tė fikėti/ikub/